Giltzurrun gaineko guruin: berrikuspenen arteko aldeak

Giltzurrun gaineko guruin
	Irudi gehiago
Xehetasunak
Konponenteak	Kortex adrenala; adrenal medulla (en)
Hona; drenatzen du	suprarenal veins (en) ; Lumbar lymph nodes (en)
Arteria	superior suprarenal artery (en) ; middle suprarenal artery (en) ; inferior suprarenal artery (en)
Zaina	suprarenal veins (en)
Identifikadoreak
Latinez	glandula suprarenalis
MeSH	A06.300.071
TA	A11.5.00.001
FMA	9604
	Terminologia anatomikoa

Nabigazio historia interaktiboa

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

IkusizkoaWikitestua

Lerroan

20:58, 24 abuztua 2020ko berrikusketa

Giltzurrun gaineko guruinak, guruin adrenalak edo guruin suprarrenalak^[1] giltzurrun bakoitzaren gainean dauden guruin endokrinoak dira, triangelu-itxura dutenak.

Giltzurrun gaineko guruin bakoitzak bi zati ditu: azaleko zatia edo giltzurrungaineko azala eta barneko zatia, muina deritzona. Zati bakoitzak berezko hormonak ekoiztu eta jariatzen ditu.

Giltzurrun gaineko muina

Muinaren zelulek nerbio-jatorria dute, eta kromo- gatzekin erraz tindatzen direnez zelula kromafinak deitzen dira.

Giltzurrungaineko azalaren aldean, muina oso inerbatuta dago, nerbio-bukaera ugari baititu. Honek, eta baita bere nerbio-jatorriak ere, egitura honen eta nerbio-sistema sinpatikoaren arteko lotura estua azaltzen du. Izan ere, muinak jariatzen dituen hormonek (adrenalina eta noradrenalina) nerbio-sistema sinpatikoaren estimulazioak eragiten duen efektu bera dute: gorputzaren prestaketa alarma egoera baten aurrean erantzun azkarra emateko.

Muinak ekoiztutako bi hormonak (adrenalina eta noradrenalina) katekolaminak dira. Tirosina aminoazidotik abiatuta sintetizatzen dira, eta haien efektuen artean hauek dira aipagarrienak: bihotz-taupadak azkartu, odoleko glukosa maila igo, giharrak uzkurtu eta odol-presioa handitu, besteak beste.

Hipotalamoaren estimulazioak ere katekolaminen jariaketa eragiten du. Hipotalamoak loturak ditu nerbio-sistema sinpatikoarekin, giltzurrungaineko muina inerbatzen duen horrekin, hain zuzen.

Giltzurrun gaineko azala

Sakontzeko, irakurri: «azal suprarrenal»

Azalak hiru geruza ditu, kanpotik barrura aipatuak:

alde glomeruluarra (kanpokoa): mineralokortikoideak jariatzen ditu.
alde faszikularra (ertainekoa): glukokortikoideak jariatzen ditu.
alde erretikulatua (barnekoa): testosterona bezalako androgenoak ekoizten ditu.

Mineralokortikoideen artean aldosterona da garrantzitsuena. Glukokortikoideen taldean kortisol eta kortisona dira aipagarrienak. Denak esteroideak dira.

Giltzurrungaineko azala ez dago inerbatua, beraz hormona kortikoideen jariaketaren kontrola ez dago nerbio-sistemaren menpe, beste hormona batzuen menpe baizik (hipofisiak ekoizten duen ACTH hormonaren menpe, batez ere).

Kortisol eta kortisona hormonek gluzidoen metabolismoan parte hartzen dute. Aldosteronak, berriz, sodio eta potasioaren kontzentrazioa erregulatzen du giltzurrunetan.

Erreferentziak

↑ Euskalterm: [Albaitaritza Hiztegia] [2018] eta [Hiztegi Terminologikoa] [2003]

Kanpo estekak

Datuak: Q712294
Multimedia: Adrenal glands / Q712294

[1] Euskalterm: [Albaitaritza Hiztegia] [2018] eta [Hiztegi Terminologikoa] [2003]

[1]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 {{anatomia infotaula}}
-'''Giltzurrun gaineko guruinak''' edo '''guruin suprarrenalak''' [[giltzurrun]] bakoitzaren gainean dauden [[guruin]] endokrinoak dira, triangelu-itxura dutenak.
+'''Giltzurrun gaineko guruinak''', '''guruin adrenalak''' edo '''guruin suprarrenalak'''<ref>[[Euskalterm]]: [Albaitaritza Hiztegia] [2018] eta [Hiztegi Terminologikoa] [2003] </ref> [[giltzurrun]] bakoitzaren gainean dauden [[guruin]] endokrinoak dira, triangelu-itxura dutenak.
-Giltzurruin gaineko guruin bakoitzak bi zati ditu: azaleko zatia edo giltzurrungaineko azala eta barneko zatia, muina deritzona. Zati bakoitzak berezko [[hormona]]k ekoiztu eta jariatzen ditu.
+Giltzurrun gaineko guruin bakoitzak bi zati ditu: [[azal suprarrenal|azaleko zatia]] edo giltzurrungaineko azala eta barneko zatia, muina deritzona. Zati bakoitzak berezko [[hormona]]k ekoiztu eta jariatzen ditu.
 == Giltzurrun gaineko muina ==
@@ 15. lerroa: / 15. lerroa: @@
 == Giltzurrun gaineko azala ==
+{{sakontzeko|azal suprarrenal}}
 Azalak hiru geruza ditu, kanpotik barrura aipatuak:
@@ 27. lerroa: / 27. lerroa: @@
 Kortisol eta kortisona hormonek [[karbono hidrato|gluzidoen]] metabolismoan parte hartzen dute. Aldosteronak, berriz, [[sodio]] eta [[potasio]]aren kontzentrazioa erregulatzen du [[giltzurrun]]etan.
+== Erreferentziak ==
+{{erreferentzia_zerrenda}}
 == Kanpo estekak ==