2014ko Yolanda Barcinaren aurkako zentsura mozioa

Gehitu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea
2014ko Yolanda Barcinaren aurkako zentsura mozioa
Testuingurua
MotaZentsura mozioa
Data2014
LekuaNafarroako Parlamentua
Deskribapena
SorburuNafarroako Kutxaren afera
Lourdes Goicoechea afera
AurkeztuaNafarroako Alderdi Sozialista
Nafarroa Bai / Geroa Bai
Bildu
LehendakariYolanda Barcina
EmaitzaMozioa etenda

Yolanda Barcinaren aurkako bigarren zentsura mozioa, 2014n zentsura mozioaren saiakera bat izan zen, azken unean bertan behera utzia izan zen.

Mozioa aurrez, Nafarroako Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak Nafarroako Kutxaren aferaren testuinguruan, Barcina gobernuko hainbat kide eta Nafar Herriaren Batasunako beste hainbat goi-kargudun izan ziren bertan. Gainera, Lourdes Goicoechea Ogasun sailburuak bere inguruko pertsona batzuei emandako mesede batzuk nabarmendu ziren.

Mozioak ez zuen aurrera egin, Nafar Herriaren Batasuna eta Nafarroako Alderdi Popularraren aurkakotasunagatik eta Nafarroako Alderdi Sozialistaren abstentzioagatik.

Aurrekariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nafarroako Kutxaren afera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu nagusia: «Nafarroako Kutxaren afera»

2013ko urtarrilaren 18an, Kontuz! Elkarteak Nafarroako Kutxako zuzendari ohia Enrique Goñi enpresari nafarra, Miguel Sanz Nafarroako lehendakari ohia eta Yolanda Barcina orduko lehendakaria zigortu zituen, ustezko delitu sozietarioengatik eta prebarikazioagatik. Gainera, presidenteari informazio pribilegiatua erabiltzea ere leporatu zioten.[1]

Auzian zehar, izen berriak gehitu zitzaizkion ustezko auziari: Santiago Cervera (Nafarroako diputatu popularra), Jose Antonio Asiain (Nafarroako Kutxako presidentea), Alvaro Miranda (Ekonomia kontseilari ohia) eta Diego Asiain Valdelomar (Jose Asiainen semea). Gainera, Enrique Goñi Nafarroako Parlamentuko hemizikloa denbora-mugarik gabe deklaratzera deitu zuten.[2]

Martxoan, Nafarroako Kutxaren bilera bikoitzengatik eta pertsona politikoen bilera mamuengatik dieten kobrantza ikertzen ari zirela, hainbat inputatu eta akusatuk modu alegalean kobratutako dirua itzultzea erabaki zuten: Miguel Sanzek 39 000 € itzuli zituen, Yolanda Barcinak 68 500 €, Enrique Mayak 12 000 €, Jose Iribasek 29 000 €, eta azkenik Ana Elizaldek 5 000 €.[3]

Urte bereko apirilean inputatu zituzten Enrique Goñi, Miguel Sanz Sesma lehendakari ohia, Enrique Maya Iruñeko alkate ohia eta Alvaro Miranda Ekonomia kontseilari ohia. Hori dela eta, auziaren zenbait zati Espainiako Auzitegi Nazionalera eraman dituzte.

2013ko urrian, Iruñeko Instrukzioko 3 zenbakiko Epaitegiko Mari Paz Benito epaileak Nafarroako Kutxaren afer osoa behin betiko artxibatzea erabaki zuen, finantza-erakunde zaharreko karguen senideei kredituak emateari eta aktak manipulatzeari buruzko alderdiak barne.[4]

Kasu horren harira, ezker abertzaleko indar politikoek zentsura-mozioa proposatu zioten Yolanda Barcinari 2013ko martxoan, bere taldeak herritarrak engainatu zituela eta akusazioen erruduna zela argudiatuta. Nafarroako Parlamentuan inoiz ez zen zentsura-moziorik aurkeztu.[5]

Azkenean, mozioak ez zuen aurrera egin, ez baitzuten lortu sozialistak konbentzitzea, eta proposamena egin zuten indarren botoak ez ziren gehiengora iristen. Bozketa aldeko 18 botorekin (Nafarroa Bai eta Bildu), kontrako 23rekin (Nafar Herriaren Batasuna eta Nafarroako Alderdi Popularra) eta 9 abstentziorekin (Nafarroako Alderdi Sozialista) geratu zen.[6]

