Laura Lechuga

Wikipedia, Entziklopedia askea
Laura Lechuga
Bizitza
JaiotzaSevilla, 1962 (61/62 urte)
Herrialdea Espainia
Hezkuntza
HeziketaCádizko Unibertsitatea
Madrilgo Complutense Unibertsitatea
Tesi zuzendariaDolores Golmayo (en) Itzuli
Doktorego ikaslea(k)Ana Belén González-Guerrero (en) Itzuli
Elba Mauriz (en) Itzuli
Laura Garcia Carrascosa (en) Itzuli
Stefania Dante (en) Itzuli
David Fariña (en) Itzuli
Nuria Fabri-Faja (en) Itzuli
Blanca Chocarro-Ruiz (en) Itzuli
Borja Sepulveda (en) Itzuli
Patricia Ramirez-Priego (en) Itzuli
Daniel Grajales (en) Itzuli
Jesús Maldonado (en) Itzuli
Salomon Marquez (en) Itzuli
Cesar S Huertas (en) Itzuli
Maria Soler (en) Itzuli
Hizkuntzakgaztelania
ingelesa
Jarduerak
JarduerakCSIC Reseach Professor (en) Itzuli, unibertsitateko irakaslea, zientzia-dibulgatzailea eta zientzia idazlea
Enplegatzailea(k)Catalan Institute of Nanoscience and Nanotechnology (en) Itzuli
University of Campinas (en) Itzuli
Tromsøko Unibertsitatea - Norvegiako Artikoko Unibertsitatea
Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusia
Jasotako sariak

Laura M. Lechuga Gómez (Sevilla, 1962) sevillar kimikaria da, Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Goreneko (CSIC) ikerketa-irakaslea eta dibulgatzaile zientifikoa. Nanozientziaren eta Nanoteknologiaren Kataluniako Institutuko (ICN2) nanobiosentsore eta aplikazio bioanalitikoen taldeko liderra da Bartzelonan. Madrilgo Mikroelektronika Institutuko Sentsore eta Biosentsore Saileko zuzendaria izan da Espainiako Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusia (CSIC).

270 zientzia-argitalpen baino gehiago eta 8 patente-familia baino gehiago egin ditu, eta SENSIA, S.L. eta BIOD, S.L.spin-off enpresen sortzaileetako bat da. 80 ikerketa-proiektutan baino gehiagotan parte hartu du, gehienak nazioartekoak, eta dibulgatzaile zientifiko aktiboa da.

2019-2020 koronabirusak eragindako gaixotasun-pandemian, Lechugak biosentsore optiko sinplea garatu zuen, kostu txikikoa eta azkarra, COVID-19 delakoa detektatzeko.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hezkuntza eta lehen urteak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Andaluziako Sevillan jaio zen, eta kimikan eta fisikan interesa agertu zuen bigarren hezkuntzan.[1] Azkenik, Kimikako Lizentziatura ikasi zuen Cadizko Unibertsitatean, eta hantxe inspiratu zen bere karrera ikerketaren bidetik jarraitzeko.

Lechugak Mikroelektronikako Zentro Nazionalean amaitu zuen bere doktorego-ikerketa. Bere doktorego-tesia "III-V semiconductor Schottky diodes for gas sensing and biosensing/ III-V erdieroalea Schottky diodes for gas sensing and biosensing" izan zen. Nanoteknologia MESA+ Institutuan doktoratu eta hurrengo bi urteak igaro zituen. Twenteko Unibertsitatean (Herbehereak) eta, ondoren, 1995ean Espainiara itzuli zenean, Madrilgo CSICeko Mikroelektronika Zentro Nazionalean sartu zen.

Ikerketa eta ibilbide profesionala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1995etik, Madrilgo CSICeko Mikroelektronika Zentro Nazionalean lan egin zuen. 2002an Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Nagusiko (CSIC) Sentsore eta Biosentsore Saileko buru izendatu zuten.[2][3]

2008an, Kataluniako Nanozientzia eta Nanoteknologia Institutuan (ICN2) sartu zen, eta, gainera, taldeko liderra da Networking Biomedical Research Center-en (CIBER).[1] 2012an, alboko irakasle izendatu zuten Tromsø Unibertsitatean (Norvegia), Artikoko Unibertsitate gisa ere ezaguna, eta, 2013an, Brasilgo Campinas Estatuko Unibertsitateko (Brasil) Ingeniaritza Elektrikoko eta Konputazio Zientzietako Fakultateko irakasle bisitari egon zen.[4]

