Norbert Wiener

Norbert Wiener
Irudi gehiago
unibertsitateko irakasle
Bizitza
Jaiotza	Columbia (Missouri), 1894ko azaroaren 26a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Heriotza	Stockholm, 1964ko martxoaren 18a (69 urte)
Familia
Aita	Leo Wiener
Familia	ikusi Leon Lichtenstein (en) (lehengusu propio)
Hezkuntza
Heziketa	Harvard Unibertsitatea Tufts Unibertsitatea Cornell Unibertsitatea Massachusetts Institute of Technology
Hezkuntza-maila	Ph.D.a
Tesi zuzendaria	Josiah Royce
Doktorego ikaslea(k)	Amar Bose (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Ikaslea(k)	Amar Bose (en) Shikao Ikehara (en) Norman Levinson (en) Colin Cherry (en)
Jarduerak
Jarduerak	matematikaria, autobiografialaria, unibertsitateko irakaslea, psikologoa eta informatikaria
Enplegatzailea(k)	Harvard Unibertsitatea Massachusetts Institute of Technology
Jasotako sariak	ikusi National Medal of Science : Lyndon Baines Johnson  (1963) John Simon Guggenheim Memorial Foundation Fellowship  (1926) National Book Award Josiah Willard Gibbs Lectureship  (1949) Bôcher Memorial Prize  (1933) Honorary Doctorate from the National Autonomous University of Mexico  (1951)
Nominazioak	ikusi [[Fisikako Nobel Saria]] (1959)
Kidetza	Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	agnostizismoa

Norbert Wiener (Columbia, Montana, 1894ko azaroaren 26a - Stockholm, Suedia, 1964ko martxoaren 18a) Estatu Batuetako matematikaria izan zen. A. Rosembluethekin batera zibernetika sortu eta definitu zuen, eta informazio-kontzeptuari oinarri matematikoa eman zion. 14 urte besterik ez zuela graduatu zen Matematikan, eta gerora Biologia ikasten hasi zen Harvarden; konturatu zen baina, laborategian ez zela oso trebea, eta utzi egin zuen karrera. Filosofia ikasten hasi zen, eta 18 urterekin lortu zuen doktoretza, matematika-logikaren gainean egindako tesiarekin. Gerora, informazio selektiboaz eta entropia negatiboaz aritu zen, eta bere lan ezagunena, informazioari buruzko teoria matematikoa, sortu zuen. 1948. urtean Cybernetics: or, Control and Communication in the Animal and the Machine (Zibernetika, edo animaliaren eta makinaren arteko komunikazioa eta kontrola) izeneko obra argitaratu zuen; bertan, kontrol automatikoa duten sistemen printzipioak eta aplikazioak azaldu zituen. Obra horrek eragin handia izan zuen hainbat alorretako zientzialarien artean. Wienerrek gizarte-zientzietan, eta bereziki psikologian, matematika aplikatzeko oinarriak ezarri zituen. Aipagarriak ditu orobat The Human Use of Human Beings (1954) eta Nonlinear Problems in Random Theory (1958).

Erreferentziak

• Datuak: Q178577
• Multimedia: Norbert Wiener