Lourdes Goicoechea afera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2014ko otsailean, Idoia Nieves sozialistak (Nafarroako Zerga Ogasuneko zuzendari ohia) Parlamentuan agerraldia egin ondoren, Lourdes Goicoechea orduko Ekonomia Kontseilariari (Alvaro Miranda ordezkatu zuena) pertsona jakin batzuen alde egitea leporatu zion.[7]

Parlamentuan ordezkaritza duen ezker abertzalearentzat (Bildu, Aralar-Nafarroa Bai eta Izquierda-Ezkerra), gai hori eta Nafarroako Kutxaren afera (oraindik irekita zegoela uste zuten, nahiz eta judizialki itxita egon) onartezina zen, eta Yolanda Barcinaren gobernuari zentsura mozioa egiteko mehatxua egin zuen. Nafarroako Alderdi Sozialistak mehatxuarekin bat egin du Nafarroako lehendakaria hauteskundeak aurreratzera behartzeko.[8]

Eskandalu hori agerian geratu ostean, Nafarroako Alderdi Sozialistak Yolanda Barcina eta Nafar Herriaren Batasuna Nafarroako Gobernutik botako zituela esan zuen, horretarako propio sortutako batzorde parlamentario batean, kasuaren esku-sartzeak Nafarroako Foru Ogasunean frogatzen baziren.[9]

Iragarpenaren ostean, Nafar Herriaren Batasunak manifestu bat onartu zuen, "Nafarroako Alderdi Sozialistak faltsukerietan oinarritutako maniobra politikoa" kritikatzeko. Gainera, batzorde exekutiboaren bileraren ostean, Lourdes Goicoechea Ekonomia eta Ogasun sailburu eta lehendakariordeari babesa eman zion.[10]

Parlamentuko batzordea sortu ostean, Nafarroako Alderdi Sozialistak 15 egun eman zizkion Yolanda Barcinari dimisioa eman eta hauteskundeak deitzeko, edo, bestela, zentsura-mozioarekin aurrera jarraituko zuten.[11] Hala ere, Yolanda Barcinak iragarri zuenez, "ez dut dimitituko, Jimenezek Bildurekin aurkeztuko du mozioa", eta Parlamentuan une horretan bertan aurkezteari uko egingo dio. Hala ere, sozialistek nahiago izan zuten zuhurrago jokatu eta batzordea amaitu arte itxaron, orduan mozioa aurkeztu ala ez erabakitzeko.[12][13]

Hemen aste batzuk hasi ziren Nafarroako Parlamentuan eztabaida biziak izaten, eta Nafar Herriaren Batasunak, Nafarroako Alderdi Popularraren babesarekin, bere gobernuan ustelkeriarik edo esku-sartzerik egon zela ukatzen eta lehendakariordea defendatzen zuen. Era berean, alderdi horiek Nafarroako Alderdi Sozialistari eraso egiten zioten, Roberto Jimenezek edozein preziotan lehendakari izan nahi zuela eta batzordearekin aitzakia bat baino ez zuela bilatzen esanez. Sozialistek erantzun zuten oraindik ez zekitela aurkeztuko zuten ala ez. Bitartean, gainerako alderdiek Nafar Herriaren Batasunari ustelkeria leporatzen zioten eta Nafarroako Alderdi Sozialistari mozioa aurkeztera animatzen zuten.

Aurkezpena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Martxoa iritsita, batzordeak ondorioak atera ostean, Nafarroako Alderdi Sozialistako batzorde eragileak bilera egin zuen Yolanda Barcinaren aurkako zentsura mozioa aurkezteko.[14] Horren berri eman ostean, hainbat talde parlamentariorekin harremanetan hasi ziren mozioa prest jartzeko eta datozen egunetan aurkeztu ahal izateko. Bitartean, Nafar Herriaren Batasunan, Miguel Sanz buru zuten zenbait ahotsek hauteskundeak aurreratzea iradoki zuten, eta Yolanda Barcinak ezezko biribila eman zuen, erabakia berea zela argudiatuz.[15][16]

