Haruki Murakami

Haruki Murakami
	; (1546) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Fushimi-ku eta Kyoto, 1949ko urtarrilaren 12a (76 urte)
Herrialdea	Japonia
Lehen hizkuntza	japoniera
Hezkuntza
Heziketa	Waseda Unibertsitatea ; Q17211231 ; Q11614834 ; Kobe High School (en) ; Q18337683
Hizkuntzak	japoniera; ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	hizkuntzalaria, eleberrigilea, idazlea, itzultzailea, saiakeragilea, atleta, unibertsitateko irakaslea, zientzia-fikzio idazlea, prosalaria eta ipuingilea
Enplegatzailea(k)	Princetongo Unibertsitatea ; Tufts Unibertsitatea
Lan nabarmenak	ikusi A Wild Sheep Chase (en) ; Norwegian Wood (en) ; The Wind-Up Bird Chronicle (en) ; Kafka urertzean; 1Q84 (en) ; Killing Commendatore (en) ; What I Talk About When I Talk About Running (en) ; Colorless Tsukuru Tazaki and His Years of Pilgrimage (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Noma Literary New Face Prize (1982) ; Tanizaki Prize (1985) ; Yomiuri Prize (1995) ; [[]] (1999) ; Franz Kafka Prize (2006) ; World Fantasy Award for Best Novel (2006) : Kafka urertzean; Frank O'Connor International Short Story Award (2006) ; Asahi Prize (2006) ; Order of Arts and Letters (2009) ; Jerusalem saria (2009) ; Kataluniako Nazioarteko Saria (2011) ; Ignotus Award for Best Foreign Novel (2012) : 1Q84 (en) ; Hideo Kobayashi Sho (2012) ; Time 100 (2015) ; Hans Christian Andersen Literature Award (2016) ; Arte eta letren komendadorea (2018ko ekainaren 7a) ; Prix mondial Cino Del Duca (2022) ; Princess of Asturias Literary Prize (2023) ; Honorary doctor of the University of Liège (2007) ; [[]] (2008) : Kafka urertzean;
Influentziak	Richard Brautigan, Kurt Vonnegut, Raymond Chandler, Francis Scott Fitzgerald, Raymond Carver, Jerome David Salinger eta Franz Kafka
Mugimendua	surrealismoa; magic realism (en)
Genero artistikoa	saiakera; fiction literature (en) ; memoriak
	shinchosha.co.jp…, harukimurakami.com eta harukimurakami.com

Haruki Murakami (japonieraz: 村上春樹, Murakami Haruki^?, Kyoto, 1949ko urtarrilaren 12a) japoniar idazle ospetsua da. Tokioko Waseda Unibertsitatean greziar tragedia ikasi ondoren, jazz klub baten zuzendaria izan zen eta gerora Princetonen lau urte irakasle eman zituen. 1995ean, Kobeko lurrikararen eta Tokioko metroko atentatuaren ondoren, Japoniara itzultzea erabaki zuen.

Entzun haizearen kanta lehen liburuaz (1979), Gunzo saria irabazi zuen. Beste liburu famatuak hauek dira: Mekanismodun txoriaren kronikak, Mugaren hegoaldean, eguzkiaren mendebaldean, Lurrikararen ondoren, Sputnik-en maitaleak, Munduaren amaiera, 1Q84 eta Ezinezkoaren balada.

Kafka itsasertzean liburuak ospe izugarria eman dio. Literaturako pertsona garrantzitsuenetakotzat hartzen da eta 2007an Liejako unibertsitateak (Valonia) honoris causa titulua eskaini zion.

Lanak

Eleberriak^[1]:

1979: Entzun haizearen kanta (風の歌を聴け)^[2] ^[3].
1980: 1973ko flipperra (1973年のピンボール)^[4].
1982: Basa ardi ehiza (羊をめぐる冒険)^[5]
1985: Munduaren amaiera (世界の終わりとハードボイルド・ワンダーランド)^[6].
1987: Tokyo Blues, Norwegian Wood (ノルウェイの森)^[7].
1988: Dantza, dantza, dantza (ダンス・ダンス・ダンス)^[8].
1992: Mugaren hegoaldean, eguzkiaren mendebaldean (国境の南、太陽の西)
1992-1995: Mekanismodun txoriaren kronikak (ねじまき鳥クロニクル)^[9].
1999: Sputnik-en maitaleak (スプートニクの恋人)
2002: Kafka itsasertzean (海辺のカフカ)^[10].
2004: Gauaren sakonean (アフターダーク)
2009: 1Q84
2013: Tazaki Tsukuru kolorgabea eta haren pelegrinazio urteak (色彩を持たない多崎つくると、彼の巡礼の年)
2017: Komendadorearen hilketa (騎士団長殺し)
2020: Singularrezko lehen pertsona (一人称単数)
2023: Hiria eta haren zalantzazko hormak (街とその不確かな壁)

Euskaraz

2009: Gauaren sakonean (Erein argitaletxea), Ibon Uribarri Zenekorta.
2019: Samsa maiteminez (Armiarma.eus), Ekaitz Sirvent Auzmendi.^[11]

Erreferentziak

↑ Euskarazko izenburuak argigarri gisa eman dira, ez baitago euskarazko bertsiorik, Gauaren sakonean izan ezik.
↑ Arratoiaren trilogiaren lehen eleberria
↑ Gunzo saria
↑ Arratoiaren trilogiaren bigarren eleberria
↑ Arratoiaren trilogiaren hirugarren eleberria
↑ Tanizaki saria
↑ Murakamiren lehen arrakasta, handiena, 2009 arte 9,27 milioi ale saldu ditu.
↑ Basardi ehiza eleberriaren jarraipena
↑ Yomiuri saria
↑ World Fantasy saria 2006
↑ «SAMSA MAITEMINEZ - Haruki Murakami» ekarriak.armiarma.eus (kontsulta data: 2020-09-04).

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Haruki Murakami

Wikiesanetan badira aipuak, gai hau dutenak: Haruki Murakami

Haruki Murakami

Datuak: Q134798
Multimedia: Murakami Haruki / Q134798
Aipu famatuak: Haruki Murakami

[1] Euskarazko izenburuak argigarri gisa eman dira, ez baitago euskarazko bertsiorik, Gauaren sakonean izan ezik.

[2] Arratoiaren trilogiaren lehen eleberria

[3] Gunzo saria

[4] Arratoiaren trilogiaren bigarren eleberria

[5] Arratoiaren trilogiaren hirugarren eleberria

[6] Tanizaki saria

[7] Murakamiren lehen arrakasta, handiena, 2009 arte 9,27 milioi ale saldu ditu.

[8] Basardi ehiza eleberriaren jarraipena

[9] Yomiuri saria

[10] World Fantasy saria 2006

[11] «SAMSA MAITEMINEZ - Haruki Murakami» ekarriak.armiarma.eus (kontsulta data: 2020-09-04).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]