Kroaziera: berrikuspenen arteko aldeak
→Izenak: "Euskera" euskara batuaz "euskara" esaten da |
No edit summary |
||
19. lerroa: | 19. lerroa: | ||
'''Kroaziera''' [[eslaviar hizkuntzak|eslaviar hizkuntza]] da, nagusiki [[Kroazia]], [[Bosnia-Herzegovina]]ko eta [[Montenegro]]ko mintzaira ofiziala dena. |
'''Kroaziera''' [[eslaviar hizkuntzak|eslaviar hizkuntza]] da, nagusiki [[Kroazia]], [[Bosnia-Herzegovina]]ko eta [[Montenegro]]ko mintzaira ofiziala dena. |
||
Historikoki [[serbokroaziera|serbo-kroaziera]] hizkuntza batuaren aldaera izan da |
Historikoki, [[serbokroaziera|serbo-kroaziera]] hizkuntza batuaren aldaera izan da eta oraindik ere aditu batzuek barruan mantentzen dute. |
||
== Ahoskatzeko gida == |
== Ahoskatzeko gida == |
||
Kroazieran ageri diren fonema gehienek badute euskaraz baliokiderik, baina euskaraz baliokiderin ez |
Kroazieran ageri diren fonema gehienek badute euskaraz baliokiderik, baina euskaraz baliokiderin ez dutenak ezagun zaizkigun beste hizkuntza batzuetan topa ditzazkegu. |
||
=== Bokalak === |
=== Bokalak === |
||
38. lerroa: | 38. lerroa: | ||
=== Kontsonanteak === |
=== Kontsonanteak === |
||
Kroazierak 25 kontsonante ditu: |
|||
B, b: [b] |
B, b: [b] |
||
C, c: [ts] euskal |
C, c: [ts] euskal ''ts'' bezalakoa. |
||
Č, č : [{{IPA|ʧ}}] |
Č, č : [{{IPA|ʧ}}] ''tx'' baina gogorra |
||
Ć, ć : [{{IPA|ʨ}}] |
Ć, ć : [{{IPA|ʨ}}] ''tx'' |
||
D, d: [d] |
D, d: [d] |
||
DŽ, dž : [{{IPA|ʤ}}] euskal |
DŽ, dž : [{{IPA|ʤ}}] euskal ''j'' bezalakoa (bizkaieran batez ere erabilia, ''i'' bezalakoa) |
||
Đ, đ : [{{IPA|ʥ}}] |
Đ, đ : [{{IPA|ʥ}}] ingesezko ''dune'' hitzean bezalakoa |
||
F, f: [f] |
F, f: [f] |
||
58. lerroa: | 58. lerroa: | ||
G, g: [g] |
G, g: [g] |
||
H, h: [x] |
H, h: [x] gipuzkerazko ''j'' |
||
J, j: [j] euskarazko bokal baten aurreko |
J, j: [j] euskarazko bokal baten aurreko ''i'' bezalakoa. |
||
K, k: [k] |
K, k: [k] |
||
66. lerroa: | 66. lerroa: | ||
L, l: [l] |
L, l: [l] |
||
LJ lj: [{{IPA|ʎ}}] |
LJ lj: [{{IPA|ʎ}}] gipuzkerazko eta bizkaierazko ''ll'' bezalakoa, ''l'' bustia |
||
M, m: [m] |
M, m: [m] |
||
72. lerroa: | 72. lerroa: | ||
N, n: [n] |
N, n: [n] |
||
NJ nj : [{{IPA|ɲ}}] |
NJ nj : [{{IPA|ɲ}}] ''ñ'' bezalakoa |
||
P, p: [p] |
P, p: [p] |
||
R, r: [{{IPA|ɾ}}] |
R, r: [{{IPA|ɾ}}] ''r'' leuna, adibidez ''arotza'' hitzean bezalakoa. Batzuetan bokal modura jokatzen du. |
||
S, s: [s] |
S, s: [s] |
||
Š š : [{{IPA|ʃ}}] |
Š š : [{{IPA|ʃ}}] euskal ''x''-ren antzekoa |
||
T, t: [t] |
T, t: [t] |
||
V, v: [{{IPA|ʋ}}] |
V, v: [{{IPA|ʋ}}] ''v'' eta ''u''-ren arteko nahasketa baten antzekoa |
||
Z, z: [z] |
Z, z: [z] |
||
Ž ž: [{{IPA|ʒ}}] iparraldeko euskalkietako "j". |
|||
Ž ž: [{{IPA|ʒ}}] Lekeitiko hizkerako ''j'', frantsesezkoa eta katalanezkoa ''j'' (''Jacques'', ''Jordi''). |
|||
== Gramatika == |
== Gramatika == |
||
Kroaziar |
Kroaziar izen, izenorde eta adjektiboek hiru genero dituzte: maskulinoa, femeninoa eta neutroa: |
||
Honek izen, izenorde eta adjetiboei eragiten die: |
|||
=== Izenak === |
=== Izenak === |
||
Izenentzat forma bakarra adierazten da. Animalientzat adibidez, espezieak definitzen duen generoa adierazten da |
Izenentzat forma bakarra adierazten da. Animalientzat adibidez, espezieak definitzen duen generoa adierazten da: ''vuk'' (otsoa) eta ''konj'' (zaldia) maskulinoak dira eta ''krava'' (behia) femeninoa da. |
||
Hizkuntza eslabiar gehienetan bezala, ez dago artikulorik. Latinak bezala, zazpi kasu ditu ([[nominatibo]]a, [[datibo]]a, [[akusatibo]]a, [[bokatiboa]], [[lokatiboa]], [[instrumentala]]). |
|||
Euskarak kasu sistema ergatiboa dauka eta Kroazierak akusatiboa, eta sujetu-aditz-objektu hitz hurrenkera. |
Euskarak kasu sistema ergatiboa dauka eta Kroazierak akusatiboa, eta sujetu-aditz-objektu hitz hurrenkera. |
13:55, 25 apirila 2016ko berrikusketa
Kroaziera eslaviar hizkuntza da, nagusiki Kroazia, Bosnia-Herzegovinako eta Montenegroko mintzaira ofiziala dena.