Nafarroako Alderdi Sozialistak hauteskundeak deitzeko zentsura mozioa aurkeztuko zuela iragarri ostean, Espainiako Langile Alderdi Sozialistaren Batzorde Exekutibo Federalak zentsura mozioa ez aurkeztea erabaki zuen, "Bilduren botorik gabe aurrera ateratzea ezinezkoa zela egiaztatu ostean". Halaber, Yolanda Barcinari "Nafarroak bizi duen blokeo eta gobernaezintasunaren" erantzukizuna egotzi zion zuzendaritza sozialistak, eta maiatzaren 25erako hauteskundeak deitu eta dimisioa eman dezala eskatu zioten, "Bilduren eserlekuen babespean presidente izaten jarraitu beharrean, bere erkidegoarentzat etorkizuneko proiekturik eskaini ahal izan gabe".[17]

Hala ere, zentsura mozioaren aldeko gainerako alderdi parlamentarioek ez zuten iragarpen hori onartu, eta Nafarroako Alderdi Sozialistak ere mozioa aurkezteko deia egin zuen, Madrilen iritzia kontuan hartu gabe. Bestalde, atzera egitea positibotzat jo du Nafarroako Alderdi Popularrak, eta, Nafar Herriaren Batasunak bezala, eurekin akordioak lortzeko eskaintza egin dute.[18][19][20]

Orduan, Nafarroako sozialistek uko egin zioten Bildurekin Barcina eraisteari, Rubalcabari men egiteagatik.[21] Horrela, zentsura mozioaren prozesuari amaiera eman zitzaion, Parlamentuan aurkeztu nahi ez bazuen ere.

Ondorioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Espainiako Langile Alderdi Sozialistaren erabakiaren lehen ondorio argia 2015eko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeetan Nafarroako Alderdi Sozialistak bi eserleku galtzea eta Nafarroan bigarren indarra izatetik bosgarrena izatera pasatzea izan zen.[22]

Gainera, dimisio ugari gehitu zitzaizkion Nafarroako Alderdi Sozialistaren esparru guztietatik. Roberto Jimenezek dimititzea planteatu zuen, baina azkenean ez zuen egin "erantzukizunagatik". Baina beste batzuek bai, Susana Perez Rosano Kaskanteko Udaleko Nafarroako Alderdi Sozialistako zinegotziaren kasuan bezala.[23] Erabakiarekin oso kritiko agertu zen, eta Nafarroatik kanpoko beste ahots batzuk ere izan ziren, Iñaki Arriola Gipuzkoako Euskadiko Alderdi Sozialista - Euskadiko ezkerraren idazkari nagusiarena kasu, erabakia "egokia" ez zela uste baitzuen, "Bildurekin inolako akordio politikorik ez zegoelako".[24]

Azkenik, polemikarekin aste gutxi batzuk igaro ondoren, Roberto Jimenezek iragarri zuen Nafarroako Alderdi Sozialistaren hauteskunde primarioak deituko zituela udazkenean, eta ez zela Nafarroako Alderdi Sozialistaren buruzagi izateko aurkeztuko, Nafarroako politikagintzan izan zuen garaia amaitutzat emanez.[25]

Hauteskunde primario horietatik Maria Chivite sozialista atera zen Nafarroako Alderdi Sozialistako zerrendaburu berri gisa, eta 2015eko hauteskundeetan 7 eserleku lortu zituen, eta 2019ko hauteskundeetan 11, Nafarroako Gobernuko lehendakari izateko. Horrela, Maria Chivite Nafarroako lehen lehendakari emakume sozialista izan zen, eta Javier Otanoren ondoren lehendakari izatera iritsi zen lehen sozialista, 1996an utzi zuen.

