Nesticus cellulanus
| Nesticus cellulanus | |
|---|---|
 | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Animalia |
| Filuma | Arthropoda |
| Klasea | Arachnida |
| Ordena | Araneae |
| Familia | Nesticidae |
| Generoa | Nesticus |
| Espeziea | Nesticus cellulanus Clerck, 1758 |
Nesticus cellulanus, aldamio motako amarauna egiten duen armiarma espeziea da. Europa osoan eta Turkian aurki daiteke, eta Ipar Ameriketara ere hedatu da.
Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Espezie hau Theridiidae familiako armiarmen antzekoa da, eta orrazi bat ere badute laugarren tartsoan. Ar helduen gorputzaren luzera 3–5 mm-takoa da (0,12–0,20), eta emeena, berriz, 3,5–6 mm-takoa (0,14–0,24). Tamaina-diferentzia txiki horretaz gain, sexuak oso antzekoak dira itxuraz. Oskola hori argi kolorekoa du, erdian zerrenda marroi ilunarekin, erdirantz estutzen dena, eta marra marjinal mehe eta ilunak ditu. Abdomena ere hori argia du, eta erdiko banda irregular baten bi aldeetan hiru edo lau eraztun ilun ditu. Hankak oskola bezala koloreztatuta ditu, eta batzuetan eraztun ilunak izaten dituzte. Marken kolorea aldatu egin daiteke habitataren argi-mailaren arabera (zenbat eta habitata ilunago, markak arinago).
Hedapena eta habitata[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Nesticus cellulanusek banaketa holartikoa du, eta Europa osoan eta Turkian dago.[1][2] Ameriketako Estatu Batuetako ipar-ekialdean eta Kanadan ere sartu da.
Espezie hau batez ere habitat heze eta ilunetan aurkitzen da, hala nola haitzuloetan, meategietan, sotoetan, estoldetan eta zuhaitz hutsetan, non esteatodoen antzeko sarea eraikitzen baitute. Amaraunak arrastatutako intsektuak harrapatzen dituen hari itsaskorrezko plataforma zoro bat sortzen du.
Euskal Herrian, zenbait kobazulotan aurkitu izan da:
- Gipuzkoan: Eula (Oiartzun) eta Landarbaso (Errenteria).[3]
- Bizkaian: Mandoiako mendilerroa, Bilbo, Basauri.[4]
- Nafarroa: Zugarramurdi.[4]
Portaera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Espezie hau uda goiztiarrean hazten da eta arrautzak ekainetik abuztura bitartean erruten ditu.
Emearen zeta-haria ukitu ondoren hasten du arrak segizioa. Hasieran, kolpe leun batzuk ematen dizkio pedipalpoekin eta sabelaldea astintzen du. Keinuok intentsitatez handitzen doaz, harik eta kopulazioa gertatu arte; prozesuan baliteke emakume-sarea partzialki suntsitzea ere. Emea, noizbehinka, arrerantz doa, eta posizio bertikal batean eskegitzen da. Posizio horretan, arrak bere sexu organoa emakumearen intseminazio-zulorantz bultzatzen du. Arrak bere lehen erraboila atera ondoren, beste bat sartzen saia daiteke, palpoekin berriz kolpekatu ondoren. Armiarmak bakean bereizten dira, kopulazioa osatu ondoren. Arrautzak 34-54 egun igaro ondoren erruten dira, kopularen eta armiarmen eklosioaren ondoren, 25-28 egun igaro ondoren.[5]
Eme gazteek ez dute erreakzionatzen arren segizioari, eta eme intseminatuek, berriz, bortizki erreakzionatzen dute arraren aurka.[5]
Taxonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Nesticus cellulanus espezieak bi subespezie ditu: N. c. cellulans (azpiespezie izendatua) eta N. c. affinis.[2]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ "Summary for Nesticus cellulanus". British Spiders. Archived from the original on May 14, 2021. Retrieved February 2, 2022.
- ↑ a b «Araneae - Nesticus cellulanus affinis» Spiders of Europe. Aipuaren errorea: Invalid
<ref>tag; name "nmbe" defined multiple times with different content - ↑ Ribera C. Arachnida araneida (Contribución al conocimiento de la fauna cavernícola del País Vasco). Kobie 10, II tomoa, 1980, p. 534-538.
- ↑ a b FERNÁNDEZ-PÉREZ, Jon. PRIETO, Carlos E. 2023. Nuevos datos de Araneae (excl. Troglohyphantes) para las cuevas vasco-cantábricas. Revista Ibérica de Aracnología 42:137–158. Grupo Ibérico de Aracnología (S.E.A.).
- ↑ a b Huber, Bernhard A.. (1 December 1993). «Genital mechanics and sexual selection in the spider Nesticus cellulanus (Araneae: Nesticidae)» Canadian Journal of Zoology 71 (12): 2441–2443. doi:.. Aipuaren errorea: Invalid
<ref>tag; name "cjz" defined multiple times with different content
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q510385
Multimedia: Nesticus cellulanus / Q510385
Espezieak: Nesticus cellulanus