Trazia: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
[[Fitxategi: |
[[Fitxategi:Thrace_and_present-day_state_borderlines.png|280px|thumb|Traziaren kokapena]] |
||
'''Trazia'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0142.pdf|izenburua=142. araua: Antzinateko eskualdeen euskarazko izenak|egilea=[[Euskaltzaindia]]|data=2004/XII/16|lekua=[[Bilbo]]}}</ref> ({{lang-el|Θράκη}}, ''Thráke''; {{lang-bg|Тракия}}, ''Trakiya''; {{lang-tr|Trakya}} |
'''Trazia'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0142.pdf|izenburua=142. araua: Antzinateko eskualdeen euskarazko izenak|egilea=[[Euskaltzaindia]]|data=2004/XII/16|lekua=[[Bilbo]]}}</ref> ({{lang-el|Θράκη}}, ''Thráke''; {{lang-bg|Тракия}}, ''Trakiya''; {{lang-tr|Trakya}}) [[Ekialdeko Europa]]ko eskualde geografiko eta historikoa da, [[Balkanetako penintsula]]ren hego-ekialdean kokatua, [[Egeo]] itsasoaren iparraldean. Gaur egun, [[Bulgaria]], [[Grezia]] eta [[Turkia]]ren artean zatiturik dago. |
||
== Geografia == |
== Geografia == |
00:08, 18 abuztua 2017ko berrikusketa
Trazia[1] (grezieraz: Θράκη, Thráke; bulgarieraz: Тракия, Trakiya; turkieraz: Trakya) Ekialdeko Europako eskualde geografiko eta historikoa da, Balkanetako penintsularen hego-ekialdean kokatua, Egeo itsasoaren iparraldean. Gaur egun, Bulgaria, Grezia eta Turkiaren artean zatiturik dago.
Geografia
Balkanen hego-ekialdean dago, Egeo itsasoaren eta Itsaso Beltzaren artean, Mesta ibaiaren mendebaldean, eta egungo Bulgariaren hegoaldea, Europako Turkia eta Greziako ipar-ekialdea hartzen ditu. Rodope mendiak daude lurraldearen mendebaldean eta Balkan mendietako hegoaldeko mendialdeak iparraldean. Maritsa ibaiak ureztatzen ditu Traziako lurrak. Nekazatitza lurraldea da, eta tabakoa, arroza, garia, kotoia, zeta, oliba olioa eta fruituak ekoizten dira.
Eskualdeko hiri nagusiak honako hauek dira: Istanbul, Gelibolu, Edirne (traziarrez: Uskudama) eta Tekirdag, Turkian eta Komotene, Xantos eta Alexandroupoli Grezian.
Historia
Antzinaroa
Antzinean, Trazian traziar borrokalari tribu anitzak bizi ziren. Tribu hauek, mazedoniar ez bezala, inoiz ez zuten greziar kultura barneratuta izan, eta erreinu txikietan bizi ziren. Greziarren ikuspuntuan, barbaroak ziren, hori zela eta, K. a. 600 urtean gutxi gorabehera menpean hartu zituen, eta traziar urre eta zilarrezko meategiak baliatzeari ekin zioten.
Gero Persiaren menpean egon arren, K. a. 431 urtean Sitalces erregea eskualdea berbateratu zuen. Sitalces hil zenean, erreinua berriro zatitu zuten.
46 urtean, Trazia Erromatar Inperioaren menpean erori zen, Klaudio enperadorea aginpean zegoela. Erromako probintziarenak garai onak ziren Traziarentzat, III. mendeatik aurrera bataila-lur bihurtu arte.
VII. mendean, lurraldea bitan zatitu zuten: Bulgaria iparraldean eta Bizantziar Inperioa hegoaldean.
1361ean, Otomandar Inperioak Edirne mendean hartu zuen. 1453an, Istanbul hartu zutenean Trazia osoa turkiarra zen.
Aro Modernoa
1878an, Otomandar Inperioak iparraldeko Trazia Rumelia otomandar eskualdearekin batu zuen, baina, 1885an Bulgariako estatu gazteak, Rumeliako eskualdea anexionatu zuenean, Trazia izena bakarrik hegoaldeko zatia deitzeko erabili zen.
1912 eta 1913, Balkaniar Gudetan Bulgariak beste zati handi bat anexionatu zuen, Turkiako muga Maritsa ibaian kokatuz.
Lehenengo Mundu Gerra eta gero, Greziak Bulgaria eta Turkiako Trazia lortu zituen, hau da, ia traziar lurralde guztia Istanbul hiria izan ezik. Baina 1923an Lausanako Itunari esker, Turkiaren muga berriro Maritsa ibaian kokatu zuten.
Bigarren Mundu Gerran, Bulgaria Trazia greziarra okupatu zuen (1941-1944), baina guda bukatu ondoren, lehengo mugak berreraiki zituzten.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik hartu da. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Euskaltzaindia. (2004/XII/16). 142. araua: Antzinateko eskualdeen euskarazko izenak. Bilbo.
Kanpo Lotura
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Trazia |
- (Ingelesez) Traziar altxorrak
120ko Erromatar Inperioko probintziak | |
---|---|
Akaia | Afrika Prokontsularra | Alpe Cottiae | Alpe Maritimoak | Alpe Poenninae | Arabia Petraea | Armenia | Asia | Asiria | Bitinia | Britania | Dalmazia | Dazia | Egipto | Epiro | Galazia | Galia Akitania | Galia Belgika | Lugdunensis | Narbonensis | Germania Beherea | Germania Garaia | Balear Hispania | Hispania Betika | Hispania Lusitania | Hispania Tarraconensis | Italia | Judea | Kapadozia | Komagene | Korsika eta Sardinia | Kreta eta Zirenaika | Likaonia | Lizia | Mauretania | Mazedonia | Mesia | Norika | Numidia | Osroene | Panfilia | Panonia | Pisidia | Ponto | Rhetia | Sizilia | Siria | Sofene | Trazia | Zilizia | Zipre | |