Galoi

Wikipedia, Entziklopedia askea
Esne galoiekin ilara

Galoia (gal sinboloa) bolumen-unitate bat da, eta herrialde anglofonoetan erabiltzen da (bereziki, Estatu Batuetan) edo haien eraginpean dauden herrialdetan (Liberia, Guatemala, Panama, Puerto Rico, Dominikar Errepublika, Honduras, Nikaragua, Peru, El Salvador eta Kolonbia), likido-bolumenak, batez ere gasolinaren prezioa neurtzeko erabiltzen da.

Antzina, galoi baten bolumena neurtzen zenaren araberakoa zen, eta lekuan leku ere aldatzen zen. Hala ere, XIX. mendean erabilera komuneko bi definizio zeuden: "ardo-galoia" (wine gallon) eta "garagardo-galoia" (ale gallon).

Galoi inperiala edo britainiarra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1824an, Britainia Handiak galoi inperiala deritzon garagardo-galoiaren hurbilketa egin zuen. Galoi hori airean destilatutako 10 librako (4,53 L) bolumenean oinarritzen zen, 30 hazbeteko merkurio presio barometrikoarekin (1016 milibar/mbar edo 101,6 kPa) eta 62 °F-ko tenperaturan (16,667 °C); hortik 277,41945 hazbete kubiko ateratzen dira (1 hazbete = 16,38 cm).

  • 4,5460902819948 litro (4,5461 litrora biribildua).
  • 0,028571428571429 upel britainiar
  • 4 laurden britainiar
  • 8 pinta britainiar
  • 32 gill britainiar
  • 160 ontza likido britainiar

Galoi inperiala gasolina unitate estandar gisa erabiltzen jarraitzen da Britainia Handiko Itsasoz haraindiko lau lurraldetan (Aingira[1], Birjina britainiar uharteak[2], Kaiman uharteak[3] eta Montserrat[4]) eta sei herrialdetan (Antigua eta Barbuda[5], Dominika[6], Grenada[7], Saint Kitts eta Nevis[8], Santa Luzia[9] eta Saint Vincent eta Grenadinak[10]). Arabiar Emirerri Batuek 2010ean galoi inperialeko gasolina saltzeari utzi zioten eta litrora aldatu ziren[11][12], eta Guyanak 2013an[13].

Ameriketako Estatu Batuetako galoia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Galoi bat gasolina

Galoi likidoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ameriketako Estatu Batuetako USgal galoi likidoa (sarritan galoi esaten zaio) 231 hazbete kubiko da legez, hau da, 3,785411784 litro[14]. Ur-galoi batek 8,34 libra (3,78 kg) pisatzen ditu 62 °F-tan (16,66 °C); beraz, galoi inperialak baino %16,6 arinagoa da gutxi gorabehera.

4 laurden daude galoi batean, 2 pinta laurden batean eta 16 ontza pinta batean; ondorioz, ontza bat AEBetako galoi baten 1/128 da.

Galoi bat helburu komertzialetarako material kantitate bat zehazteko erabiltzen denean, hedapenak eta tenperaturarekiko uzkurdurak eragiten dituzten efektuak gainditzeko, ohikoa da bolumen hori zer tenperaturatan hartuko duen zehaztea. Adibidez, petroliotik eta edari alkoholikoetatik eratorritako produktuen bolumena 60 °F-koa (15,6 °C) da arauetan.

Estatu Batuez gain (Puerto Rico, Panama, Peru, Kolonbia, Ekuador eta Venezuela), galoiaren definizioa erabiltzen dute:

  • 3,785411784 litro (3,7854 litrora biribildua)
  • 0,0238095238095240 upel estatubatuar
  • Estatubatuarren 8 pinta
  • 32 gill estatubatuar

Galoi lehorra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Galoi lehorra (dry gallon), arto-galoi edo ale-galoi ere esaten zaiona, bolumen lehorreko britainiar neurri historiko bat da, alea eta beste produktu lehor batzuk neurtzeko erabili zena. 1303an, 8 libra (4,53 kg) zituen garian neurtua. Ez da erabiltzen AEBko sistema tradizionalean, nahiz eta inplizituki existitzen den, baina neurketaren legean autoritaterik aitortu gabe. AEBko galoi likidoarekin alderatuta, gutxi gorabehera, galoi lehorra baino %14,1 txikiagoa da; haren baliokide inperiala, berriz, %3,2 handiagoa.

Garagardo-galoi britainiarra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Garagardo-ontzian dagoen bolumena neurtzeko erabiltzen da. Erresuma Batuan erabiltzen da oraindik, eta 282 hazbete kubiko dira, beste zifra batzuetan: 4,621152048 litro.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ (Ingelesez) Anguilla Renewable Energy Integration Project. Ministry of Infrastructure, Communications, Utilities, and Housing (MICUH).
  2. ↑ (Ingelesez) Walker, William. (2012). Biwater project draws scrutiny. jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2013.10.02).
  3. ↑ (Ingelesez) Wilson, Stuart. (2013). Fuel costs driven by factors. jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2015.12.22).
  4. ↑ (Ingelesez) Gasoline price increases, diesel decreases, cost of living goes up. .
  5. ↑ (Ingelesez) Antiguans and Barbudans to Pay Less at the Pumps. .
  6. ↑ (Ingelesez) Photo of the day: Up and up it goes. .[Betiko hautsitako esteka]
  7. ↑ (Ingelesez) Grenada: Third Review Under the Three-Year Arrangement Under the Poverty Reduction and Growth Facility, Requests for Modification of Quantitative Performance Criterion and Augmentation, and Financing Assurances Review. International Monetary Fund, 17 or..
  8. ↑ (Ingelesez) Thomas, Steve. (2008). Gas prices capped under $18 – lowest since July. jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2012.05.24).
  9. ↑ (Ingelesez) Modeste, Marius. (2015). Rotary has a new President - St. Lucia Voice News. jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2015.12.22).
  10. ↑ (Ingelesez) Another service station sues SOL over fuel volume discrepancy. .
  11. ↑ (Ingelesez) Badih, Samia. (2009). Petrol stations in UAE go the metric route. .
  12. ↑ (Ingelesez) Ruiz, Ramona. (2009). End of road for imperial gallon as UAE switches to buying fuel by litre. .
  13. ↑ (Ingelesez) Gas prices at Guyoil stations remain below $1,000 mark. jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2013.06.18).
  14. ↑ Thompson, E Ambler; Thompson, E Ambler; Taylor, Barry N. (2008). Guide for the use of the International System of Units (SI).  doi:10.6028/nist.sp.811e2008. (Noiz kontsultatua: 2022-10-21).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Galoi&oldid=9388756"(e)tik eskuratuta