Lechugak siliziozko nanoplasmonikan eta fotonikan oinarritutako biosentsoreak garatzen ditu, eta "lab-on-a-chip" plataforman integratu daitezke.[5] Hainbat sentsore mota garatu ditu: biosentsore fotonikoak, Mach-Zehnder interferometroak, sentsore opto-nanomekanikoak eta sentsore magnetoplasmonikoak.[6][4] Sentsore horiek ingurune klinikoetan aplikatu nahi ditu, minbizia eta bestelako gaixotasunak diagnostikatzeko eta ingurumena zaintzeko.[7][8][9][10] 2018an, Escherichia coli-ren kuantifikazio azkar eta sentikorra egiteko interferometrian oinarritutako arreta-puntua erakutsi zuen.[11] Errendimendu handiko substratu nanoplasmonikoetan inprimatutako mikrokonponketak zituen gailuak, eta adituak ez ziren langileek ere egin zitzaketen.[12]

2019-2020 koronabirus-pandemian, Lechugak COVID-19 sinplea, kostu txikiaz eta azkar detektatzeko biosentsore bat garatzen lan egin zuen.[13][13] Haren proposamena Europako Batzordeak 2020ko urtarrilaren amaieran ezarri zuen diru-laguntza azkarren plan batetik sortu zen, sortzen ari zen pandemiari aurre egiteko ahaleginean.[14] Lechugak hamar egunetan garatu zuen ideia, biosentsore optikoen eraikuntzan zuen esperientzia aprobetxatuz.[11] Proba nanoeskalako sentsore optiko batean oinarritzen da, eta proteina hartzaile bat (antigorputza) du, koronabirusa detektatzeko gai dena.[15][16] Sentsorea bera uhinen gidako interferometro bat da.[17] Txistu- edo flema-lagin bat erabiltzen du SARS-CoV2-ren presentzia detektatzeko.[18] Txistuak SARS-CoV-2 badu, antigorputzekin bat egiten du, eta, era berean, sentsore optikotik pasatzen den argi-izpi baten transmisioa aldatzen du.[19] Argia aztertu ondoren, emaitza telefono adimendun batera edo tableta batera bidaltzen da, 30 minutu baino gutxiagoko prozesu batean. Azido desoxirribonukleiko (DNA) zundek RNA birala identifikatzen dute, polimerasaren kate-erreakzioaren (PCR) beharrik gabe.

Garatu dituen eta laborategian baliozkotu diren sentsoreek bi spin-off enpresa sortu zituzten: SENSIA, S.L. eta BIOD, S.L. 270 argitalpen baino gehiago idatzi ditu, oso aipatuak, gainera 8 patente-familia ditu Espainian eta nazioartean; horietako zazpi industriara transferituta daude. 80 ikerketa-proiektutan baino gehiagotan parte hartu du, gehienak nazioartekoak. Gainera, dibulgatzaile zientifiko oso aktiboa da, bere jarduera publiko orokorra ezagutarazteko.[20]

Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 2014an Estatu Batuetako Elkarte Optikoko kide hautatua.[1]
  • 2016an Fisika, Berrikuntza eta Teknologia Saria, Espainiako Fisika Elkarteak (RSEF) eta BBVAk emana.[21][22]
  • 2017an AcademiaNe, emakume akademiko bikainen atarian sartu zen.[23]
  • 2020an Emakume teknologoarentzako Ada Byron saria.
  • 2020an Teknologia Berrien Jaime I. Errege Saria, «diagnostiko kliniko, goiztiar eta azkar baterako funtsezkoak diren biosentsore berriak diseinatzeko eta garatzeko egindako ekarpenak aintzat hartuta».[24]
  • 2020an Juan de la Cierva Ikerketa Sari Nazionala.[25]
  • 2022an Honoris Causa doktorea, Cádizko Unibertsitatean[26]
  • 2023an Nanoteknologiaren NOB166® Sari Nazionala III. edizioa

Argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere argitalpenen artean, hauexek nabarmentzen dira:

