Eskala (argipena)

Eskalen adibideak.

Eskalak lantzeko ariketa.

---

Bideo hau Jakindun elkarteak egin du. Gehiago dituzu eskuragarri euren gunean. Bideoak dituzten artikulu guztiak ikus ditzakezu hemen.

Eskala terminoa, beste batzuen artean, kideko gauzen hurrenkera ordenatu bat adierazteko erabiltzen da. Hurrengoetan aurki daiteke:

Kartografian

• Eskala (kartografia): mapa edo plano baten irudikatutakoaren neurriaren eta neurri errealaren arteko erlazioa;

Geologian

• Garai geologikoa: lurraren historia banatzeko erabiltzen diren unitateak;
• Mohs eskala: gogortasunaren arabera sailkatutako hainbat mineralen zerrenda;

Sismologian

• Momentu magnitude eskala: lurrikara baten energia neurtzen duen eskala;
• Richter eskala: lurrikaren indar suntsitzailea neurtzeko balio duen eskala logaritmikoa;
• Shindo eskala: lurrikaren intentsitatea zehazteko eskala, lurraren gainazaleko puntu bakar baten mugimendua zehazten duena;
• Mercalli eskala: inguruan bizi diren pertsonek jasandako suntsipenetan oinarritatuta lurrikarak neurtzeko eskala kuantitatiboa;

Meteorologian

• Beaufort eskala edo Beauforten Haizearen indar-eskala: haizearen intentsitatea neurtzeko neurri enpirikoa, itsasoaren egoeran, olatuetan eta haizearen indarrean oinarritua;
• Fujita eskala edo Fujita-Pearson eskala: tornadoen indarra neurtzeko eskala bat da, eraikuntzetan eta landaredian eragindako kalteetan oinarritua;

Tenperatura eskalak

• Kelvin eskala;
• Celsius eskala;
• Fahrenheit eskala;
• Rankine eskala;
• Delisle eskala;
• Newton eskala;
• Reaumur eskala;
• Romer eskala;

Matematikan

• Eskala logaritmikoa: kopuru baten ordez kopuru horren logaritmoa erabiltzen duen eskala;

Estatistikan

• Neurketa-eskala edo neurketa-maila: neurketa bat egiteko modua;
  • eskala nominala
  • eskala ordinala
  • tarte-eskala
  • ratio-eskala

Ekonomian

• Eskala-errendimendua;

Soziologia eta psikologia

• Giza eta gizarte zienzietako eskalak: objektu baten (gehienetan, pertsona bat) ezaugarri bati buruz jasotako zenbait behaketa modu kuantitatiboan bateratu eta pertsona horiek ezaugarri horri buruz eskala bakun edo anizkoitz batean ordenatu edo baloratzeko prozeduren multzoa;
  • Likert eskala: galderak erantzuten dituenak hainbat baieztapenekiko adostasun maila adierazten duen galde sorta mota;
  • Guttman eskala: galderak dikotomikoetan oinarritutako galde sorta mota;
• Thurstone eskala bereziki jarrerak neurtzeko metodo eta prozeduren multzoa;

Musikan

• Musika eskala, printzipio akustiko baten arabera sailkatzen den soinu multzo ordenatuen segida;
  • Eskala kromatikoa;
  • Eskala diatonikoa;
  • Beste eskala batzuk: ikus kategoria:Musika eskalak;

Beste batzuk

• Istripu Nuklearren Nazioarteko Eskala (ingelesezko siglengatik ezagunagoa, INES edo International Nuclear Event Scale);

Ikus, gainera

• Ratio (argipena)
• Eskalabilitatea: teknologian, sistema, sare edo prozesu baten lanerako gaitasuna, erantzuna edo tamaina handitzeko ahalmena;
• L'Escala: Kataluniako kostaldeko udalerria;
• Escala: Okzitaniako udalerria;
• La Scala (italieraz: Teatro alla Scala): munduko opera antzokirik ospetsuenetako bat, Milanen (Italia) kokatutakoa;