Espainia-Turkia harremanak

Espainia-Turkia harremanak
	;
Misio diplomatikoa
Nork ordezkatua
Ambassador of Spain to Turkey
Mota	aldebiko harreman

Espainia-Turkia harremanak Espainiako Erresumak eta Turkiako Errepublikak dituzten nazioarteko harremanak dira. Espainiak enbaxada bat du Ankaran eta kontsulatu orokor bat Istanbulen. Turkiak enbaxada du Madrilen eta kontsulatua Bartzelonan.

Turkia eta Espainia biak dira Europako Kontseiluaren, Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundearen, Ekonomiako Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen, Europako Segurtasun eta Lankidetzako Antolakundearen, Munduko Merkataritza Erakundearen eta Mediterraneoko Elkartearen parte.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Espainia-Otomandar Inperioa haremanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

XVI. mendean zehar, Habsburgotarren Espainia eta Otomandar Inperioa Mediterraneoan nagusitasunaren alde borrokatu ziren^[1]. Lepantoko gudua borroka hauen adibide izan zen, non Espainiako flota, Veneziako Errepublika eta Aita Santuen Lurraldeaekin aliatuta Otomandar flota garaitu zuen. Iparraldeko Afrikan, Berberiako piraten aurkako espainiar ekintzek ez zuten arrakastarik izan, Lepanto, Espainiaren aldeko egoera aldatu zen arte.

Garai hartan, otomandarrek harrera ona egin zieten sefardi judu eta konbertitu askori, Espainiako erlijio-jazarpenetik ihesi. Hauek Gutenbergen inprenta eta antzerkia aurkeztu zituzten, eta mairuen matxinada huts baten alde egin zuten. Amerika espainiarretik ekarritako zilarrak inflazio handia eragin zuen Espainian, Europako gainerako lurraldeetan eta baita Otomandar Inperioan ere, besteak beste, turkiar inperioaren gainbehera sortarazi baitzuen ekialdean.

Inperio bien arteko harreman komertzialak areagotu egin ziren XVIII. mendearen bigarren erdian^[2]. 1779an Espainiako Monarkiaren eta Ate Gorenaren arteko negoziazioak hasi ondoren, 1782an Bake-, Adiskidetasun- eta merkataritza-hitzarmena sinatu zen, Konstantinoplako Ituna izenekoa. Harremanak logikoki normalizatu ziren itunaren ondoren, eta elkarrekiko "axolagabetasun" garai bat sortu zen^[3].

Espainia-Turkiako errepublika harremanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Turkiako Errepublikak frankismo garaian gerturapen bat abiatu zuen, Adnan Menderesek bultzatua, XX. mende hasieran, eta bi herrialdeek adiskidetasun itun bat sinatu zuten 1959an. Harremanen sendotze horrek 1980ko hamarkadan jarraitu zuen, Espainia Ipar Atlantikoko Tratatuen Erakundearekin (NATOk) 1982an bat egitea bezalako zirkunstantziek erraztu zuten testuinguru mesedegarri batean, ordurako Turkia zen aliantza militar bat.

Espainiak Europar Batasuna-Turkia Aduana Batasuna 1995ean indarrean sartzearen alde egin zuen. Turkia eta Espainiaren artean 1998ko uztailaren 22an sinatutako ekintza-plan bateratuak bi herrialdeen arteko harreman bilateralen esparrua ezarri zuen. 2004ko irailean Nazio Batuen Batzar Nagusian aurkeztua, zibilizazioen arteko aliantza deritzona Jose Luis Rodríguez Zapatero espainiar lehen ministroak abiarazi zuen, Recep Tayyip Erdogan turkiar lehen ministroak babestua.

Turkiak EBko bazkideei egindako eskaintzaren alde agertu zen herrialde nagusietako bat izan zen, Espainia aurrera egiten saiatu zen aurrerapauso batzuk emanez 2010ean Europar Batasuneko Kontseiluaren espainiar lehendakaritzan. Sarkozy edo Merkel bezalako EBeko buruzagien kontrako jarrera zuzena ezagutu zuen gerturapen horrek.