Joxe Austin Arrieta

Joxe Austin Arrieta
	;
; Eusko Legebiltzarkidea	; 1991ko apirilaren 23a - 1994ko abuztuaren 30a ; ← Iñaki Esnaola ; Barrutia: Gipuzkoa ; Hautetsia: Eusko Legebiltzarreko IV. legealdia
; Eusko Legebiltzarkidea
Bizitza
Jaiotza	Donostia, 1949ko urriaren 26a (74 urte)
Herrialdea	Gipuzkoa, Euskal Herria
Hezkuntza
Heziketa	Deustuko Unibertsitatea
Hizkuntzak	euskara; gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, itzultzailea, unibertsitateko irakaslea eta poeta
Lan nabarmenak	ikusi Abuztuaren 15eko bazkalondoa;
Jasotako sariak	ikusi Espainiako Kritika Saria euskarazko narratibari (1979) : Abuztuaren 15eko bazkalondoa; Euskadi saria - Euskarazko literatura itzulpena (1991) ; Irun Hiria saria - Euskarazko eleberria (1978) : Abuztuaren 15eko bazkalondoa; Irun Hiria saria - Euskarazko olerkia (1982) : Arrotzarena - neurtitz neurgabeak; Irun Hiria saria - Euskarazko olerkia (1996) : Graffitien ganbara; Irun Hiria saria - Euskarazko olerkia (2003) : Orbaibar;
Kidetza	Euskaltzaindia; Udako Euskal Unibertsitatea

Artikulu hau Joxe Austin Arrietari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Arrieta (argipena)».

Joxe Austin Arrieta Ugartetxea (Donostia, Gipuzkoa, 1949ko urriaren 26a) euskal idazlea da.^[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Filosofia eta Letretan lizentziatua (Filologia Erromanikoan) da. Euskara irakasle izana hainbat urtez. EUTGko Hizkuntz Eskolan eta Filosofia Fakultatean irakaslea ere izan da. Euskalgintzako beste hainbat alorretan ere ibilia da: UZEIrekin eta UEUrekin ere eginak ditu hainbat lan.^[2] 1982k erretiroa hartu zuen arte Kutxako itzultzailea izan da.^[3]

Politikagintzari dagokionez, Herri Batasunaren Mahai Nazionaleko partaide eta hautetsia izan da. Besteak beste, Donostiako Udaleko zinegotzi izan zen aldi batez.^[4]

Kargu politikoak hartu izan ditu kulturaren eta euskararen alorrean^[2] eta Euskaltzain urgazle da 1996az geroztik.^[3]

Ibilbide literarioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Poesia eta narratiba landu ditu gehienbat, bai eta literatura itzulpengintza ere.

Narrazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere lehen argitalpena Bidaia/Termitosti (Ustela, 1978) ipuin liburua izan zen. Geroago, 1997an, Arrietak Labur aroz (Txalaparta) argitaratu zuen, aurreko 22 urteetan idatzitako narrazioen bilduma. Lehen nobela Abuztuaren 15eko bazkalondoa (Gipuzkoako Aurrezki Kutxa), Elkar etxeak 1985ean berrargitaratua eta gaztelaniara itzulia (La sobremesa del 15 de agosto, Hiru, 1994) izan zen. 1978an Irun Hiria saria irabazi zuen lan honengatik^[1] eta 1979an Espainiako Kritika saria Euskarazko Narratibari.^[5]

Poesia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hainbat poesia liburu idatzi ditu, hala nola, Arrotzarena/Neurtitz neugabeak (CAP-Kutxa, 1983), Bertso-paper printzatuak (Elkar, 1986), Mintzoen mintzak (Elkar, 1989), Graffitien ganbara (Kutxa, 1996) eta Orbaibar (Kutxa, 2003).^[6] 2001ean XX. mendeko poesia kaierak bilduman antologia poetiko bat eskaini zitzaion.^[1]

Itzulpengintza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alor horretan, frantsesezko, ingelesezko, katalanezko eta alemanezko lanak euskaratu ditu.^[1] Marguerite Yourcenarren Hadrianoren oroitzapenak eleberriak toki nabarmena du euskarazko literatura itzulpengintzan^[2] eta Literatur Itzulpenaren Euskadi Literatura Saria jaso zuen 1991 urtean William Goldingen Eulien ugazaba (Lord of the Flies) liburuarekin.^[3]