Nafar Herriaren Batasunari dagokionez, ez zen kargu-uzterik edo dimisiorik izan. Hala ere, alderdiak 4 eserleku galdu zituen hurrengo hauteskundeetan, eta honek Nafarroako aldaketaren gobernuko lau alderdiei bidea eman zion.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ (Gaztelaniaz) Euskal Irrati Telebista. «Kontuz! Taldeak Barcina, Sanz eta Goñiren aurkako salaketak aurkeztu ditu» www.eitb.eus (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  2. ↑ Press, Europa. (). «Enrique Goñik agerraldia egin du astearte honetan Nafarroako Parlamentuan, CANeko kudeaketa azaltzeko.» www.europapress.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  3. ↑ Press, Europa. (). «Sanzek, Barcinak eta Mayak Nafarroako Kutxako dietak itzultzea erabaki dute» www.europapress.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) Euskal Irrati Telebista. «Benito epaileak Nafarroako Kutxa auzia artxibatu du» www.eitb.eus (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) AGENCIAS, RTVE es. (). «Bilduk eta Aralar-NaBaik zentsura mozioa aurkeztu dute Yolanda Barcina Nafarroako presidentearen aurka» RTVE.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  6. ↑ (Gaztelaniaz) RTVE.es, EFE. (). «Nafarroako Parlamentuak atzera bota du Barcinaren aurkako zentsura mozioa, CANeko dietak direla eta» RTVE.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) «PSNk zentsura mozioa iragarri du Nafarroan, 15 egunetan hauteskunderik ez badago» abc 2014-02-12 (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) cope.es. (). «PSNk Yolanda Barcinaren aurkako zentsura mozioa babestu du» COPE (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) IRUÑA, DN ES/EFE. (). «PSNk esan du Barcina "bota" egingo duela "esku-sartzeak" frogatzen badira» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  10. ↑ (Gaztelaniaz) IRUÑA, E. PRESS. (). «UPNk kontseilariaren alde egin du eta Jimenezen eta Kontuzen aurka egin du» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  11. ↑ (Gaztelaniaz) Iruña, Efe. (). «Parlamentuak ikerketa ireki du, eta hauteskundeetan amai daiteke» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  12. ↑ (Gaztelaniaz) IRUÑA, EUROPA PRESS. (). «"Ez dut dimitituko, Jimenezek Bildurekin aurkeztu dezala mozioa"» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  13. ↑ (Gaztelaniaz) iruña, europa press. (). «Barcinak botoa eman dio Jimenezi mozioa aurkezteko, baina batzordeak itxaron egingo du» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  14. ↑ (Gaztelaniaz) IRUÑA, AGENCIAS. (). «Zentsura mozioa aurkezteko aukera aztertu du PSNk» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  15. ↑ (Gaztelaniaz) Iruña, DN. (). «Miguel Sanzek hauteskundeak aurreratzea defendatu du PSNren mozioa saihesteko» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  16. ↑ (Gaztelaniaz) Iruña, DN ES. (). «Barcinak berretsi du ez duela dimitituko eta akordioak bilatzen jarraituko duela» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  17. ↑ (Gaztelaniaz) MADRIL, E. PRESS. (). «PSOEko Zuzendaritza Federalak zentsura mozioa debekatu dio PSNri Nafarroan/Ferrazek zentsura mozioa geldiarazi du Nafarroan» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  18. ↑ (Gaztelaniaz) IRUÑA, EFE. (). «PSOEri "desobeditzeko" eta mozioa aurkezteko eskatu dio I-Ek PSNri» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  19. ↑ (Gaztelaniaz) IRUÑA, E. PRESS. (). «PPNk PSOEren erabakiaren "zuzentasuna eta koherentzia" baloratu ditu» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  20. ↑ (Gaztelaniaz) Iruña, EFE. (). «UPNk sozialistei "eskua luzatu" die akordio batera iristeko» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  21. ↑ (Gaztelaniaz) madril, colpisa. (). «PSNk uko egin dio Bildurekin Barcina eraisteari, Rubalcabari obedientzia egiteagatik» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  22. ↑ (Gaztelaniaz) madril, colpisa. (). «PSOEk onartu du Bilduri jarritako betoak Nafarroan hondoratuko duela» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  23. ↑ (Gaztelaniaz) iruña, efe. (). «PSNko exekutibako kide batek dimisioa aurkeztu du, mozioari betoa jartzeagatik» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  24. ↑ (Gaztelaniaz) donostia, efe. (). «Arriolaren ustez, Barcinari mozioa debekatzeko erabakia ez zen egokia izan.» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).
  25. ↑ (Gaztelaniaz) IRUÑA, E. PRESS. (). «Roberto Jimenezek uko egin dio 2015ean PSNren hautagaia izateari» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-23).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=2014ko_Yolanda_Barcinaren_aurkako_zentsura_mozioa&oldid=9231813"(e)tik eskuratuta