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c «OSA: Laura Lechuga» Optical Society of America.
  2. ↑ «ORC Seminar Series "PHOTONIC NANOBIOSENSORS FOR LAB-ON-A-CHIP APPLICATIONS" | Optoelectronics Research Centre | University of Southampton» www.orc.soton.ac.uk.
  3. ↑ «L.M. Lechuga» www.journals.elsevier.com.
  4. ↑ a b «Laura Lechuga» ipmt.ucy.ac.cy.
  5. ↑ «Laura M. Lechuga - ICN2» icn2.cat.
  6. ↑ Lopez, Gerardo A.; Estevez, M.-Carmen; Soler, Maria; Lechuga, Laura M.. (6 de enero de 2017). «Recent advances in nanoplasmonic biosensors: applications and lab-on-a-chip integration» Nanophotonics 6 (1): 123–136.  doi:10.1515/nanoph-2016-0101. ISSN 2192-8614..
  7. ↑ «Photonic nanobiosensors early diagnostics, Laura M. Lechuga» European Conference on Integrated Optics 14 de noviembre de 2016.
  8. ↑ «Editor’s Pick: Simple, Low-Cost, and Timely Optical Biosensors for the Detection of Epigenetic Biomarkers: The Future of Cancer Diagnosis» European Medical Journal 24 de noviembre de 2017.
  9. ↑ Professor Laura Lechuga: New Analyst Associate Editor – Analyst Blog. .
  10. ↑ Chocarro-Ruiz, Blanca; Fernández-Gavela, Adrián; Herranz, Sonia; Lechuga, Laura M. (1 de junio de 2017). «Nanophotonic label-free biosensors for environmental monitoring» Current Opinion in Biotechnology 45: 175–183.  doi:10.1016/j.copbio.2017.03.016. ISSN 0958-1669..
  11. ↑ a b ZonaIT. «An interferometric point-of-care device for fast and sensitive bacteria quantification - Biotech Spain» biotech-spain.com.
  12. ↑ Dey, Priyanka; Fabri-Faja, Nuria; Calvo-Lozano, Olalla; Terborg, Roland A.; Belushkin, Alexander; Yesilkoy, Filiz; Fàbrega, Anna; Ruiz-Rodriguez, Juan Carlos et al.. (25 de enero de 2019). «Label-free Bacteria Quantification in Blood Plasma by a Bioprinted Microarray Based Interferometric Point-of-Care Device» ACS Sensors 4 (1): 52–60.  doi:10.1021/acssensors.8b00789..
  13. ↑ a b Kliver, Jenny. «ICN2 leads a European project to diagnose the COVID-19 disease in 30 minutes» Barcelona Institute of Science and Technology - BIST.
  14. ↑ «Laura Lechuga coordina uno de los proyectos europeos para estudiar el coronavirus» www.ciber-bbn.es.
  15. ↑ TV3. Un possible detector del coronavirus. .
  16. ↑ «El proyecto europeo CoNVat, liderado desde España, diseñará un sistema de diagnóstico para el Covid-19» abc 1 de abril de 2020.
  17. ↑ «Coronavirus: CoNVaT diseñará un sistema de diagnóstico» Consalud.
  18. ↑ Press, Europa. (12 de marzo de 2020). «Laura Lechuga, la científica que creará detectores inmediatos del Covid-19: "Trabajamos a contrarreloj"» www.infosalus.com.
  19. ↑ Laura Lechuga talks about CONVAT, the project for a faster and cheaper diagnose of COVID-19 | Nanbiosis. .
  20. ↑ «Laura Lechuga Gómez» FBBVA.
  21. ↑ «Prof. Laura Lechuga receives the Physics, Innovation and Technology RSEF-FBBVA Award - ICN2» icn2.cat.
  22. ↑ «Laura M. Lechuga, galardonada en los Premios de la Física de la RSEF-Fundación BBVA» www.ciber-bbn.es.
  23. ↑ «Prof. Laura Lechuga - AcademiaNet» www.academia-net.org.
  24. ↑ Los Jaume I premian avances en desertización, biosensores y economía espacial. La Vanguardia 20 de octubre de 2020.
  25. ↑ El Ministerio de Ciencia e Innovación otorga las diez modalidades de los Premios Nacionales de Investigación. Presidencia del Gobierno de España 13 de noviembre de 2020.
  26. ↑ Laura María Lechuga Gómez. Universidad de Cádiz

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Laura_Lechuga&oldid=9601631"(e)tik eskuratuta