Ochy Curiel

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ochy Curiel

Bizitza
JaiotzaSantiago de los Caballeros1963ko martxoaren 15a (61 urte)
Herrialdea Dominikar Errepublika
Hezkuntza
HeziketaKolonbiako Unibertsitate Nazionala
Jarduerak
Jarduerakemakumeen eskubideen aldeko ekintzailea, musikaria, akademikoa eta idazlea
Enplegatzailea(k)Kolonbiako Unibertsitate Nazionala
Pontifize Unibertsitate Xabiertarra
Lan nabarmenak

Discogs: 7179627 Edit the value on Wikidata

Rosa Ynés Curiel Pichardo (Santiago, Dominikar Errepublika, 1963ko martxoaren 15a) Latinoamerikako eta Karibeko feminismoaren teorialari eta aktibista da, gizarte-antropologoa eta kantautorea. Feminismo autonomo, lesbiko, antiarrazista eta deskolonialaren bozeramailea da. Berari buruz kontrahegemonikoa den guztia gorpuzten duela esan izan da. [1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Curiel Gizarte Langintzan lizentziatu zen 1984an. Ondoren, Gizarte Zientzietako Goi Mailako Heziketa (1995ean, Santo Domingoko Unibertsitate Autonomoan) eta Gizarte Antropologia (2010ean, Kolonbiako Unibertsitate Nazionalean -UNC-) ikasten jarraitu zuen. Egun, Antropologian Doktorea da eta Kolonbiako Unibertsitate Nazionalean zein Unibertsitate Javerianan irakasten du.[2][3]

Latinoamerikako Ikasketa, Prestakuntza eta Ekintza Talde Feministaren (GLEFAS) eta Kolonbiako Unibertsitate Nazionaleko Genero Ikasketen Diziplinarteko Taldearen (GIEG) sortzaileetako bat da. [2]

Musikaria eta abeslaria ere bada. Bogotako La Tremenda Revoltosa batukada feministan jotzen du. Horrez gain, bi musika produkzio ditu Marginal eta Ellas/Nosotras.[3]

Ekarpenak teoria feministari[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Feminismo Beltza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

90eko hamarkadaren amaieran, La Casa por la Identidad de Mujeres Afro izeneko kolektiboaren parte izan zen[2] emakume beltz eta afroen zapalkuntzaren aitortza landuz.[4]

1992an Santo Domingon ospatutako I Encuentro de Mujeres Negras de América Latina y El Caribe jardunaldiaren antolakuntzan parte hartu zuen, zeinak 32 herrialdeetako 300 ordezkari bildu zituen.[5]

Aldi berean, Emakume Afrolatindar eta Afrokaribearren Sarearen sorreran parte hartu zuen eskualde-estrategiak artikulatzeko helburuarekin, beti ikuspegi feministatik “feminista ez arrazista gehienek arrazakeriari aurre egin ez arren, ez zituzten emakume afroak ikusgarri egin.[2]

Feminismo Autonomoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1995ean Beijinen egindako Emakumeen Laugarren Mundu Konferentzian parte hartu eta gero, jardunaldi hauen joera neokoloniala ikusi eta beste lankide batzuekin batera korronte feminista autonomoa eraikitzen hasi zen.[2]

2009an Mexiko Hirian ospatu zen Latinoamerika eta Karibeko Lehen Topaketa Feminista Autonomoaren antolakuntzan parte hartu zuen Mariana Pessah, Chuy Tinoco, Yuderkys Espinoza eta Francesca Gargallorekin batera., [6]

Feminismo Lesbianoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2003an Mexikoko lehen martxa lesbianoan parte hartu zuen, [7] eta 2004an, kantautore gisa, Berlingo Teddy Awards sarietara gonbidatu zuten non LGTBIQ+ edukia duten filmak saritzen diren.[8]

2013an La Nación Heterosexual. Análisis del discurso jurídico y el régimen heterosexual desde la antropología de la dominación idatzi zuen 1991ko Kolonbiako Konstituzioa aztertzen duena.[9][10]

2014an Kolonbian ospatutako X. Topaketa Feminista Lesbianoaren antolatzailea izan zen, zeinak "Abya Yala-ko lesbianismo feministen zapalkuntzaren ikuspegi ez zatikatuak" ardatz izan zuen. [11]

Feminismo Deskolonial eta Antiarrazista[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Curiel feminismo deskolonialaren teorialari nagusietako bat da. Mendebaldeko modernitatearen abiapuntua kolonialismoa, kapitalismoa eta arrazakeria izanik, deskolonizazioa sindrome kolonial guztietatik askatzeko prozesu bat da. Egileak, ez du Latinoamerikaz hitz egiten, Abya Yalaz baizik,[12] Kuna herriek kontinentearen zati on bati esaten zioten bezala eta egun hainbat mugimenduk erabiltzen dutena hizkuntzaren deskolonizazioaren keinu gisa.

