Gai kimikoen nazioarteko kudeaketaren ikuspegi estrategikoa

Wikipedia, Entziklopedia askea
Gai kimikoen nazioarteko kudeaketaren ikuspegi estrategikoa
Datuak
MotaInvestment Policy Framework for Sustainable Development (en) Itzuli
webgune ofiziala

Gai Kimikoen Nazioarteko Kudeaketarako Ikuspegi Estrategikoa (GKNKIE, ingelesezko sigla SAICM, Strategic Approach to International Chemicals Management) gai kimikoen kudeaketa arrazionala sustatzeko mundu mailako arau esparrua da. Nazio Batuen Ingurumen Programak hartzen du bere gain GKNKIEko Idazkaritza.[1]

« Gai kimikoen kudeaketa ona funtsezkoa da garapen jasangarria lortzeko, pobrezia eta gaixotasunak ezabatzeko, giza osasuna eta ingurumena hobetzeko eta garapen maila guztietan herrialdeetako bizi maila goratzeko eta mantentzeko »
GKNKIE, Dubai 20016[2]

Gai Kimikoen Kudeaketari buruzko Nazioarteko Konferentziak onartu zuen ikuspegi estrategiko hau Dubain (Arabiar Emirerri Batuak), 2006ko otsailaren 6an. Biltzarraren lehen bilkura aldia eta Gai Kimikoen Nazioarteko Kudeaketaren Ikuspegi Estrategikoa egiteko prozesua batera deitu zituzten Nazio Batuen Ingurumen Programak, Gai Kimikoak Zentzuz Kudeatzeko Erakunde arteko Programak (IOMC)[3] eta Segurtasun Kimikoari buruzko Gobernuarteko Foroak (IFCS).[4]

GKNKIEk 2002ko Johannesburgeko garapen jasangarriari buruzko munduko goi bileran adostutako helburua lortzen laguntzen du, hau da, 2020rako gai kimikoak giza osasunean eta ingurumenean eragin kaltegarri nabarmenak ahalik eta gehien murrizteko moduan sortzen eta erabiltzen direla bermatzea. Aitortzen ditu gai kimikoek gaur egungo gizarte eta ekonomietan egiten dituzten funtsezko ekarpenak, baina, aldi berean, gai kimikoak behar bezala kudeatzen ez badira, garapen iraunkorrerako mehatxu potentziala izan daitezkeela azaltzen du.[5]

GKNKIE koordinatzeko zentroek 175 gobernu eta 85 GKE dituzte, industriaren eta gizarte zibilaren ordezkari sorta zabal bat barne.[6]

Estrategia politiko orokorra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

GKNKIEren konpromisoak adierazten dira Dubaiko Adierazpenean, Estrategia Politiko Orokorrean eta Munduko Ekintza Planean.

Aplikazio eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikuspegi estrategikoak honako eremu hauek hartzen ditu:

a) Segurtasun kimikoaren ingurumen, ekonomia, gizarte, osasun eta lan alderdiak.

b) Nekazaritzako eta industriako gai kimikoak, garapen jasangarria sustatzeko eta gai kimikoak bizi zikloko etapa guztietan barne hartzeko, produktuak barne.

Helburuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hauek dira Ikuspegi Estrategikoaren helburu nagusiak:[7]

  1. Arriskuak murriztea.
  2. Jakintza eta informazioa.
  3. Gobernantza.
  4. Trebakuntza eta lankidetza teknikoa.
  5. Legez kanpoko nazioarteko trafikoa.

Abiarazte bizkorreko programa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abiarazte bizkorreko programa (ABP) GKNKIEren programa bat da, gaitasuna eta exekuzioa sustatzeko hasierako jarduerei laguntzen dituena garapen bidean dauden herrialdeetan, gutxien aurreratutako herrialdeetan, garapen bidean dauden uharte-estatu txikietan eta trantsizio ekonomia duten herrialdeetan. ABP dokumentuak borondatezko funts fiduziario bat du, denborarekin mugatua, Nazio Batuen Ingurumen Programak administratua, eta alde anitzeko, alde biko eta bestelako lankidetza moduak. ABPren funts fiduziarioaren zorroan, 108 herrialdetan onartutako 184 proiektu daude; horietatik 54 gutxien aurreratutako herrialdeak edo garapen bidean dauden uharte-estatu txikiak dira, eta 37 milioi dolar inguruko finantziazioa dute.[8]

Gai Kimikoen Kudeaketari buruzko Nazioarteko Konferentzia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gai Kimikoen Kudeaketari buruzko Nazioarteko Konferentziak (CICM) GKNKIEren aldizkako azterketak egiten ditu. Lehen bilkura aldia (ICCM1) Dubain egin zen (Arabiar Emirerri Batuak), 2006ko otsailaren 4tik 6ra, eta GKNKIE onartzeko balio izan zuen.

