Richard Wagner

Artikulu hau Wikipedia guztiek izan beharreko artikuluen zerrendaren parte da
Wikipedia, Entziklopedia askea

Richard Wagner

(1871)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakWilhelm Richard Wagner
JaiotzaLeipzig1813ko maiatzaren 22a
Herrialdea Saxoniako Erresuma
HeriotzaVenezia1883ko otsailaren 13a (69 urte)
Hobiratze lekuaWahnfried (en) Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza: miokardio infartu akutua
Familia
AitaCarl Friedrich Wagner
AmaJohanna Rosina Wagner-Geyer
Ezkontidea(k)Cosima Wagner (en) Itzuli
Minna Planer (en) Itzuli
Seme-alabak
Anai-arrebak
Familia
LeinuaWagner family (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaLeipzigeko Unibertsitatea
Kreuzschule (en) Itzuli
Thomasschule zu Leipzig (en) Itzuli
Hizkuntzakalemana
Irakaslea(k)Christian Theodor Weinlig (en) Itzuli
Ikaslea(k)
Jarduerak
Jarduerakmusikagilea, libretista, orkestra zuzendaria, saiakeragilea, antzerki zuzendaria, autobiografialaria, poeta, piano-jotzailea, musika-kritikaria, eguneroko-idazlea eta idazlea
Enplegatzailea(k)University of Music and Performing Arts Vienna (en) Itzuli
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
InfluentziakArthur Schopenhauer
KidetzaRoyal Swedish Academy of Music (en) Itzuli
Corps Saxonia Leipzig (en) Itzuli
Izengoitia(k)K. Freigedank eta H. Valentino
Genero artistikoaopera
choral symphony (en) Itzuli
musika klasikoa
Musika instrumentuapianoa
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaLuteranismoa

IMDB: nm0003471 Allocine: 36917 Allmovie: p218808 IBDB: 72163
Spotify: 1C1x4MVkql8AiABuTw6DgE iTunes: 276997 Last fm: Richard+Wagner Musicbrainz: eefd7c1e-abcf-4ccc-ba60-0fd435c9061f Discogs: 294746 IMSLP: Category:Wagner,_Richard Allmusic: mn0000958980 Find a Grave: 2329 Edit the value on Wikidata

Wilhelm Richard Wagner (Leipzig, Saxonia, 1813ko maiatzaren 22a - Venezia, Italia, 1883ko otsailaren 13a) konpositore, orkestra zuzendari eta poesiagile alemaniar handia izan zen, Erromantizismoaren garaikoa. Wagnerren konposizioak aipagarriak dira ehundura konplexuengatik, armonia aberatsengatik eta orkestrazioengatik. Aipagarrienak azken aldikoak dira. Leitmotivak erabiltzen zituen: pertsona, leku, ideia, argumentu edo ezaugarrien aldagai melodikoak. Operako konpositore gehienek ez bezala, Wagnerrek musika ez ezik librettoa ere idazten zuen.

Hasieran Weber eta Meyerbeerren tradizioa jarraitu zuen, esaterako Der fliegende Holländer edo Tannhäuser lanetan. Gerora Wagnerrek bere opera Gesamtkunstwerk ("artelan totala") egin zuen. Artelan horiek sintesi poetiko, bisual, musikal eta dramatikoa sortu nahi zuten, eta horren inguruan saiakerak idatzi zituen 1849 eta 1852 artean. Kontzepzio horren aplikazio ikusgarriena Der Ring des Nibelungen ("Nibelungoen eraztuna") lan ikaragarrian ikus daiteke.

Wagnerrek aurrerapen handiak egin zituen musika lengoaian: kromatikotasuna muturrera eraman zuen, tonu erdiguneak periferietara bultzatu, eta horrek Europako musika klasikoa errotik aldatu zuen. Bere Tristan und Isolde lana musika modernoaren hasieratzat jotzen da. Wagnerrek filosofiaren, literaturaren, ikusizko arteen eta antzerkiaren eremura eraman zuen musika. Bere lanen garrantzia azpimarratzeko Bayreutheko Festspielhaus antzokia eraikiarazi zuen: han baino ezin ziren bere lanak interpretatu.

Espresionismo eta inpresionismoa garatu zituen. Bere lan nagusia Der Ring des Nibelungen izeneko opera da. Hainbat urtez bizi izan zen Bayreuth herrian (Bavaria).

Lan nagusiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Richard Wagner Aldatu lotura Wikidatan