Hainbat egileren eragina du. Batetik, Abya Yalako afrofeminista kritikoak, hala nola, Yuderkys Espinosa, Sueli Carneiro, Leila Gonzáles, Angela Davis, Bell Hooks eta Patricia Hill Collins. Bestetik, Monique Wittig, Adrienne Rich eta Audre Lorde bezalako lesbiana feministak. Eta azkenik, Aníbal Quijano, Nelson Maldonado, Agustín Lao Montes eta María Lugones bezalako pentsalari dekolonialen ekarpenak ere barneratzen ditu.

Curielen arabera, intersekzionalitatea motz geratzen da.[13] Dekolonizazio feministaren beharra aldarrikatzen du, arrazakeria, heterosexismoa eta klasismoaren opresioak aldi berean jokatzen dutelako eta emakumeengan eragina dutelako generoa bezalako beste kategoria batzuek egiten duten beste. Beraz, nortasuna ez litzateke elementu desberdinen gehiketa, baizik eta opresio desberdinen bizikidetzaren egitura, zeintzuk gorpuzten diren.[14]

Obrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Liburuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Ochy Curiel eta María Galindo, Descolonización y despatriarcalización de y desde los feminismos de Abya Yala, ACSUR - Las Segovias, 2015.[12]
  • Ochy Curiel, La Nación Heterosexual. Análisis del discurso jurídico y el régimen heterosexual desde la antropología de la dominación, Bogotá, Ediciones En la Frontera- Brecha Lésbica, 2013.
  • Ochy Curiel, Sabine Masson eta Jules Falquet. (comps) Féminismes disidentes en Amérique Latine et aux Caraibes (Amerika Latina eta Karibeko Feminismo Disidenteak). Nouvelles Questions Feministes. Vol. 24, No.2/2005. Antipodes 7 Loussane/Paris. {{ISBN|978-2-940-14663-5}}.
  • Ochy Curiel eta Jules Falquet (comps.) El Patriarcado al Desnudo. Tres Feministas Materialistas. Buenos Aires, Editorial Brecha Lésbica. 2005.
  • Ochy Curiel eta Jules Falquet. (eds.) De la Cama a la Calle. Perspectivas teóricas lésbico-feministas. Bogotá, Brecha Lésbica/Ediciones Antropos, 2006. ISBN 978-958-9307-61-8

Artikuluak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • "Las políticas de las identidades y sus dilemas: esencialismo vs antiesencialismo." En: Derecho, interculturalidad y Resistencia Etnica. Eds: Diana Carrillo González. Santiago Patarroyo Rengifo. Universidad Nacional de Colombia. Departamento de Ciencia Política. Instituto de Investigaciones Jurídico-sociales Geraldo Molina. UNJUS. 2009. ISBN 978-958-719-276-6.
  • "Superando la interseccionalidad de categorías por la construcción de un proyecto político feminista radical. Reflexiones en torno a las estrategias políticas de las mujeres afrodescendientes", en Peter Wade, Fernando Urrea y Mara Viveros (editores) Raza, etnicidad y sexualidades. Ciudadanía y multiculturalismo en América Latina. Bogotá: Universidad Nacional de Colombia, Facultad de Ciencias Humanas, Instituto CES, Escuela de Estudios de Género, 2008, pp. 461- 484. ISBN 978-958-8063-60-7
  • "Critique postcoloniale et practiques politiques du feminismo antiraciste." En: Qui a peur du postcolonial? Dénis et controverses. Mouvements des idées et des luttes. La Découverte. No. 51. septemebre-octobre, 2007. Paris. ISBM 978-2-7071-5274-9; ISNN: 12.91-64 12.
  • "La Crítica Poscolonial desde las Prácticas Políticas del Feminismo Antirracista." En: Colonialidad y Biopolítica en América Latina. Revista NOMADAS. No. 26. Instituto de Estudios Sociales Contemporáneos-Universidad Central. Bogotá. 2007. ISNN: 0121-7550.
  • "El lesbianismo feminista en América latina y El Caribe: una propuesta política transformadora." América Latina en Movimiento. Mayo, 2007. Año XXXI, II época. Ecuador. ISSN: 1390-1230
  • "La Red de Mujeres Afrolatinoamericanas y Afrocaribeñas: un intento de acción política transnacional atacado por la institucionalización", en Francis Pisani, Natalia Saltalamacchia, Arlene B. Tickner y Nielan Barnes (eds.), Redes transnacionales en la Cuenca de los Huracanes. Un aporte a los estudios interamericanos, México, ITAM-Miguel Ángel Porrúa, 2007, pp. 253-276. ISBN 978-970-701-918-8 8
  • "Los Aportes de las afrodescendientes a la teoría y la práctica feminista. Desuniversalizando el sujeto “Mujeres”. En: Perfiles del Feminismo Iberoamericano, vol. III, Buenos Aires, Catálogos. 2007. ISBN 978-950-895-248-6
  • "Los límites del género en la práctica política feminista y en las visiones académicas". Coloquio: ¿Es el género una categoría útil para las ciencias sociales? Escuela de Género. Universidad Nacional de Colombia. Bogotá. 2006.
  • "La Ruta Pacífica de las Mujeres. en Colombia. Convirtiendo el dolor en solidaridades y esperanzas. Caja de Herramientas." Año 14. No.111. Bogotá. Diciembre de 2005. ISSN 01222759.
  • "La Red de Mujeres afrolatinoamericanas y caribeñas: un intento de acción política transnacional atacada por la institucionalización". En: Natalia Saltalamacchia, Arlene Tickner et al. (eds.), Redes transnacionales en la Cuenca de los Huracanes. Un aporte al estudio de las relaciones interamericanas, México, Miguel Ángel Porrúa-ITAM, abril de 2007.
  • "Identidades Esencialistas o Construcción de Identidades Políticas. El dilema de las Feministas Negras." En: Mujeres Desencadenantes. Los Estudios de Género en la República Dominicana al inicio del tercer Milenio. INTEC. 2005. República Dominicana. ISBN 99934-25-55-9.
  • "La lutte politique des femmes face aux nouvelles formes de racisme. Vers une analyse de nos stratégies". Nouvelles Questions Féministes (en francés). Lausanne, Suiza: Ediciones Antípodas. 2002. ISSN 0248-4951.
  • "Pour un féminisme qui articule race, classe, sexe et sexualité: Interview avec Ochy Curiel". Nouvelles Questions Féministes. Lausanne, Suiza: Ediciones Antipodes, 1999, pp. 39–62. ISSN 0248-4951.
  • "Las mujeres afrodominicanas: interrelación de las variables género etnia y clase. una visión feminista." Ciencia y Sociedad. República Dominicana: Instituto Tecnológico de Santodomingo. Pp. 459–470. ISSN 0378-7680.

Diskografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Marginal (Las Chinchetas, 2001)[15]
  • Ellas/Nosotras (Nosotras Producciones, 2003)[16]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. “Yo ya no creo en una solidaridad feminista transnacional así por así”. .
  2. a b c d e Cejas. "Desde la experiencia". Entrevista a Ochy Curiel. .
  3. a b «Aportes y debates del feminismo decolonial» cultura.uah.es (Noiz kontsultatua: 2021-11-13).
  4. Curiel. Los aportes de las mujeres afros: de la identidad a la imbricación de opresiones. Un análisis decolonial.. .
  5. «I Encuentro de Mujeres Negras Latinoamericanas y del Caribe» web.archive.org 2018-05-30 (Noiz kontsultatua: 2021-11-13).
  6. Autónomo, Rumbo Al Encuentro Feminista. Rumbo al Encuentro Feminista Autónomo: Encuentro feminista autónomo: Haciendo comunidad en la Casa de las Diferencias. .
  7. Ochy Curiel. .
  8. Behrendt. 18th Teddy Award 2004: The winners! Aviva - Berlin Online Magazin und Informationsportal für Frauen aviva-berlin.de Kultur. .
  9. «“Hemos pasado a un multiculturalismo neoliberal” | Periódico Diagonal» www.diagonalperiodico.net (Noiz kontsultatua: 2021-11-13).
  10. (Gaztelaniaz) «La Nación Heterosexual» Brechalesbica 2013-03-31 (Noiz kontsultatua: 2021-11-13).
  11. Memorias del X Encuentro Lésbico-Feminista de Abya Yala. .
  12. a b (Gaztelaniaz) Curiel, O eta Galindo, M. (2015). Descolonización y despatriarcalización de y desde los feminismosde Abya Yala. ACSUR-LAS SEGOVIAS, https://suds.cat/wp-content/uploads/2016/01/Descolonizacion-y-despatriarcalizacion.pdf or..
  13. (Gaztelaniaz) DOMENECH, ANAELI IBARRA y GRETHEL. Ochy Curiel: “Nosotras soñamos con salvar a pueblos enteros, no sólo a mujeres” | Rialta. (Noiz kontsultatua: 2021-11-13).
  14. (Gaztelaniaz) Curiel, Ochy. (2009). Descolonizando el feminismo: una perspectiva desde América Latina y el Caribe. https://feministas.org/IMG/pdf/Ochy_Curiel.pdf or..
  15. Diario, El Nuevo. «El Nuevo Diario» El Nuevo Diario (Noiz kontsultatua: 2021-11-13).
  16. (Gaztelaniaz) Ochy Curiel – Ellas / Nosotras (2003, CDr). (Noiz kontsultatua: 2021-11-13).

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Curiel, Ochy (2013). La nación heterosexual. Análisis del discurso jurídico y el régimen heterosexual desde la antropología de la dominación. Bogotá: En la Frontera - Brecha Lésbica. 
  • Curiel, Ochy; Galindo, María (2015). Descolonización y despatriarcalización de y desde los feminismos de Abya Yala. ACSUR-Las Segovias. 

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]