Anna Maria Mozzoni

Anna Maria Mozzoni
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Milan, 1837ko maiatzaren 5a
Herrialdea	Italiako Erresuma (1861eko martxoaren 17a - 1920ko ekainaren 14a)
Heriotza	Erroma, 1920ko ekainaren 14a (83 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	italiera
Jarduerak
Jarduerak	kazetaria, politikaria eta sufragettea
Kidetza	Associazione per la donna (en)

Anna Maria Mozzoni (Milan, 1837ko maiatzaren 5a – Erroma, 1920ko ekainaren 14a) italiar kazetari eta politikaria bere herrialdeko borroka feministaren aitzindaritzat hartzen da. Uste zuen Italiako herriaren demokrazia maila emakumea herritar gisa eta nazioaren garapen moral eta materialean parte hartzeko zuen gaitasunaren arabera neurtu behar zela. 1892an Italiako Langileen Alderdian sartu zen, eta hortik Alderdi Sozialista sortu zuen, Mozzoni izan zen haren sortzaileetako bat.

Anna Maria familia kultu batean jaio zen. Jatorri aristokratikoa zuen, baina aberastasun gutxikoa. Haren ama, Delfina Piantanida, Milango goi mailako klase ertainekoa zen, eta aita Giuseppe arkitekto ingeniaria. Bi seme-alaba nagusien ikasketek eragindako gastuek bultzatu zuten aita, Risorgimentokoa eta ideia liberalekoa, bost urteko alaba adingabea barnetegi batera bidaltzera. Anna Mariak ezin izan zuen jasan mojek emandako heziketa intolerante eta kontserbadorea, eta 1851n nahiago izan zuen, bere aitaren liburutegi aberatsa aprobetxatuz, bere ikasketa autodidaktak egiten jarraituko zuen etxera itzuli. Erreferentziazko figuren artean Adelaide Cairoli zegoen, Anna Maria, Risorgimento italiarraren figura nabarmenarekin. ^[1]

Lan ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1870etik 1890era «La Donna» egunkarian kolaboratu zuen, emakumeen emantzipazioaren gaiarekin konprometitua eta gizarte-gaiarekiko sentikor: egunkari hau Mozzoniren borroka nagusien plataforma izan zen, eta beste batzuk, hala nola Malvina Frank, Luisa Tosco eta Luisa Napolon Margarita, emakumeek hezkuntzarako zuten eskubidearen alde aritu ziren. Mozzoniren arabera, hezkuntzak autonomia eta independentzia ekonomikoa bermatuko zien emakumeei. Emakumeen hezkuntzarekin lotutako arazo pedagogikoetan duen esperientziaren ondorioz, Hezkuntza Publikoko Ministerioko karguak bete zituen, Francesco De Sanctis buru zuela.^[2]

Mozzonik Charles Fourierren sozialismo utopikoa besarkatu zuen bere ibilbidean. Geroago, pobreak defendatu zituen eta emakumeen berdintasunaren alde borrokatu zuen, emakumeek etxetik kanpo lan egin behar zutela argudiatuz, "monarkato patriarkaletik" (familia patriarkaletik) urrun garatu ahal izateko. 1864an, La donna e i suoi rapporti sociali en occasione della revisione del codice italiano (Emakumea eta harreman sozialak, Italiako Kode Zibila berrikusteari dagokionez) idatzi zuen. Kritika feminista horrek Italiako familia-legeari buruz hitz egin zuen.1870eko hamarkadan eta 1880ko hamarkadaren hasieran, askotan idatzi zuen La donna (Emakumea) lehenengo aldizkari feministetako bat, eta aktiboki parte hartu zuen Nazioarteko Federazio Abolizionistan, Josephine Butler ingelesak sortu zuen erakunde hori, estatuak araututako prostituzioaren aurka egiteko.^[3] 1877an, emakumeen sufragiorako eskubidea eskatzeko eskaera aurkeztu zuen parlamentuan. 1878an, Italia ordezkatu zuen Parisko emakumeen eskubideei buruzko Nazioarteko Biltzarrean. 1879an, John Stuart Mill-en Emakumeen Euspena lanaren ingelesetik italierarako itzulpena argitaratu zuen.^[4] 1881ean, Mozzonik, beste errepublikar, erradikal eta sozialista batzuekin batera, gutun batean sufragio unibertsala eskatu zuen, emakumearen sufragio-eskubidea barne. 1881ean, emakumeen interesak sustatzeko Liga (Lega promotrice degli interessi femminili) sortu zuen Milanen, emakumeen interesekin lotutako hainbat arrazoi sustatzeko.

Bere bizitza pribatua ia ezezaguna da, Bice del Monte alabaren presentziak animatuta. Bice del Montek urtebete izan zuen zehaztu gabe, eta ez dakigu alaba naturala den edo, agian, lagun baten alaba den -beraz, Mozzonik adoptatu zuen, eta Anna Mariak abizena eman zion. 1886an fiskal batekin ezkondu zen, Malatesta Covo Simoni kondearekin, hamar bat urte gazteagoa, alaba aitortzeari uko egin ziona. Zazpi urteren ondoren, banandu zen ondorio juridiko larriekin.^[5]

Anna Maria Mozzoni Erromako Poliklinikan hil zen, 83 urte zituela, 1920ko ekainaren 14an.