Abesbatza

Ahots mota ohikoenak.

Abesbatza, korua, orfeoi edo korala ahotsaz soilik baliaturik kantatzen duen gizataldeari deritzo, sarritan zuzendari batek gidatuta abesten duena. Abesbatza, koru, korua eta korala hitzak funtsean sinonimoak da, baita orfeoia ere, nahiz eta askotan desberdintasunak aipatzen diren, bai taldearen osaketan, bai bere funtzioan. Talde koral ohikoena lau ahots mistok osatzen dute: sopranoak, kontraltoak, tenoreak eta baxuak. Abesbatza batek instrumentuz lagunduta edo gabe abestu dezake. Laguntzarik gabe egiten dutenean, a cappella abesten dutela esaten da. Akonpainamendua instrumentu bakar bat izan daiteke (askotan pianoa), talde instrumental txiki bat, edo baita orkestra sinfoniko bat ere. Kantarien adinaren eta sexuaren arabera, honelako abesbatza motak egiten dira:

Haur-abesbatza edo ahots zurien abesbatza
Emakume-abesbatza
Gizon-abesbatza
Abesbatza mistoa (gizonak eta emakumeak)

Osaketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abesbatza bateko zuzendaria keinuak egiten.

Abesbatza ahots mota ezberdinez osatuta egoten da, sokatan elkartuta. Soka bakoitzak hainbat ahots biltzen ditu bakoitzaren erregistro edo tesituraren arabera (interpretatzeko gai den nota-tartea).

Sopranoa: emakumeen edo haurren ahotsik akutuena da. Bere erregistroa do4 eta la5 artekoa da. Melodia nagusia eraman ohi duen ahotsa da.
Mezzosopranoa: (bereizketa hori ez da ohikoa abesbatza mistoetan, bakarrik emakumezko koruetan erabili ohi da). Emakumeen edo gizonen ahotzen arteko batezbesteko ahotsa da. Bere erregistroa soprano eta kontraltoen erregistroaren artean kokatzen da.
Kontraltoa: emakumezko ahots larria da, aurkitzen oso zaila (oro har, soka honetan mezzosopranoek edo sopranoek abesten dituzte, erregistro zabal eta ahots koloreztatuarekin). Ahots-prestakuntza handiagoa izan behar da naturala ez den tesitura bati ekiteko, koru bateko altu-kantua konplexutasun handikoa da eta erregistroa ahots askoz zabalagoetarako da, oso zaila da goi-soka ona izatea, urriak baitira. Eta soprano oso zabalen ahotsek bakarrik ekin diezaiokete ozen kantatzeari, Bere erregistroa fa3 edo are baxuagoa eta re5 artean dago.
Kontratenorea edo sopranista: gizon-ahotsik altuena da; mezzosopranoaren antzeko erregistroetara iristen da (re5 edo la5).
Tenorra: gizon-ahots altua da, altuena kontratenorrik ez dagoenean; si2 eta sol4 artean ibili ohi da.
Baritonoa: baxuaren eta tenorraren arteko ahots maskulinoa da, koruan baxuen sokan kokatu ohi dena. Bere erregistroa sol2 eta mi4 artean dago.
Baxua: ahots larria da; mi2 eta do4 artean dago erregistratuta.

Abesbatzetan lau sokaz osatu ohi dira: sopranoak, kontraltoak, tenorrak eta baxuak. Xehetasun handirik sartu gabe, esan genezake soka bakoitzak aldi berean melodia ezberdin bat interpretatzen duela, eta akorde ezberdinen eraketari esker lortzen direla egileak nahi dituen efektuak.

Abesbatzako ahotsen proportzioa ahotsen potentziaren eta harmoniko kopuruaren araberakoa da. Baxuak dira indartsuenak eta harmonikoenak, beraz, proportzionalki talde murritzena izango da. Proportzio ona, gutxi gorabehera, hau izan daiteke: sopranoena %32-35ekoa izango litzateke, kontraltoena %25-28koa, tenor eta baxuena %18-22koa, beti ere tenorrak baxuak baino gehiago izanik.