Maafe

Maafe
	Erregosi
Osagaiak	haragia
Historia
Jatorria	Mali

Maafe (aldaerak: mafé, maffe, Maffe, kakahuete saltsa, tigadèguèna, Tigh-na-Dege edo tigadene), kakahuetez eginiko saltsa da, mendebaldeko eta erdialdeko Afrikan oso ezaguna. Maafe hitza saltsa honekin eginiko plater osoa izendatzeko ere erabil daiteke.^[1]

Jatorria

Maffe hitza wolofera, fula eta mandingo hizkuntzetan erabiltzen da, bambara hizkuntzako "manfi" (= saltsa) hitzetik eratorria.^[2]

Maafea Maliko mandinga eta bambara herrietan sortu zen. Mandinga hizkuntzan domodah edo tigadegena esaten zaio (kakahuete-gurin saltsa: "tige" = kakahuetea, "dege "= orea eta "na" = saltsa). ^[1] ^[3] Halere, Senegalen domodah beste plater bati esaten zaio, eta maafe izena plater osoari ematen zaio. Alegia: saltsa honekin prestatutako errezetei.^[2]

Maafea Senegaleko eta Gambiako talde etniko askoren platerik gogokoena da. Koloniar garaian kakahuete laborantzaren gorakada izugarriarekin, maafea Mendebaldeko Afrikan hedatu zen, baita hortik kanpo ere, hala nola Kamerunen edo Frantzian .

Prestaketa

Maafea egiteko haragia (yapp), oilaskoa (guinaar) edo arraina (dienne) erabil daiteke. Aparte egositako arroz kreolearekin laguntzen da (ñaari cin tipoko platera da, beraz).^[4] Adibide bezala, jarraian maafe guinaar prestatzeko errezeta emango dugu.^[5]

Osagaiak

6 bat pertsonarendako:

Oilasko bat.
200 g. kakahuete ore.
Kg. 1 barazki (azenarioa, patata, kalabaza, alberjinia, boniatoa, aza... gustuen eta aukeraren arabera).
Tipula 2.
Tomatea.
Berakatz ale 2.
Piper gorri 2.
Koilarakada txiki 1 espezia (bakoitzaren gustuaren eta aukeraren arabera; mendebaldeko Afrikan tradizionalki erabiltzen dena sunbala izenekoa da).
Olioa, gatza, piperrautsa.

Prozedura

Ontzi batean oilaskoa oliotan frijitu, kanpoak kolorea hartu arte.
Oilaskoari tipula xehetua eta piperra gehitu, tipulak urre kolorea hartu arte.
Berakatza eta tomatea gehitu. Egosi 2'.
Kakahuete-orea, espeziak, gatza, piperrautsa eta litro 1 ur gehitu. Egosi 30-45'.
Arrozarekin lagunduta aurkeztu.

Erreferentziak

↑ ^a ^b James McCann. Stirring the pot: a history of African cuisine, p132. Ohio University Press, 2009. ISBN 0-89680-272-8
↑ ^a ^b Papa Samba Diop, « Mafé, maafé, maffé », in Glossaire du roman sénégalais, L'Harmattan, Paris, 2010, p. 347
↑ Emma Gregg, Richard Trillo. Rough guide to the Gambia, p39. Rough Guides, 2003. ISBN 1-84353-083-X
↑ Les mots du patrimoine : le Sénégal. Éditions de archives contemporaines 2006 ISBN 2914610335. PMC 71887592. (Noiz kontsultatua: 2019-05-02).
↑ «Poulet mafé (à la sauce d'arachide)» www.afrik-cuisine.com (Noiz kontsultatua: 2019-05-02).

Kanpo estekak

Datuak: Q3065492
Multimedia: Maafe / Q3065492

[:0-1] James McCann. Stirring the pot: a history of African cuisine, p132. Ohio University Press, 2009. ISBN 0-89680-272-8

[:1-2] Papa Samba Diop, « Mafé, maafé, maffé », in Glossaire du roman sénégalais, L'Harmattan, Paris, 2010, p. 347

[3] Emma Gregg, Richard Trillo. Rough guide to the Gambia, p39. Rough Guides, 2003. ISBN 1-84353-083-X

[4] Les mots du patrimoine : le Sénégal. Éditions de archives contemporaines 2006 ISBN 2914610335. PMC 71887592. (Noiz kontsultatua: 2019-05-02).

[5] «Poulet mafé (à la sauce d'arachide)» www.afrik-cuisine.com (Noiz kontsultatua: 2019-05-02).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]