Witold Lutosławski

Witold Lutosławski
	; (1991) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Varsovia, 1913ko urtarrilaren 25a
Herrialdea	Polonia
Heriotza	Varsovia, 1994ko otsailaren 7a (81 urte)
Hobiratze lekua	Powązki Cemetery (en)
Leinua	Q63532192
Hezkuntza
Heziketa	Chopin University of Music (en) ; Stefan Batory Gymnasium and Lyceum (en)
Hizkuntzak	poloniera
Irakaslea(k)	Witold Maliszewski (en)
Jarduerak
Jarduerak	musikagilea, orkestra zuzendaria, musikologoa eta piano-jotzailea
Lan nabarmenak	ikusi Symphony No. 1 (en) ; Mi-Parti (en) ; Symphony No. 3 (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Knight of the Order of Polonia Restituta ; Herder Prize (1967) ; Arrano Zuriaren Ordena ; Medal of the 10th Anniversary of People's Poland ; Arteetan eta Zientziatan Merituaren Ordena ; Léonie Sonning Music Prize (1967) ; Royal Philharmonic Society Gold Medal (1986) ; Grawemeyer Award (1985) ; Order of the Builders of People's Poland ; Medal of the 30th Anniversary of People's Poland ; honorary doctor of Durham University (1983) ; honorary doctor of the Jagiellonian University of Krakow (1984) ; honorary doctor of the University of Warsaw (1973) ; honorary doctorate from the University of Cambridge (1987) ; Wihuri Sibelius Saria (1973) ; Work Flag Order, 1st class ; Work Flag Order, 2nd class ; Kyoto Prize in Arts and Philosophy ; Kyoto Prize ; Ernst von Siemens Music Prize (1983) ; Grawemeyer Award for Music Composition (1985) ; Arte eta letren komendadorea ;
Kidetza	Alemaniako Errepublika Demokratikoko Artearen Akademia; Berlingo Arteen Akademia; Bavariako Arte Ederren Akademka; Serbian Academy of Sciences and Arts (en) ; Union of Polish Composers (en)
Genero artistikoa	musika klasikoa
Musika instrumentua	biolina; pianoa
Diskoetxea	Deutsche Grammophon (en)

Witold Roman Lutosławski (polonieraz ˈvitɔld lutɔsˈwafski ahoskatua;Varsovia, Polonia, 1913ko urtarrilaren 25a - ibidem, 1994ko otsailaren 7a) poloniar musikagilea izan zen. Poloniako XX. mendeko musikagile handientzat hartzen da.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Varsoviako Kontserbatorioan ikasi zuen. 1932-1955 urteen bitartean kontzertuak eman zituen pianista gisa, eta 1952tik aurrera orkestra-zuzendari gisa nabarmendu zen. Konposizio-irakaslea izan zen Europako eta Estatu Batuetako hainbat ikastetxetan. Gaur egungo Musikako Nazioarteko Elkartean lehendakariorde izan zen, Suediako Musikako Errege Akademiko kide eta doctor honoris causa izendatu zuten Cleveland, Chicago eta Varsovian. Hainbat sari eman zizkioten, besteak beste, UNESCO saria (hiru alditan, 1959 eta 1968 bitartean), Herder (1967) eta Ravel (1971) sariak.

Lutosławskiren lehenengo lanetan Bartóken eragina nabarmena da, baina "Hileta musika" lanaren ondoren, serialismoaren osagaiak ikusten zaizkio. Lan horren aurrekoak dira, besteak beste, "Bariazio sinfonikoak" (1938), lehenengo sinfonia (1957) eta "Bariazioak Paganiniren lan bati buruz" (1941). Gerra-garaian Panufnikekin jotzen zituen lan horiek Varsoviako gaueko klubetan. Nazioartean "Veneziar jokoak" (1961) lanarekin egin zen ospetsu. Izugarrizko arrakasta izan zuen "Kontzertua biolontxelorako" (1970) lanarekin. 1972an "Preludioak eta Fuga" egin zituen orkestra eta harirako. 1980an "Kontzertua" osatu zuen oboe eta harparako, eta harizko eta perkusio tresnetarako. 1988an Krystian Zimmerman pianistak W. Lutosławski lehiaketa sortu zuen Witold Lutosławskiren omenez.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Witold Lutosławski

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q156472
Multimedia: Witold Lutosławski