Berga

Koordenatuak: 42°06′00″N 1°50′44″E / 42.1°N 1.8455555555556°E / 42.1; 1.8455555555556
Wikipedia, Entziklopedia askea
Berga
Kataluniako udalerria
Administrazioa
Estatu burujabe Espainia
Autonomia Katalunia
Eremu funtzionalaCatalunya Central
EskualdeaBerguedà
AlkateaIvan Sànchez i Rodríguez
Izen ofizialaBerga
Posta kodea08600
INEk ezarritako kodea08022
HerriburuaBerga
Geografia
Koordenatuak42°06′00″N 1°50′44″E / 42.1°N 1.8455555555556°E / 42.1; 1.8455555555556
Map
Azalera22.6 km²
Altuera704 m
MugakideakCercs, Olvan, Avià, Capolat eta Castellar del Riu
Demografia
Biztanleria16.959 (2023)
197 (2022)
alt_left 8.328 (%49,1) (%48,2) 8.166 alt_right
Dentsitatea750,4 bizt/km²
Etxebizitzak187
Informazio gehigarria
Ordu eremuaUTC+01:00
Hiri senidetuakHögsby udalerria
MatrikulaB
Hizkuntza ofizialakatalan
ajberga.cat

Berga Kataluniako iparraldean dagoen udalerria da, Berguedà eskualdeko hiriburua dena eta Bartzelonako probintzian ere kokatuta dagoena.

2007an 16.596 biztanle zituen. 22,56 km²-ko azalera du.

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udalerri mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Iparraldean eta ipar-ekialdean Cercs, hego-ekialdean Olvan, hegoaldean Avià, hego-mendebaldean Capolat eta ipar-mendebaldean Castellar del Riu udalerriak ditu mugakide.

Natura-ingurunea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aurre Pirinioan kokatuta, Pedraforca mendia udalerritik ez dago urruti kokatuta. Queralteko mendilerroa ondoan dauka, bertan santutegia dagoelarik.

Bestela, Llobregat ibaia gertutik igarotzen da, iparraldetik etorrita.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hiriaren jatorria "Vergneum" da, 'bargusii' iberiar herriaren hiriburua zena, geroago 'Castrum Bergium' izango zena Erromatarren okupazio garaian.

X. mendean, Cerdanyako kondeek Bergako konderri izenekoa sortu zuten, euren menpe zegoena. 1393an bestela Aragoiko eta Armagnac-eko Juanak bereganatu zuen, eta 1468an Ferran printzeak hartu zuen.

Segadors-en Gerran, armada frantziarrak hiria 1655ean okupatu zuen, geroago monarkia espainiarrak berreskuratu zuen. Hamarkada batzuk geroago, Espainiako Ondorengotza Gerran beste hiri batzuekin batera (Fraga eta Cervera kasu) borboien alde egin zuen.

Napoleonen aurkako gerran, Kataluniako Goiko Batzarraren egoitza izan zen 1811an, eta 1837an gobernu karlistarena, Katalunia osokoa. Hiru karlistaldiek hiria jo zuten hori dela eta. 1877an hiri izendatu zuten hain zuzen ere, eta XIV. mendeko harresia botatzeari ekin zioten XIX. mende horretan.

XX. mendeko hasieran industriaren garapenak (ehungintzarena besteak beste) immigrazio mugimenduak ekarri zituen, modu nabarmenean populazioa igoaraziz.

Herri eta auzoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Berga (Herriburua)
  • La Colònia Cal Rosal (ehungintzarekin lotutako kolonia zaharra).
  • Sant Bartomeu de la Valldan

Kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

La Patum[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sakontzeko, irakurri: «Patum de Berga»
Salt de Plens, La Patum jaiaren amaiera dena.

'La Patum' izeneko festa ospatzen dute urtero hirian Corpus Christi dela-eta, maiatz-ekainean. 1983an Generalitatek izendatu zuen festa tradizional eta nazioko interesduntzat, eta 2005ean bestela UNESCOk "Ahozko eta materiarik gabeko gizateriaren ondare"-tzat.

XV. mendekoak dira idatzitako aipamen zaharrenak.

Arkitektura-ondarea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Sant Quirze de Pedret. IX. mendeko eliza aurre erromanikoa, berriztatua. Hormako margoak ditu. Cercs udalerrian egon arren, Berga hiriari eman zioten.
  • Mare de Déu de Queralt-eko santutegia. XVIII. mendekoa, Andra Mariren irudia XIV. mendekoa delarik.
  • Sant Pere enparantza. Erdi Aroko jatorrikoa, bertan zegoen izen bereko eliza erromanikoa, XVIII. mendean botatakoa. Hemen ospatzen dute 'La Patum' festa ezaguna.
  • Sant Ferran gaztelua.

Herri senidetuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]