Bigarren bilkura aldia (ICCM2) Genevan (Suitza) egin zen 2009ko maiatzaren 11tik 15era, eta GKNKIEren aplikazioaren aldizkako lehen azterketa egin zuen.

Hirugarren bilkura aldia (ICCM3) Nairobin (Kenya) egin zen, 2012ko irailaren 17tik 21era, eta GKNKIEren aplikazioan egindako aurrerapenak aztertu zituen, ICCM2 delakoan hartutako 20 aurrerapen adierazleei buruzko datu nabariak emanez; azaleratzen ari ziren gai politikoei ekin zien, eta Osasun Sektorearen Estrategia hartu zuen.[9]

Laugarren bilkura aldia (ICCM4) Genevan egin zen, Suitzan, 2015eko irailaren 28tik urriaren 2ra. 2020ko helburua lortzeko orientazio eta gidalerro orokorrak ICCM4ren emaitza estrategiko dira, eta 2020ra arteko ekintza etapak ezarri zituen. ICCM4 delakoan, arazo politiko berriak eta beste gai interesgarri batzuk aplikatzeko alderdiak ere aztertu ziren, garapen jasangarrirako helburuak aztertu ziren, gai kimikoen eta hondakinen kudeaketa ona aztertu zen 2020. urtearen ondoren, eta proposatutako jarduerak aztertu ziren.

ICCM4k, IV/4 ebazpenaren bidez, saio aldien arteko prozesu bati ekin zion, ikuspegi estrategikoari eta gai kimikoen eta hondakinen kudeaketa egokiari buruzko gomendioak prestatzeko 2020. urtearen ondoren.[10] Prozesuaren lehen bilera, bilkura aldien artean, ikuspegi estrategikoa eta gai kimikoen eta hondakinen kudeaketa ona 2020. urtearen ondoren aintzat hartuta, Brasilian egin zen, Brasilen, 2017. urteko otsailaren 7tik 9ra.[11]

Gai Kimikoen Kudeaketari buruzko Nazioarteko Konferentziaren bosgarren bilkura aldia Bonnen (Alemania) egiteko programatuta dago, 2023ko irailaren 25etik 29ra.

Politikari buruzko gai berriak eta beste gai interesgarri batzuk[aldatu | aldatu iturburu kodea]

GKNKIEk plataforma bat eskaintzen du arazo politiko berriei buruzko neurri egokiak hartzeko, sortu ahala, eta ekintza kooperatiboaren lehentasunei buruzko adostasuna lortzeko. Orain arte gai hauei buruzko ebazpenak onartu dira:

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ (Ingelesez) UNEP. (2023-05-10). «SAICM Secretariat» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  2. ↑ (Ingelesez) SAICM. (2006). The Dubai Declaration on International Chemicals Management, the Overarching Policy Strategy and the Global Plan of Action. web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  3. ↑ (Ingelesez) IMOC. (2023-05-07). «Inter-Organization Programme for the Sound Management of Chemicals» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  4. ↑ (Ingelesez) «Intergovernmental Forum on Chemical Safety» web.archive.org 2023-03-25 (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  5. ↑ (Ingelesez) SAICM. (2023-05-10). «Towards 2020» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  6. ↑ (Ingelesez) SAICM. (2023-05-10). «Focal Points» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  7. ↑ (Ingelesez) SAICM. (2023-05-10). «Overview» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  8. ↑ (Ingelesez) SAICM. (2023-05-10). «Quick Start Programme» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  9. ↑ (Ingelesez) Pan American Health Organization. (2020-08-13). «SAICM health sector strategy 2012» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  10. ↑ (Ingelesez) SAICM. (2020-07-31). «Intersessional Process» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  11. ↑ (Ingelesez) SAICM. (2023-04-19). «First meeting of the intersessional process» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  12. ↑ (Ingelesez) UN Environment Programme. (2023-05-07). «Global Alliance to Eliminate Lead Paint» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  13. ↑ SAICM Knowledge. (2023-04-25). «Chemicals in products» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  14. ↑ (Ingelesez) SAICM Knowledge. (2023-04-25). «Hazardous chemicals in electronics» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  15. ↑ (Ingelesez) UNITAR. (2023-05-10). «Nanomaterials» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  16. ↑ (Ingelesez) UN Environment Programme. (2022-02-07). «State of the science of Endocrine Disrupting Chemicals» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  17. ↑ SAICM Knowledge. (2023-04-25). «Pharmaceutical pollutants» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).
  18. ↑ (Ingelesez) OECD. (2023-03-16). «Per and Poly Fluorinated Chemicals» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-13).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Gai_kimikoen_nazioarteko_kudeaketaren_ikuspegi_estrategikoa&oldid=9289903"(e)tik eskuratuta