Lankide:LauraL17/Proba orria

Howard Gardner

Howard Gardner (Scranton, Estatu Batuak,1943ko uztailaren 11) psikologoa, irakaslea eta ikertzailea da, bere bizitzako zati handia ikerketari ekin dio. Ezaguna da inguru zientifikoan gaitasun kognitiboen analisien inguruko bere ikerketa baita adimen anizkunaren teoria azaltzeagatik. Teoria hau eta hezkuntzaren hobekuntza globalan bere parte-hartzeagatik, 2011n Zientzia Sozialetako Asturiaseko Printzipearen Saria lortu zuen. Teorilari bezala, ordura arte zegoen adimena, ikusmena giza adimena osotasunean azaltzen ez zuela pentsatu zuen baita adimen-kozientea pertsona batek izan edo garatu dezaken adimen desberdinak kontuan hartzen ez zuela.

Biografia

Bere familia judua da eta Alemania nazitik Estatu Batuetara joan eta denbora gutxira, 1943an Scranton, Pensilvanian jaio zen. Gaztea zenetik irakurketa eta pianoaren kartsua zen. Ikasle bezala bere distiragatik nabarmendu zen eta Harvard Unibertsitatean onartua izan zen non garapenaren psikologiagatik interesatu zen Erik Erikson eta Jerome Brunerren eraginagtik. Harvard Unibertsitatean psikologiako doktoregoa lortu eta neuropsikologiaren eremuko ikerketa bukatu ostean, Gardnerrek hezkuntza eta psikologiako arloan izugarrizko laguntza eskaini zuen. Gardnerrek 80.hamarkadan jadanik aipatutako adimen anizkunaren teoria proposatu eta garatu zuen bere lan enpirikoan oinarrituta. Gaurkotasunean, Howard Gardner Harvard Unibertsitatean kognizio eta hezkuntza katedrako irakaslea da Hezkuntza esparruan ezaguna da adimen anizkunaren teoriagatik, honek dio pertsona bakoitzak zortzi adimen edo gaitasun kognitibo dituela (linguistikoa, logiko-matematikoa, espaziala, musikala, korporal eta zinestesikoa, intrapertsonala, interpertsonala eta naturalista). Bere ikerketak adingabe eta helduen gaitasun kognitiboen analisian zentratu dira, eta honetik aurrera, adimen anizkunaren teoria formulatu zuen (Frames of Mind, 1983). Harvard Unibertsitateko ikertzailea izan zen eta ikasketa urteen ostean, Estatu Batuetako eskolen hezkuntza sistema egoera konprometigarri baten jarri du. 1983an Frames of Mind: The Theory of Multiple Intelligences liburuan bere teoria azaldu zuen eta 1990an lehenengo estatubatuarra izan zen Louisville Unibertsitateko Grawemeyer Saria jaso zuena. Bertan, adimen bakarren existentzia kritikatu egiten du proba psikometrikoen bidez. Asturiaseko Printzipearen Fundazioko epaimahaia Gardner saritu zuen Zientzia Sozialen Asturiaseko Printzipe Sariagaz Espainian 2011ko maiatzaren 11n.

Pentsamendua

Gardnerrek gizakian adimen bakarra ez dela existitzen seinalatzen zuen eta indibiduo bakoitzaren potentzialak markatu egiten duten adimen dibertsitatea defendatzen zuen. Adimena ez da kantitate bat neurtu ahal dena zenbaki batekin adimen-kozientea den bezala, halabehar, pentsamenduak ordenatzeko eta honek ekintzekin koordinatzeko gaitasuna da. Adimena ez da bakarra, mota desberdin asko existitzen direlako. Bere sistema adimen aniztasuna inplementatzeko helburuagaz, XXI.mendean umeen gaitasunak piztera dedikatuta dago klima aktibo eta afektiboan. Adimen anizkunaren teoriak dioanaren araberan, pertsona bakoitzak zortzi adimen edo gaitasun kognitibo ditu. Adimen hauek batera funtzionatzen dute baina entitate erdiautonomoak bezala, pertsona bakoitzak adimen bat besteak baino garatuagoak ditu.

