Pizza
| Pizza | |
|---|---|
| plater prestatu, produktu amaitu, mokadu, okin produktu eta ogi zapal | |
 | |
| Materialak | orea tomate saltsa gazta |
| Osagaiak | tomate saltsa, irina, mozzarella, olioa, gatz arrunta, azukrea, urra, pipermorroa eta legami-hautsa |
| Historia | |
| Jatorria | Italia |
Pizza jatorria Italian (Napolin) duen jakia da, ogi zapal hartzigabe bat tomatez, gaztaz eta beste osagai batzuz estalia eta labean erretzen dena. Jatorrizkoa aldaera napolitar pizza da eta 2017tik "Napolitar pizza artisau tradizionalak egiteko artea" UNESCOk Gizateriaren Ondare Immaterial izendatu du 2017tik.
Italiako kulturaren jaki enblematikoa bihurtu da, baita ere mundu globalizatuaren janari laster hedatuenetakoa, eta hainbat aldaera ditu. Pizzaren orea prestatzeko onena, gari gogorreko semola fina izaten da, hau izan ezean indar irina erabiliko dugu. 5 minutuz labe bizian egosten da alboa txigortu arte eta gazta urtu arte. Pizzak egiten dituzten jatetxe espezializatuek pizzeria dute izena.
Pizza motak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Nahiz eta napolitar pizza jatorrizkoan bi mota bakarrik izan (margarita eta marinela), osagai ezberdinekin egiten diren beste mota asko daude. Ezin dira zenbatu pixkanaka asmatu diren pizza-barietateak, pizzeria bakoitzak bere irizpidearen arabera jokatzen baitu, baina pizza-aldaerarik arruntenetako batzuk honako hauek dira:
- Marinela (pizza marinara):[1] Tomate, baratxuri, oregano eta oliba-olioarekin prestatzen da.[2]
- Margarita (pizza margherita): tomatearekin, mozzarella gaztarekin (bufalo edo fior di latte), albaka eta oliba olioarekin.
- Apetatsua (capricciosa): tomatea, mozzarella, Grana Padano birrindua, albaka, barrengorriak, orburua, urdaiazpiko egosia, olibak eta olioa. Napolitik kanpo antxoa eta arrautza egosia gehitzen zaizkio batzuetan.
- Lau urtaro (quattro stagioni): normalean apetatsuaren osagai berak, pizza banatzen den lau koadranteetan jarriak, batzuetan masa zerrenda fin batzuekin bereizteko.
- Lau gazta (quattro formaggi): tomatea (fakultatiboa), mozzarella, gustuko beste gazta batzuk eta albaka. Oro har, batez ere Italiako iparraldean, gorgonzola erabiltzen da. Napolin zuria da nagusiki (bianca), hau da, tomaterik gabea.
- Napolitana (napoletana) edo, Napolin, erromatarra (romana): tomatea, mozzarella, antxoak, oreganoa, kaparrak eta olioa.
- Mimosa: pizza zuria esnegainarekin, gaztarekin, urdaiazpikoarekin eta artoarekin.
- Vienarra (Pizza viennese): tomatea, mozzarella, saltxitxa alemaniarra, oreganoa, olioa.
Pizza ore errezeta
[aldatu | aldatu iturburu kodea]4 pertsonentzako
Osagaiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Indar erdiko irin txuria, integrala edo semola 250 g.
- Gatza: 2 g.
- Ur epela: 125 ml.
- Oliba olio birjina: 25 ml.
- Legamia: Freskoa 10 g., lehorra edo kimikoa 3 g.
- Luzatzeko irina: 15 g.
Prestaketa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Okin legamia ur epeletan eskuekin nahastu;Legami lehorra edo kimikoa balitz, zuzenean irinari gehitu.
- Mahai batean edo pertza batean (sukaldea gutxiago zikintzeko) irina eta gatzarekin sumendi bat egin, ura poliki-poliki gehitzen joan eskuekin nahasten dugun bitartean.
- Ur dena gehitutakoan, ongi nahastu eta 10 minutuz landu, orea puskatuz.
- Trapu busti batekin estali eta pausatu toki epel batean 15 minutu.
- Denbora hau pasatutakoan eta arrabolarekin edo eskuekin nahi dugun forma emango diogu.
Aholkuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Pizzarako orea egiteko irin egokiena indarduna eta semolazkoa da.
- Irin edo semola bakoitzak ur pitin bat gehiago edo gutxiago onar dezake, beraz ura beti poliki poliki gehitzen joan.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Ez da nahastu behar itsaski pizzarekin (frutti di mare). Izena marinelek beren bidaia luzeetan pizzak prestatzeko eraman zitzaketen osagaietatik dator.
- ↑ Gustissimo.it. «Pizza marinara» www.gustissimo.it (kontsulta data: 2023-03-17).