Toti Martinez de Lezea

Toti Martinez de Lezea
Bizitza
Izen osoa	Esperanza Martínez de Lezea García
Jaiotza	Gasteiz, 1949 (69/70 urte)
Herrialdea	Araba, Euskal Herria
Bizilekua	Larrabetzu
Heriotza	(69/70 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	euskara; gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	autorea eta idazlea

Toti Martinez de Lezea (Gasteiz, Araba, 1949) gaztelaniaz zein euskaraz idazten duen arabar idazle eta itzultzailea da. Ingelesetiko, frantsesetiko eta alemanetiko itzulpengintzako ikasketak egin zituen. Telebistako gidoilaria eta aktorea ere bada, eta Kukubiltxo antzerki taldearen sortzaileetako bat. Larrabetzun (Bizkaia) bizi da.

Eleberri historikoa landu du bereziki, eta arlo horretan arrakasta handia lortu du Euskal Herrian. Haur literatura ere egin izan du. ETBrentzat haur eta gazteentzako saioetarako gidoiak idatzi ditu, euskaraz, bai eta saioak zuzendu ere.

Bizitza eta obra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1978an Kukubiltxo antzerki taldearen sortzaileetako bat izan zen, eta bost urtez egin zuen lan taldean. 1980ko hamarkadan haurrei zuzendutako bideoak eta telesailak idatzi eta errealizatu zituen. Aldi hartan bertan, Euskal Leiendak (1986) bildu eta idatzi zituen.

1992an, itzulpen lanetan murgildu zen.

1998an bere lehen eleberria idatzi zuen, arrakasta handikoa, La calle de la Judería, XV. mendeko Gasteizko familia judu baten bizitza kontatzen duena. Harrezkero, arrakasta handiko eleberri asko idatzi ditu, genero historikoaren barruan denak. Hona hemen horietako batzuk: Las torres de Sancho (1999), Nafarroako errege Antso Handiaren garaian kokatua; La Herbolera (2000), Durangoko sorgin-ehizari buruzkoa; Señor de la guerra (2001), Euskal Herriko Erdi Aroko alderdi gerrei buruzkoa; La abadesa (2002), Fernando Katolikoaren sasi alaba baten bizitza kontatzen duena; Los hijos de Ogaiz (2002), Lizarrako XIV. mendean kokatua, izurri beltzaren garaian; La voz de Lug (2003), K. a. I. mendean kokatua, asturiar eta kantabriarren arteko gerren garaian; eta La comunera (2003), XVI mendearen hasieran kokatua, Gaztelako Komunitateen aldekoen eta Espainiako koroaren arteko gerraren garaian; A la sombra del templo (2005); La cadena rota (2005); La brecha (2006), 1813ko Donostian kokatua; Placeres reales (2008); eta La flor de la argoma (Otalorea, 2008).

Gazte literatura ere landu du, genero historiko horren barruan baita ere: El mensajero del rey (2002), Antso Azkarra Nafarroako erregeak Marokora egindako bidaia kontatzen duena; La hija de la luna (2003), Zugarramurdiko sorginen epaiketari buruzkoa; Antso Nagusia: Baskoien errege handia (2003); Nur eta irlandar gnomoa (2008).

Idazlanen zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sakontzeko, irakurri: «ZerrendaːToti Martinez de Lezearen lanak»

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.