• Adimen linguistikoa: hizkuntza eta komunikazioa menperatzeko gaitasuna da.
• Adimen logiko-matematikoa: era deduktiboa eta logikoan arrazoitzeko gaitasuna da baita arazo matematikoak ebazteko gaitasuna ere.
• Adimen espaziala: mundua ikusi ahal izateko eta objektuak ikuspegi desberdinetatik ikusteko gaitasuna da. Gaitasun hau ez dago ikusmenagatik mugatuta itsuetan ere garatzen baita.
• Adimen musikala: tonuak eta erritmo musikalak ezagutu eta konposatzeko gaitasuna da.
• Adimen korporal eta zinestesikoa: mugimendu korporalen koordinazio ahalmena erabiltzeko gaitasuna da.
• Adimen intrapertsonala: norberaren esparru pertsonala kontrolatu eta ulertzeko gaitasuna bezala ezaguna da.
• Adimen interpertsonala: besteen emozioak eta asmoak bereizteko gaitasunari dagokio. Adimen emozionaleko atal oso garrantzitsua bezala kontsideratzen da gaurkotasunean.
• Adimen naturalista: ingurumeneko elementuak bereizi, ordenatu, ulertu, erabili eta sailkatzeko gaitasuna da.

Gardnerrek esaten du base biologiko zein kulturalak existitzen direla adimen anitzen barruan. Ikerketa neurobiologikoak erakutsi egiten dute ikasketa neuronen arteko konexio sinaptikoen aldaketen emaitza dela. Horretaz gain, kultura adimen desberdinen garapenan garrantzi handia dutela dio eta kultura ezberdinak adimen desberdinak era desberdinean baloratzen dute. Balore kulturala adimenekin erlazionatuta dauden ekintzen garapena burutzeko motibazio bezala balio du.

Idazlan nagusiak

Bibliografia

Howard Gardnerrek zenbait liburu argitaratu zituen, haien artean, hurrengo hauek aurkitzen dira:

• The Quest for Mind: Jean Piaget, Claude Levi-Strauss and the Structuralist Movement - New York: Knopf, 1973.
• The Shattered Mind - New York: Knopf, 1975.
• Artful Scribbles: The Significance of Children's Drawings - New York: Basic Books, 1980.
• Art, Mind and of Multiple Intelligence (1983) ISBN 0-465-02510-2 (1993 ed.).
• The Mind's New Science: A History of the Cognitive Revolution - New York: Basic Books, 1985.
• To Open Minds: Chinese Clues to the Dilemma of Contemporary Education - New York: Basic Books, 1989.
• The Unschooled Mind: How Children Think and How Schools Should Teach (1991) ISBN 0-465-08896-1 (1993 ed.).
• Creating Minds: An Anatomy of Creativity Seen Through the Lives of Freud, Einstein, Picasso, Stravinsky, Eliot, Graham, and Gandhi (1994) ISBN 0-465-01454-2
• Multiple Intelligences: The Theory in Practice (1993) ISBN 0-465-01822-X (1993 ed.).
• Leading Minds: An Anatomy of Leadership - New York: Basic Books, 1995.
• Intelligence: Multiple Perspectives - Orlando: Harcourt, 1996.
• Extraordinary Minds: Portraits of Exceptional Individuals and an Examination of our Extraordinariness - New York: Basic Books, 1997.
• Intelligence Reframed: Multiple Intelligences for the 21st Century - New York: Basic Books, 1999.
• The Disciplined Mind: What All Students Should Understand - New York: Simon and Schuster, 1999.
• Multiple Intelligences After Twenty Years, 2003. Paper presented at the American Educational Research Association, Chicago, Illinois, April 21, 2003. [2]
• Five Minds for the Future - Harvard Business School Press, 2007, ISBN 978-1-59139-912-4
• Responsibility at Work - Jossey-Bass, 2007.

Kanpo loturak

• (Euskaraz)Howard Gardner
• (Gaztelaniaz)Howard Gardner
• (Gaztelaniaz)Howard Gardner: biografía del psicólogo estadounidense
• (Ingelesez)Howard Garner
• (Ingelesez)Howard Gardner's personal home page