Laurisilva

Wikipedia, Entziklopedia askea
Madeirako laurisilva, klima epel eta hezeko baso lainotsua.

Ereinotz oihana, hizkuntza askotan laurisilva bezala ere deitua (latinetik laurus+silva; ereinotz+oihana), hezetasun handiko eta tenperatura nahiko egonkor eta leuneko eremuetan aurkitzen den baso subtropikal mota bat da. Basoaren ezaugarri dira hosto zabaleko zuhaitzak, hostoiraunkorrak, distiratsuak eta [luzangak, ereinotzaren hostoen antza handikoak. Ereinotz-familiako landareak (Lauraceae) bertan egon daitezke edo ez, kokapenaren arabera.

Ekologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Laurisilva basoa Gomeran, klima epela, hezea, lainotsua.

Ereinotz- eta erramu-basoek banaketa irregularra dute eskualde epel, heze eta egonkorretan, eta, sarritan, babesleku topografikoa hartzen dute, itsasotik altuera jakin batzuetan, non ozeanoko hezetasuna euri edo laino gisa erruz erortzen den, kondentsatzen baita, eta lurzoruek hezetasun-maila handia izaten da.[1] Klima arina behar dute, eta hezetasun handiari esker zuhaitzak, landareak, oso gutxitan egoten dira sute edo izoztuen eraginpean, eta lurzoru azido samarretan egoten dira. Produktibitate primarioa handia da, baina udako lehorte txiki batek muga dezake. Zuhaitz edo zuhaixka hostoiraunkorrak dira nagusi, eta zuhaitz mota ugari daude. Intsektuak dira belarjale garrantzitsuenak, baina hegaztiak eta saguzarrak dira sakabanatzaile eta polinizatzaile nagusiak. Deskonpositoreak (ornogabeak, onddoak, mikrobioak...) ugariak eta funtsezkoak dira elikagaien ziklorako.

Laurisilvak behar dituen tenperatura- eta hezetasun-baldintza horiek lau eskualde geografikotan gertatzen dira:

  • Kontinenteen ekialdeko ertzean zehar, 25º-tik 35º-ra bitarteko latitudeetan.
  • Kontinenteen mendebaldeko kostan zehar, 35° eta 50° bitarteko latitudea.
  • Uharteetan, 25°-tik 35°-ra edo 40°-ra.
  • Tropikoko eskualde montano hezeetan.[2][3]

Ereinotz-basoak oihan-lainotsu mota bat dira. Hodeien basoak mendi-mazeletan daude, non itsasoaren edo ozeanoaren hezetasun trinkoa erori egiten baita ozeanoan zapaltzen dituen aire-masa heze beroak gorantz behartzen dituen lur-eremuak, aire-masa ihintz-punturaino hozten baitu. Airearen hezetasuna euri edo laino gisa kondentsatzen da, eta airean eta lurzoruan baldintza hotz eta hezeak dituen habitata sortzen da. Ondoriozko klima hezea eta leuna da, eta tenperaturaren urteko oszilazioa ozeanoaren hurbiltasunak asko moderatzen du.

Taiwango hostoiraunkor baso subtropikal bat
Yunga oihan lainotsua Venezuelan















Irudiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Abstract at NASA – MODIS: Izquierdo, T; de las Heras, P; Marquez, A (2011). Vegetation indices changes in the cloud forest of La Gomera Island (Canary Islands) and their hydrological implications". Hydrological Processes, 25(10), 1531–41: "[R]esults prove the absence of summer drought stress in the laurel forest implying that the fog drip income is high enough to maintain enough soil moisture".
  2. Ashton, Peter S.. (2003). «Floristic zonation of tree communities on wet tropical mountains revisited» Perspectives in Plant Ecology, Evolution and Systematics 6 (1–2): 87–104.  doi:10.1078/1433-8319-00044..
  3. Tang, Cindy Q.; Ohsawa, Masahiko. (1999). «Altitudinal distribution of evergreen broad-leaved trees and their leaf-size pattern on a humid subtropical mountain, Mt. Emei, Sichuan, China» Plant Ecology (Springer Nature) 145 (2): 221–233.  doi:10.1023/a:1009856020744. ISSN 1385-0237..

Kanpoko estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]