Erromantizismoaurreko
Itxura
Erromantizismoaurrekoa edo Prerromantizismoa Europa osoan zabaldu zen mugimendu literarioa izan zen. Batez ere XVIII. mendearen azken hamarkadetan garatu zen, mende horretan nagusitu zen Neoklasizismoren aurkako erantzun gisa. Izan ere, laster Erromantizismoak ordezkatu zuen.[1] Aintzindari nagusia Jean-Jacques Rousseau izan zen.
Erromantizismoaurrekoaren ezaugarriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erromantizismoaurrekoak Neoklasizismotik urruntzen dituen ezaugarri batzuk ditu:
- Arrazoiaren aurrean idazleek sentimendua gailentzen dute. Haien lanetan idazleek goibeltasun eta asaldura adierazten dute.
- Orokorrean, nahiz eta idazle batzukonartu, "arauen" aurka daude.
- Neoklasizimoko artisten izadia lasaia eta antolatua aurkezten zuten; erromantikoaurrerkoek, aldiz, leku ilunak eta misteriotsuak nahiago dituzte, esaterako hilerriak, ekaitzak, gaueko eszenak, elementu fantastikoak...
- Askatasuna erreibindikatzen dute.
- Hizkuntza desberdinei garatuak izateko aukera ematen die.[1]
Erromantizismoaurrekoaren idazleak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Suitzan
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Alemanian
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Johann Gottfried Herder (1744-1803)
- Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832)
- Friedrich Schiller (1759-1805)
Erresuma Batuan
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Allan Ramsay (1686-1758)
- James Macpherson (1736-1796)
- Horace Walpole (1717-1797), eleberri gotikoaren sortzailea.
- Thomas Chatterton (1752-1770)
- Edward Young (1683-1765)
- Thomas Gray (1716-1771)
- William Cowper (1731-1800)
Frantzian
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Jacques-Henri Bernardin de Saint-Pierre (1737-1814)
- Louis-Sébastien Mercier (1740-1814)
- Madame Staël (1766-1817)
- François-René de Chateaubriand (1768-1848)
- Auguste Creuzé de Lesser baroia (1771-1839)
Danimarkan
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Johannes Ewald (1743-1781)
Italian
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Melchiorre Cesarotti (1730-1808)
- Vittorio Alfieri (1749-1803)
- Ippolito Pindemonte (1753-1828)
- Ugo Foscolo (1778-1827)
Espainian
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Esteban de Arteaga (1747-1799)
- Manuel José Quintana (1772-1857)
- José Cadalso (1741-1782)
- Alberto Lista (1775-1848)
- José María Blanco White (1775-1841)
- José Marchena (1768-1821)
Errusian
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Ingelesez): Preromanticism Criticism and Essays - eNotes.
- (Ingelesez): Erromantizismoaurrekoaren eta erromantizismoaren ezaugarriak.
- (Ingelesez): DITL - Erromantizismoaurrekoa.