Yangon
| Yangon ရန်ကုန် | ||
|---|---|---|
| hiri | ||
 | ||
| ||
| Administrazioa | ||
| Herrialdea |  Myanmar | |
| Myanmarko eskualde | Yangon | |
| Izen ofiziala | ရန်ကုန် | |
| Jatorrizko izena | ရန်ကုန် | |
| Geografia | ||
| Koordenatuak | 16° 48′ N, 96° 09′ E / 16.8°N,96.15°EKoordenatuak: 16° 48′ N, 96° 09′ E / 16.8°N,96.15°E | |
 | ||
| Azalera | 576 km² | |
| Altuera | 15 m | |
| Demografia | ||
| Biztanleria | 5.430.000 bizt. (2016) | |
| Dentsitatea | 9.427,08 bizt/km² | |
| Informazio gehigarria | ||
| Sorrera | 1028 | |
| Telefono aurrizkia |
01 | |
| Ordu eremua | UTC+06:30 | |
| ycdc.gov.mm | ||
Yangon edo Rangun[1] (birmanieraz: ရန်ကုန်) Myanmarko hegoaldeko hiria da, herrialdeko handiena, eta Yangon estatuko hiriburua. Hlaing ibaiaren ertzean dago, Martabango golkoaren iparraldean. Myanmarko hiriburua izan zen, 2006an Naypyidawek ordeztu zuen arte. 2014an 4.728.524 biztanle zituen.[2]
Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Klima montzonikoa du (Am Köppen klima sailkapenaren arabera).
| Datu klimatikoak (Yangon (Kaba–Aye) 1981–2010, muturrekoak 1881–1990) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 38.9 | 38.9 | 40.0 | 41.1 | 42.0 | 37.8 | 37.8 | 34.4 | 38.9 | 37.8 | 38.9 | 35.6 | 42.0 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 33.2 | 35.2 | 36.7 | 37.5 | 34.2 | 30.8 | 30.3 | 30.0 | 30.9 | 32.2 | 33.1 | 32.5 | 33.1 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 24.8 | 26.5 | 28.6 | 31.0 | 29.2 | 27.4 | 26.8 | 26.9 | 27.5 | 27.6 | 27.3 | 25.0 | 27.4 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 16.7 | 18.4 | 21.0 | 23.8 | 24.3 | 23.6 | 23.2 | 23.2 | 23.2 | 23.1 | 21.3 | 17.8 | 21.6 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | 12.2 | 13.3 | 16.1 | 20.0 | 20.0 | 20.0 | 21.1 | 20.0 | 20.0 | 20.0 | 15.0 | 9.2 | 9.2 |
| Euria (mm) | 0.4 | 3.1 | 12.4 | 37.8 | 328.1 | 565.6 | 605.8 | 570.7 | 393.7 | 200.3 | 58.6 | 6.8 | 2783.3 |
| Euri egunak (≥ 1 mm) | 0.2 | 0.2 | 0.4 | 1.6 | 12.6 | 25.3 | 26.2 | 26.1 | 19.5 | 12.2 | 4.8 | 0.2 | 129.3 |
| Eguzki orduak | 300 | 272 | 290 | 292 | 181 | 80 | 77 | 92 | 97 | 203 | 280 | 288 | 2452 |
| Hezetasuna (%) | 62 | 66 | 69 | 66 | 73 | 85 | 86 | 87 | 85 | 78 | 71 | 65 | 74 |
| Iturria (1): Norwegian Meteorological Institute[3] World Meteorological Organization (euri-egunak 1961–1990),[4] Deutscher Wetterdienst (muturrekoak)[5] | |||||||||||||
| Iturria (2): Danish Meteorological Institute (eguzkia, hezetasun erlatiboa 1931–1960),[6] Myanmar Times (muturrekoak)[7] Tokyo Climate Center (batez besteko tenperaturak 1981–2010)[8] | |||||||||||||
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
K. a. VI. mendean sortu zuten; oso hiri garrantzitsua izan zen erlijioaren (budisten erromesgunea) eta industriaren aldetik (ontziolak). Alompra erregeak eman zion gaur egungo izena eta, 1753an, Myanmarko hiriburu egin zuen. 1852an, ingelesek hartu zuten; 1942an, berriz, japoniarrek; eta 1945ean, ingelesek berriro ere.
Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Industria (janari-industria, ontziolak, larrugintza, zurgintza, petrolio-findegiak, industria kimikoa), eskulangintza, merkataritza eta finantzak dira ekonomia-jarduera nagusiak. Garrantzitsua da, halaber, portuko jarduera. Arroza, zura, gomak, bolia, tabakoa, espeziak eta lurpeko aberastasunak (beruna, zinka) esportatzen dira, besteak beste.
Ondarea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1850. urtean diseinaturiko plano errektangular baten arabera eraikia dago, urre-koloreko Shwedagon pagoda budista handi eta ikusgarria erdian duela. 1920. urtean sortutako unibertsitatea du.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. . Noiz kontsultatua: 2013-02-11.
- ↑ Myanmar: Regions, States, Major Cities & Towns - Population. citypopulation.de . Noiz kontsultatua: 2019-12-30.
- ↑ Myanmar Climate Report. Norwegian Meteorological Institute, web.archive.org . Noiz kontsultatua: 2020-1-2.
- ↑ World Weather Information Service – Yangon. . Noiz kontsultatua: 2020-1-2.
- ↑ Klimatafel von Yangon (Rangun) / Myanmar (Birma). Deutscher Wetterdienst, dwd.de . Noiz kontsultatua: 2020-1-2.
- ↑ Jensen, John. Myanmar – Rangoon. Danish Meteorological Institute, web.archive.org . Noiz kontsultatua: 2020-1-2.
- ↑ Cho, Myo. High of 40C, low of 13C in Yangon for 2003. Government of Myanmar, web.archive.org . Noiz kontsultatua: 2020-1-2.
- ↑ Normals Data: YANGON - MYANMAR Latitude: 16.77°N Longitude: 96.17°E Height: 14 (m). Japan Meteorological Agency, web.archive.org.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Artikulu hau Myanmarko geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |
