1972ko Richard Nixonen Txinarako bisita

1972ko Richard Nixonen Txinarako bisita
Mota	state visit (en)
Denbora-tarte	1972ko otsailaren 21a - 1972ko otsailaren 28a
Data	1972
Herrialdea	Txinako Herri Errepublika
Parte-hartzaileak	Richard Nixon Winston Lord (en) Patricia Ryan Nixon Max Frankel (en)
Honen ondorioa	Nixon goes to China (en)

1972an Richard Nixon AEBko presidenteak Txinako Herri Errepublikara egindako bisita urrats garrantzitsua izan zen Estatu Batuen eta Txinako Herri Errepublikaren arteko harremanak formalki normalizatzeko. Estatu Batuetako presidente batek Txinako Herri Errepublika bisitatzen zuen lehen aldia izan zen, garai hartan Estatu Batuak bere etsai nagusitzat jotzen zituena. Ameriketako Estatu Batuetako herritarren artean, bisita politikari baten ustekabeko ekintza edo ekintza ez-bereizgarri baterako metafora bihurtu zen.

Testuinguru historikoa

Richard Nixonen lehendakaritzan, Ameriketako Estatu Batuek Sobietar Batasunarekiko eta Txinako Herri Errepublikarekiko harremanen hobekuntza lortutako arrakasta diplomatiko ezagunenetako bat izan zen. Bigarren Mundu Gerraren ondoren, Estatu Batuen eta Sobietar Batasunaren arteko harremanak okertu ziren: sobietar gobernuak ekialdeko Europan gobernu-txotxongilo komunistak sendotu zituen, eta, 1949az geroztik, Gerra Hotza hasi berritan zela, Txinak komunismoaren alde egiten zuen.

Estatu Batuek SESBekiko zuten etsaitasunaren ondorioz, 1950eko hamarkadatik estatubatuar askok kezka izan zuten militante komunistek AEBn zuten eragina areagotu zezaten. Horren ondorioz, Joseph McCarthy senatari estatubatuarrak "sorgin-ehiza" egin zuen, arlo akademikoetan, artistikoetan, sindikatuetan edo diplomazian infiltratutako ustezko "espioi komunisten" aurka. Izan ere, Richard Nixon 1952ko eta 1956ko presidentetzarako hauteskundeetan Eisenhowerren presidenteordetzarako hautagai izateko arrazoi nagusietako bat bere jarrera antikomunista indartsua izan zen. Hala eta guztiz ere, 1972an Nixon Txina bisitatu zuen Estatu Batuetako lehen presidente bilakatu zen.

1960-1962ko sino-sobietar hausturak horren inguruko egoera guztiz aldatu zuen; izan ere, Txinako Herri Errepublikak, sobietarren babes ideologikoa arbuiatzeaz gain, "benetako Estatu marxista" bezala aurkeztea azpimarratzen zuen. Txinak SESBi kalitate hori ukatzen zion, bi potentzien borroka ideologiko bihurtuz. Haustura planeta osoko mugimendu komunistetara hedatu zen, orduan marxismo-leninismoaren joera "pro-sobietarretan" edo "pro-txinatarretan" banatuak. Banaketa horren aurrean, Richard Nixonen gobernuak bi aurkari ideologikoetako batengana, Txinako Herri Errepublikarengana, hurbilketa diplomatikoa egitea pentsatu zuen.

Prestakuntza

1971ko uztailean, Henry Kissinger Estatu Batuetako "Segurtasun Nazionaleko Kontseilaria" Pakistanera egindako bidaia batean Pekin ezkutuan bisitatu zuen, eta Nixonek Txinara egindako bisita ofizial baterako oinarriak prestatu zituen. Zhou Enlai Txinako lehen ministroarekin harremanetan jarri ondoren, Txinarekin harreman diplomatikoak normalizatzeko eta bi herrialdeen arteko hurbilketa ekonomikoa lortzeko estatubatuarren nahia ziurtatu zuen, Txinaren potentzia AEBetan "denbora gehiagoz" ezin zela "ahaztu" argudiatuz. Realpolitikeko adibide batean, Kissingerrek bi herrialdeen arteko lehia ideologikoa onartu zuen, baina bien distentsioa ere nabarmendu zuen. Zhouk hurbilketaren aukera onartu zuen eta 1972aren hasieran Richard Nixonek bisita ofiziala egiteko aukera zabalik utzi zuen.

Bisita

1972ko otsailaren 21etik 28ra, Richard Nixon Pekin, Hangzhou eta Shanghai bisitatu zituen. Estatu Batuetako presidentea Txinako hiriburura iritsi bezain laster, Mao Zedongekin bilera batera deitu zuten. Estatubatuarrek ezagutu gabe, bederatzi egun lehenago txinatar agintar gorena gaixorik egon zen, baina Nixonekin elkartzeko bezain indartsu sentitzen zen. Ordezkari txinatarrek hala eskatuta, William P. Rogers AEBetako Estatu idazkaria bilera honetatik baztertua izan zen, eta bertan zegoen estatubatuar bakarra, Nixonez gain, Winston Lord Segurtasun Nazionaleko aholkularia izan zen (ondoren, Txinan AEBko enbaxadore bilakatuko zena). Rogers lotsagarri ez uzteko, Lord bileretako argazki ofizialetatik kendu zuten. Nahiz eta Nixon astebete bat baino ez egon Txinan, horixe izan zen Maorekin bildu zen aldi bakarra. Bilerari buruz, Maok Nixoni esan zizkion lehen hitzak: "Gure lagun zaharrak, Chiang Kai-shek jeneralisimoak, ez du hau onartzen".

Nixonek, aldiz, Zhou Enlai Txinako lehen ministroarekin bilera asko egin ahal izan zituen bidaian, Txinako Harresi Handia, Hangzhou eta Shanghaiko bisitak barne. Bidaiaren amaieran, Estatu Batuetako eta Txinako Herri Errepublikako gobernuek Shanghaiko Komunikatua, kanpo-politikan dituzten ikuspuntuei buruzko komunikatua eta Txinaren eta AEBen arteko urte askotako aldebiko harremanen oinarriak ezarriko zituen dokumentua eman zituzten. Kissingerrek AEBk indar militarrak Taiwan uhartetik erretiratuko zituela adierazi zuen, baina Txinako Errepublikaren erregimenarekin zuen aliantza militarrari uko egin gabe. Komunikatuan, bi herrialdeek beren harreman diplomatikoen "normalizazio osoa" lortzeko lan egingo dutela agindu zuten, 1977an lortuko zutena.

Ondorioak

Estatu Batuek «Txina Bakarra»ren posizio politikoa- Pekingo gobernuak Taiwango itsasartearen bi aldeetan subiranotasun aldarrikapenak oinarritzeko formulatu zuena- ofizialki onartu zuten. Nixonek eta Estatu Batuetako gobernuak Taiwango arazoari irtenbide baketsua emateko beren interesak berretsi zituzten, txinatarrek beraiek ere adostu ahal izateko. Adierazpen horrek AEBko eta Txinako Herri Errepublikak gobernuek "harremanen normalizazioa oztopatzen duen gai erabakigarria" aldi baterako alde batera uzteko ahalbidetzen zuen, Taiwanen estatus politikoari eta bi herrialdeen arteko merkataritza-irekierari erreferentzia eginez.

Hala ere, Ameriketako Estatu Batuek 1979ra arte Taiwango Txinako Errepublikako gobernuarekin harreman diplomatikoak izaten jarraitu zuten. AEBk Txinako Errepublika aitortzeari utzi zioten eta Txinako Herri Errepublikarekin harreman diplomatiko osoak ezarri zituzten, baina, AEB eta Taiwanen arteko lotura militar eta ekonomiko handiak zirela eta, beti ere anbiguotasun politikoa mantenduz. Lotura hauek gaur arte iraun dute. SESBen, sobietar prentsak kezkaz hartu zuen bisita, eta 1960ko hausturaz geroztik erregimen sobietarrak Txinari leporatzen zizkion "errealismo falta" salaketak errepikatu ziren.

Nixonen bisitaren ondoren, 1972ko bisitak bi herrialdeentzat etorkizunean izango zuenaz hitz egin zuen:

«

Aste hau mundua aldatu zuen aste bat izan zen, komunikatuan esan dugun bezala, ez da datozen urteetan 16.000 milia eta 22 urteko iraganean banatu gaituzte liskarren gainean zubi bat eraikitzeko egingo duguna bezain garrantzitsua. Eta gaur esan duguna zubi hori eraiki behar dugula da.

»

Richard Nixonek liburu asko idatzi zituen bere nazioarteko ekarpenei eta lorpenei buruz. Beyond Peace bere azken lana izan zen. Bertan, Estatu Batuek bloke komunistaren kolapsoak eraldatutako mundu batean lehia astintzeko zuten beharraz hitz egin zuen.

Bisita herri-kulturan

The New York Times egunkariko Max Frankelek nazioarteko erreportajearen Pulitzer saria jaso zuen, ekitaldi horren berri emateagatik.

Bisita honek John Adams 1987an Nixon in China opera idaztera inspiratu zuen.

Bibliografia

• Burr, William (1999) The Kissinger Transcripts, New Press
• Ladley, Eric (2002) Nixon's China Trip, Writer's Club Press; (2007) Balancing Act: How Nixon Went to China and Remained a Conservative.
• MacMillan, Margaret (2007) Nixon & Mao: The Week that Changed the World, Random House
• Mann, James (1999)About Face, Knopf
• Nixon, Richard (1978) RN: The Memoirs of Richard Nixon, Grosset & Dunlap
• Tyler, Patrick (1999) A Great Wall, Public Affairs
• Dallek, Robert. (2007). Nixon and Kissinger: partners in power. New York: HarperCollins ISBN 0060722304..
• Drew, Elizabeth. (2007). Richard M. Nixon. New York: Times Books ISBN 0805069631..
• Kadaré, Ismail (1989) The Concert

Kanpo estekak

• Datuak: Q862054
• Multimedia: 1972 Nixon visit to China / Q862054