Historikoki, serbo-kroaziera hizkuntza batuaren aldaera izan da eta oraindik ere aditu batzuek barruan mantentzen dute.
Ahoskatzeko gida
Kroazieran ageri diren fonema gehienek badute euskaraz baliokiderik, baina euskaraz baliokiderin ez dutenak ezagun zaizkigun beste hizkuntza batzuetan topa ditzazkegu.
Bokalak
A, a: [a]
E, e: [e]
I, i: [i]
O, o: [o]
U, u: [u]
Kontsonanteak
Kroazierak 25 kontsonante ditu:
B, b: [b]
C, c: [ts] euskal ts bezalakoa.
Č, č : [ʧ] tx baina gogorra
Ć, ć : [ʨ] tx
D, d: [d]
DŽ, dž : [ʤ] euskal j bezalakoa (bizkaieran batez ere erabilia, i bezalakoa)
Đ, đ : [ʥ] ingesezko dune hitzean bezalakoa
F, f: [f]
G, g: [g]
H, h: [x] gipuzkerazko j
J, j: [j] euskarazko bokal baten aurreko i bezalakoa.
K, k: [k]
L, l: [l]
LJ lj: [ʎ] gipuzkerazko eta bizkaierazko ll bezalakoa, l bustia
M, m: [m]
N, n: [n]
NJ nj : [ɲ] ñ bezalakoa
P, p: [p]
R, r: [ɾ] r leuna, adibidez arotza hitzean bezalakoa. Batzuetan bokal modura jokatzen du.
S, s: [s]
Š š : [ʃ] euskal x-ren antzekoa
T, t: [t]
V, v: [ʋ] v eta u-ren arteko nahasketa baten antzekoa
Z, z: [z]
Ž ž: [ʒ] Lekeitiko hizkerako j, frantsesezkoa eta katalanezkoa j (Jacques, Jordi).
Gramatika
Kroaziar izen, izenorde eta adjektiboek hiru genero dituzte: maskulinoa, femeninoa eta neutroa:
Izenak
Izenentzat forma bakarra adierazten da. Animalientzat adibidez, espezieak definitzen duen generoa adierazten da: vuk (otsoa) eta konj (zaldia) maskulinoak dira eta krava (behia) femeninoa da.
Hizkuntza eslabiar gehienetan bezala, ez dago artikulorik. Latinak bezala, zazpi kasu ditu (nominatiboa, datiboa, akusatiboa, bokatiboa, lokatiboa, instrumentala).
Euskarak kasu sistema ergatiboa dauka eta Kroazierak akusatiboa, eta sujetu-aditz-objektu hitz hurrenkera.
Adjektiboak
jeftin|(i),~a,~o adj. .merke(a)
adj. = adjetiboa
jeftin - forma maskulino indefinitua
jeftini - forma maskulino definitua
jeftina - forma femenino definitua
jeftino – forma neutroa
Genero femenino eta neutroak idazkera berdineko forma definitua eta definitu gabea daukate, baina desberdin ahoskatzen dena.
Besteak
Kroaziar hizkuntzak zenbait kasutan erabiltzen diren izenordeak ditu. Euskerak ez du era honetako hitzik, horren ordez kasu antolaketak erabiltzen dira.
Aditzak
Kroaziar aditzek forma perfektuak eta ez-perfektuak dauzkate. Forma perfektoak eta ez-perfektoak iraupena duen eta unean-unekoa den akzioen artean ezberdintasuna adierazteko erabiltzen dira. Era honetan ingelesez „I do“ eta „I am doing“ izango litzateke; gazteleraz „Hago“ eta „estoy haciendo“; euskeraz „egin dut“ eta „egiten ari naiz“
v.imp. – aditz inperferktoa
v.per. – aditz perfektoa
Atiz perfektuak era inperfektora pasa daitezke atzizkiak eta aurrizkiak erantsita. Honek alderantzizkorako ere balio du.
Adbibidez, činiti (egin)-inp. Učiniti bihurtzen da
Hoonetarako ere bide desberdinak daude.
Adbididez, Aldatu=urediti(per.) =uređivati (inp.)
Hiztegia
Egunak
Kroaziera | Euskara |
---|---|
ponedjeljak | astelehen |
utorak | astearte |
srijeda | asteazken |
četvrtak | ostiral |
petak | ostegun |
subota | larunbat |
nedjelja | igande |
Hilabeteak
Kroaziera | Euskara |
---|---|
siječanj | Urtaril |
veljača | Otsail |
ožujak | Martxo |
travanj | Apiril |
svibanj | Maiatz |
lipanj | Ekain |
srpanj | Uztail |
kolovoz | Abuztu |
rujan | Irail |
listopad | Urri |
studeni | Azaro |
prosinac | Abendu |
Kanpo loturak
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Kroaziera |
Hizkuntza honek bere Wikipedia du: Bisita ezazu. |