Merche Esmeralda
| Merche Esmeralda | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Mercedes Rodríguez Gamero |
| Jaiotza | Sevilla, 1947 (76/77 urte) |
| Herrialdea |  Espainia |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | koreografoa eta flamenko-dantzaria |
| Izengoitia(k) | Merche Esmeralda |
| Genero artistikoa | flamenkoa |
  | |
Merche Esmeralda, jaiotzez, Mercedes Rodríguez Gamero (Sevilla, 1947) flamenko-dantzaria da.[1][2][3]
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Txikitatik bizi izan du flamenkoa [1] Haurra zela, Adelita Domingoren Sevillako akademian hasi zen kantuan eta dantzan. Sevillako Galas Juventud-en debuta egin ondoren, dantzari hasi zen Espainiako dantza klasikoko ikuskizunetan. Aldi berean, dantzari gisa estreinatu zen Madrilgo El Duende eta Sevillako El Guajiro oholetan. Hamasei urterekin dantzari bakarlaria zen, Antonio Mairena kantatzera abiatzean sentsazioa sortzen zuen jaialdian. Handik aurrera, Andaluziako jaialdi flamenko guztietatik igaro zen, eta Madrilgo Las Brujas eta Sevillako Los Gallos tablaoetan lan egin zuen. Laster hasi zen sariak jasotzen. 1968an Dantza Sari Nazionala lortu zuen Kordobako Arte Flamenkoko Lehiaketa Nazionalean. Orduan, lehen telebista-programak grabatu zituen, eta nazioarteko lehen birak egitn zituen. 1970ean, Pueblo egunkariak emandako Ospearen Saria jaso zuen. Espainiako dantza-maisu handiekin handitu zituen bere ikasketak, 1973an dantza-irakasle titulua lortu zuen arte. Erroma, Paris, Estrasburgo, Lyon, Tokio, Osaka, Maroko eta abarretako antzokietan parte hartu zuen. Hainbat sari ditu, hala nola Jerez de la Fronterako Flamenkologia Katedra eta flamenko, espainiar klasiko, 'bolera' eskola eta eskualdeko dantzetako dantza-irakasle titulua. Antonio dantzariak hauxe esan zuen:
"dauden mugimendu perfektuetako dantzaria da".
Jonda Ordenako dama eta Jerezko Flamenkologiako katedraduna. Merche Esmeraldak, 1974 eta 1980 bitartean, atrakzio gisa Las Brujasen, Café de Chinitasen, La Venta del Gato eta Los Canasterosen parte hartu zuen, eta Madrilgo tablaoetan emandako denboraldiak irakaskuntzarekin, lankidetzekin, birekin eta telebistarekin konbinatu zituen. Mundu osoko irakaslea da. 1978an bira bat egin zuen Japonian. Urte horretan, artista eta aurkezle gisa Espainiak eta Kanadak egindako Horas Doradas telebista-programan parte hartu zuen. Besteak beste, RTVEko "300 millones", "Flamenco" eta "Directísimo" programetan parte hartu zuen. Hurrengo urtean Europan zehar bira bat egiten zuen bere ikuskizunarekin, Eduardo Serrano El Güito, Manolete eta El Veneno dantzariak bertan zirela. Itzuli zenean, Espainiako Balet Nazionalean sartu zen. Antonio Ruiz Soler izan zen taldearen zuzendaria, eta 1982ra arte El Amor Brujo ikuskizuneko protagonistaren lana eta errepertorioako flamenko zati guztia egin zuen. Hainbat lanengatik etenaldia egin ondoren, hala nola Mariana Pineda Televisión Españolan eta Goi-bilera flamenkoan, 1986an Balet Nazionalera itzuli zen, Medea, Soleá edo Los Tarantos bezalako muntaietako protagonista izateko. 1980an Antonio del Castillo dantzariarekin lan egin zuen, eta, ondoren, bira bat egin zuen Jordanian zehar, bi hilabete Madrilgo Los Canasteros taldearekin eta bira bat Mexikon.
