Australopithecus

Australopithecus
4 Ma-2 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ↓
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Animalia
Filuma	Chordata
Klasea	Mammalia
Ordena	Primates
Familia	Hominidae
Azpifamilia	Homininae
Generoa	Australopithecus Dart, 1925
Espezieak
A. afarensis A. africanus A. anamensis A. bahrelghazali A. boisei A. robustus A. sediba

Australopithecus edo australopitekoa primate hominidoen genero fosila da, Afrikako hegoaldean bizi izan zena orain dela ia 5 milioi urtetik 2 milioi urtera bitarteko epean.

Antropologoen ustez australopitekoak hominido zaharrenak dira, genero honen espezie batetik Homo generoa sortu baitzen Afrikan, duela 2 milioi urte inguru. Homo generoaren aitzindariak dira, baina ezin dira oraindik Homo generotzat hartu.

Morfologia

Play media

Giza eboluzioan izandako espezie ezberdin batzuen buruhezurrei buruzko azalpena ematen duen bideoa.

Garaiera txikikoak eta txaparrak ziren (1,20-1,40 metroko altuera). Haien buruhezurra gizakiarena baino askoz txikiagoa zen (450-600  cm³, gizakiarena 1450  cm³koa izanik), baina txinpantzearena baino handiagoa (300-500  cm³). Beren altuerarako australopitekoek txinpantzeek baino garezur-edukiera askoz handiagoa zuten, gainera. Giza-ezaugarri batzuk zituzten: buru-hezurraren alde frontalaren garapena, gizakiarekin nolabaiteko antza duten hortz-haginak, pongidoen baino alde supra-orbitario txikiagoa, pelbisa zabala (bipedismoa eta zutik ibiltzea errazten duena)... Era berean, pongidoen ezaugarri batzuk gordetzen zituzten: kokotsa iheskorra, garezur-edukiera txikia, muturraren gisa aurrera zihoan aurpegia, masailezur sendo eta indartsua...

Bizimodua

Berebiziko garrantzia duen ezaugarri batean bat etortzen zen Australophitecus Homo generoarekin: bipedismoan, hots, zutik ibiltzeko gaitasunean. Pongidoen aldean, aldaketa anatomiko batzuk zituen Australophitecus generokoek, bipedismoa errazten zutenak: pelbisa motzago eta zabalagoa, hanketako femurra estu eta luzea, zulo okzipitala buru-hezurraren behealdean kokatuta egotea, etab. Bipedismoak eskuak libre izatea ekarri zuen, hauek ez baitziren lurrean jarri behar ibiltzeko. Horri esker, hainbat trebetasun garatu zituzten: esaterako, harriak eta hezurrak lantzen zituzten, sua egiteko gai ez baziren ere.

Australopitekoak orojaleak ziren eta Afrikako hegoaldeko lautadetan bizi ziren, uretatik gertu.

Sailkapena

Genero honen barruan zazpi espezie ezberdin aurki ditzakegu:

• Australopithecus anamensis (duela 4,2-3,9 milioi urte)
• Australopithecus afarensis (duela 3,9-2,7 milioi urte)
• Australopithecus bahrelghazali (duela 3,5-3 milioi urte)
• Australopithecus boisei (duela 2,6-1,2 milioi urte)
• Australopithecus africanus (duela 3-2,5 milioi urte)
• Australopithecus robustus (duela 2,2-1,2 milioi urte)
• Australopithecus sediba (duela 2 milioi urte)

Ikerlari batzuen ustez A. boisei eta A. robustus beste hominido genero batean sailkatu behar ziren: Paranthropus generoan.

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Australopithecus

• Giza eboluzioa