Malika Gaïd
Malika Gaïd | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Belouizdad (en) , 1933ko abuztuaren 24a |
Herrialdea | Frantzia |
Heriotza | M'Chedallah (en) , 1958ko ekainaren 20a (24 urte) |
Familia | |
Haurrideak | ikusi
|
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | arabiera frantsesa |
Jarduerak | |
Jarduerak | erizaina eta Mujahidina |
Zerbitzu militarra | |
Parte hartutako gatazkak | Aljeriako Independentzia Gerra |
Malika Gaïd, arabieraz: مليكة قايد, (Belouizdad, Aljeria, 1933ko abuztuaren 24a – M'Chedallah, Aljeria, 1957ko ekainaren 28a) Aljeriako erizain bat izan zen, bertako Independentzia Gerran hila.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Malika Gaïd 1933ko abuztuaren 24an jaio zen Belouizdad herrian. Belouizdad, izatez, Aljerreko auzo bat dela esan daiteke, hiriburuaren erdigunetik 3 km hego-ekialdera baitago. Senide guztien artean gazteena izan zen. Haren neba-arreba guztiak Kabilian (Tamurt-en, amazigeraz) jaio ziren, Thimenkache herrian.[1] Haien artean, aipatzekoak dira Mouloud Gaïd, politikari eta historiagilea, eta Tahar Gaïd, bera ere politikaria eta idazlea. Familiako kide guztiek independentziaren aldeko uste sendoak zituzten.[1]
Malikaren aita maisua zen. Hezkuntza-zerbitzu koloniala utzi zuen bere borondatez, eta Aljeriako Trenbideetan (SCFRA) sartu zen lanean. Horren ostean, familia Belouizdadera joan zen bizitzera.[1] Malikak Aljerreko lehen hezkuntzako eskolan hasi zituen bere ikasketak, baina familia 1942an Bordj Bou Arreridj-era itzuli zen, eta bertan segitu zuen ikasten 1945ean lehen hezkuntzako ziurtagiria lortu arte. Gero, Sétif-eko eskola paramedikoan ikasi zuen 1948tik 1951 arte, eta han emagin-erizainaren diploma lortu zuen. Horren ondoren, lanean hasi zen; lehenengo, Kherratako ospitalean egon zen zenbait hilabetez, eta gero, Lafayette-n (Bougaa) eta Guenzet-en.[1] Ordurako aktibista independentista zen, eta administrazio kolonial frantsesari lapurtutako sendagaiak ematen zizkien mujahidinei.[2]
1955eko ekainaren 13an, Amirouche Aït Hamouda koronelak, ALN - Armée de libération nationale-ko (FLNren adar armatua) III. valierriko buruak, Malika Gaïd kontaktatu zuen. Malikak ALNko soldaduekin elkartzeko eskaera onartu zuen. Harekin batera, promozio bereko beste hiru erizainek ere bat egin zuten erakunde armatuarekin: Louisa Atouche-k, Fatma Zohra Oumedjkane-k eta Yamina Cherrad-ek.[3] Louisa Atoucherekin batera, Soummam bailarara destinatu zuten.[2] Soummamgo kongresuan izan zen, FLNk 1956ko abuztuaren 20an Ifriko herrixkan eginiko ezkutuko batzarrean. Ondoren, zauritutako borrokalari independentista aljeriarrak sendatzeko konpromisoa hartu zuen.[2] Hogeita lau urte bete berri zituela hil zuten, 1957ko ekainean, ospitala kokaturik zuten kobazulo batean, Bouirako valierriko M'Chedallah herritik gertu.[1][4] Hil zutenean, Malika Gaïd, armak eskuan, kobazuloan zeuden zaurituak defendatzen ari zen Marcel Bigeard jeneral frantsesak zuzendutako bere makiaren aurkako eskala handiko operazio militarraren aurrean.[1][5]
Esker onak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bere omenez, haren izena jarri zieten, hurrenez hurren, Sétifeko lizeo bati[6], Bouirako kale bati[7], Aljerreko kale bati[8] eta Aljerreko gainetako El Biar herriko etorbide bati.[9]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, frantsesezko wikipediako «Malika Gaïd» artikulutik itzulia izan da, 2023-03-18 data duen 202401504 bertsioa oinarritzat hartuta. Sartze-datarik ez duten erreferentziak, edo 2023-03-18 baino lehenago datatuak, jatorrizko artikulutik ekarri dira itzulpenarekin batera.
- ↑ a b c d e f (Frantsesez) Abachi, L.. (2020-06-28). «Malika Gaïd, une icône enfantée par une famille de révolutionnaires» Le Soir d'Algérie (Noiz kontsultatua: 2023-11-06).
- ↑ a b c (Frantsesez) Mihoubi, Rachid. (2007-08-21). «Malika Gaïd (1933-1957)» La Dépêche de Kabylie (Noiz kontsultatua: 2023-11-06).
- ↑ (Frantsesez) Amrane, Djamila. (1994-01-01). Des femmes dans la guerre d'Algérie: entretiens. KARTHALA Editions, 53-54 or. ISBN 978-2-86537-510-3. (Noiz kontsultatua: 2023-11-06).
- ↑ (Frantsesez) Zakad, Abderrahmane. (2006). Le vent dans le musée. Alpha, 145 or. ISBN 978-9961-780-10-7. (Noiz kontsultatua: 2023-11-06).
- ↑ (Frantsesez) Ziadé, Lamia. (2017-10-12). Ma très grande mélancolie arabe. Un siècle au Proche-Orient. POL Editeur, 210 or. ISBN 978-2-8180-4063-8. (Noiz kontsultatua: 2023-11-06).
- ↑ (Frantsesez) «Lycée Malika Gaid» Mapcarta (Noiz kontsultatua: 2023-11-06).
- ↑ (Frantsesez) «Rue Malika Gaid» Mapcarta (Noiz kontsultatua: 2023-11-06).
- ↑ (Frantsesez) «Rue Malika Gaïd» Mapcarta (Noiz kontsultatua: 2023-11-06).
- ↑ «Av. Malika Gaîd · El Biar, Aljeria» Av. Malika Gaîd · El Biar, Aljeria (Noiz kontsultatua: 2023-11-06).