Murtziako Balleta sortu zuen 1989an. Haren sorkuntzen artean, El cielo protector dantza nabarmentzekoa da, zuzentzeaz gain, Joaquín Cortés eta Antonio Márquezekin batera protagonista izan zen. Konpainiarekin izandako biren ondoren, 1992an Sevillako Erakusketa Unibertsalean parte hartu zuen, Carlos Sauraren Sevillanas filmean. 1993an Cibayí ikuskizunean gonbidatu zuten, Joaquín Cortés eta Joaquín Grilorekin batera. Hurrengo urtean, Sevillako Biurtekoan parte hartu zuen. 1995ean, bira bat egin zuen Antonio Canalesekin, eta Parisko Thêtre Champs Elysées-en amaitu zuen.
Carlos Sauraren Flamenco eta Chus Gutiérrezen Alma Gitana filmean parte hartu zuen. Merche Esmeralda eskola ere sortu zuen urtebetean, eta Zarzuela antzokian dantzan aritu zen Espainiako erregeen eta Japonia enperadoreen aurrean. 1996an bere konpainia Mujeres ikuskizunarekin nahastu zuen, Sara Baras eta Eva Yerbabuena gonbidatu zituela. Hortik aurrera, Dantza Eskolen Elkarteko (ACADE) zuzendaritza lana eta irakaskuntza eta dantza uztartu zituen. 1998an, Carlos Ballesteros aktorearekin batera, Todas las primaveras ikuskizuna egin zuen, Antonio Galaren poemetan oinarritua. 1999an Federico García Lorcaren Bodas de Sangre koreografia sortu eta interpretatu egin zuen. Lan horregatik Max Sarietarako izendatu zuten. Bost Urteko Flamenko Metodoa aurkeztu zuen, ACADEk sustatutakoa eta Alfontso X Unibertsitateak homologatutako dantzari-diploma bat planteatzen zuena.
Valladolideko XX. Dantza Erakustaldiko Zikloak ikuskizuna, 2000ko maiatzean Jerezko Zinemaldian aurkeztu zen lana estreinatu zuen. Bere konpainiako buru, Flamenco viene del Sur izeneko zikloan parte hartu zuen, Sevillako Central Antzokian eta Granadako Alhambra Antzokian. Bere artea hainbat ekitalditan ikusteko aukera izan da: Albéniz antzokian egindako Dantzaren Nazioarteko Egunean, Espainiako Telebistako Sevilla es feria programa, Espainiako Dantzaren II. Gala, Madrilgo Teatro Realeko Flamenkoa, eta Sevillako XI. Flamenkoaren Biurtekoan.
Parentesi baten ondoren, 2006ko eszenatokietara itzuli zen, eta Gala de Andalucía de Flamenco Festival USA y Flamenco Festival London parte hartu zuen, Manolo Marín, Javier Barón, Rafael Campallo eta Adela Campallorekin batera. Ekitaldi hori Jerezko Jaialdian ere aurkeztu zen, non bere irakasle-klaustro ospetsuaren parte baitzen.
2007an Cruz Campo Fundazioak emandako Compás del Cante saria jaso zuen.[4]
2008an, Madrilgo Zinemaldiak Calle de Alcalá saria eman zion, eta 2011n Arte Ederretako Merituaren Urrezko Domina eman zion.[5]
Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1968an Dantza Sari Nazionala Kordobako Arte Flamenkoko Lehiaketa Nazionalean
- 1970ean Pueblo egunkariak emandako Ospearen Saria
- Jerez de la Fronterako Flamenkologia Katedra
- Jonda Ordenako dama
- 2007an Cruz Campo Fundazioak emandako Compás del Cante saria
- 2008an, Madrilgo Zinemaldiak Calle de Alcalá saria
- 2011n Arte Ederretako Merituaren Urrezko Domina
Filmografia aktore gisa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Carlos Sauraren sevillanak (1992).
- Carlos Sauraren flamenkoa (1995).
- Chus Gutiérrezen ijito-arima (1996)
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b «MERCHE ESMERALDA - BAILAORES/AS - El Arte de Vivir el Flamenco» elartedevivirelflamenco.com (Noiz kontsultatua: 2022-04-25).
- ↑ «Merche Esmeralda — Danza.es» www.danza.es (Noiz kontsultatua: 2022-04-25).
- ↑ Cano, Cynthia. (2007-11-09). «CYNTHIA CANO: Merche Esmeralda: Bailaora» CYNTHIA CANO (Noiz kontsultatua: 2022-04-25).
- ↑ «Premios Fundación Cruzcampo | Fundación Cruzcampo» fundacioncruzcampo.com.
- ↑ Acuerdo del Consejo de Ministros de 8 de abril de 2011.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q3306350