Saiakera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Saiakera ere jorratu du, 2013an Berriro eta behin (euskara dela eta) lana argitaratu zuen, eta bertan bere bi idazki bildu zituen.^[1]

Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1978, Irun Hiria Saria euskarazko narratiba, Abuztuaren 15eko bazkalondoa lanagatik.^[1]
1979, Espainiako Kritika saria Euskarazko Narratibari, Abuztuaren 15eko bazkalondoa lanagatik.^[5]
1982, Irun Hiria Saria euskarazko poesia, Arrotzarena neurtitz neurgabeak lanagatik.^[7]
1996, Irun Hiria Saria euskarazko poesia, Graffitien ganbara lanagatik.
1995, Literatur Itzulpenaren Euskadi Literatura Saria, Eulien ugazaba lanagatik.^[5]
2003, Irun Hiria Saria euskarazko poesia, Orbaibar lanagatik.^[5]

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Narrazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bidaia - Termitosti (1978, Ustela)
Labur aroz (1997, Txalaparta)

Nobela[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abuztuaren 15eko bazkalondoa (1979, GAK): Elkarrek 1985ean berrargitaratua
Manu militari (1987, Elkar)
Terra Sigillata (2008, Txalaparta)

Poesia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Arrotzarena neurtitz neurgabeak (1983, GAK)
Bertso-paper printzatuak (1986, Elkar)
Mintzoen mintzak (1989, Elkar)
Graffitien ganbara (1996, Kutxa fundazioa)
XX. mendeko poesia kaierak - Joxe Austin Arrieta (2001, Susa): Koldo Izagirreren edizioa
Orbaibar (2003, Kutxa Fundazioa)
Estalien gradora (2016, Txalaparta)

Antzerkia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Trankart (2014, Armiarma)

Saiakera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Berriro eta behin (euskara dela eta) (2013, Txalaparta)

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f «Arrieta Ugartetxea, Joxe Austin - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2020-05-08).
↑ ^a ^b ^c «Joxe Austin Arrieta Ugartetxea»^{[Betiko hautsitako esteka]}, Euskal Idazleen Elkartea.
↑ ^a ^b ^c «NorDaNor | EIZIE» nordanor.eus (Noiz kontsultatua: 2018-02-13).
↑ «Arrieta Ugartetxea, Joxe Austin - Euskara - Eusko Jaurlaritza - Euskadi.eus» www.euskara.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2020-05-08).
↑ ^a ^b ^c ^d Euskal Narratiba Garaikidea: Katalogo Bat. Etxepare Euskal Institutua, 17 or. ISBN 978-84-616-2311-2..
↑ «ARRIETA, Joxe Austin. Euskal Literaturaren Ataria» www.basqueliterature.com (Noiz kontsultatua: 2020-05-08).
↑ Ugartetxea Arrieta, Arrieta; Arrieta, Joxe Austin. (1983). Arrotzarena: Neurtitz neurgabeak. Gipuzkoako Aurrezki Kutxa Probintziala ISBN 978-84-7231-889-2. (Noiz kontsultatua: 2020-05-08).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bideoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q12260896

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f «Arrieta Ugartetxea, Joxe Austin - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2020-05-08).

[EuskalIdazleenElkartea-2] «Joxe Austin Arrieta Ugartetxea»^{[Betiko hautsitako esteka]}, Euskal Idazleen Elkartea.

[:1-3] «NorDaNor | EIZIE» nordanor.eus (Noiz kontsultatua: 2018-02-13).

[4] «Arrieta Ugartetxea, Joxe Austin - Euskara - Eusko Jaurlaritza - Euskadi.eus» www.euskara.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2020-05-08).

[:2-5] Euskal Narratiba Garaikidea: Katalogo Bat. Etxepare Euskal Institutua, 17 or. ISBN 978-84-616-2311-2..

[6] «ARRIETA, Joxe Austin. Euskal Literaturaren Ataria» www.basqueliterature.com (Noiz kontsultatua: 2020-05-08).

[7] Ugartetxea Arrieta, Arrieta; Arrieta, Joxe Austin. (1983). Arrotzarena: Neurtitz neurgabeak. Gipuzkoako Aurrezki Kutxa Probintziala ISBN 978-84-7231-889-2. (Noiz kontsultatua: 2020-05-08).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]