Helene Hanff

Wikipedia, Entziklopedia askea
Helene Hanff
Bizitza
JaiotzaFiladelfia1916ko apirilaren 15a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaNew York1997ko apirilaren 9a (80 urte)
Hobiratze lekuaMount Lebanon Cemetery (en) Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza: diabetes mellitusa
Hezkuntza
HeziketaPhiladelphia High School for Girls (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakidazlea, gidoilaria eta eleberrigilea
Lan nabarmenak
Genero artistikoamemoriak

IMDB: nm0359815 IBDB: 6200
Find a Grave: 7547442 Edit the value on Wikidata

Helene Hanff (Filadelfia, Pensilvania, AEB, 1916ko apirilaren 15aNew York, AEB, 1997ko apirilaren 9a) idazle estatubatuarra izan zen; 84 Charing Cross Road izeneko liburuaren egilea delako da ezaguna. Liburu horretan oinarritu zen antzerki-lan bat, telebistako serie baten atal bat eta izen bereko filma.[1][2][3][4][5][6][7]

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere karrera, liburu bakar baten xarma baino askoz handiagoa da. Estreinatu ez ziren lanak idaztetik, telebistako lehen drametako batzuk sortzen laguntzera edo The New Yorkerreko profesional moduko bat izatera iritsi zen. Underfoot in Show Business (1961), berrogeita hamarreko hamarkadan New Yorkeko antzerkiaren munduan leku bat egin nahi zuen idazle gazte eta anbizio handiko baten borroka kontatu zuen. Publizista gisa lan egin zuen, eta udaro asko gastatu zuen "lastozko txapelaren" zirkuituan Estatu Batuetako Ekialdeko Kostan zehar. Broadwayko ekoizle batzuek miretsi zituzten lanak idatzi zituen, baina, arrazoiren batengatik, inoiz ez ziren argitaratu.[2]

New Yorketik kanpo ekoiztutako telebistako drama-mota goiztiar askoren idatziak idatzi eta argitaratu zituen, berak esaten zuenez, ihes egin nahian beti: "Noël Coward bihurtzen ez den 1000-ko 999etako bat". Telebistaren ekoizpena Kaliforniara mugitu zenean, bere lana apurka-apurka jaitsi zen, eta aldizkarietarako lanean jarraitu zuen, eta bere ospea osatu zuten liburuetan.[2]

84 Charing Cross Road[aldatu | aldatu iturburu kodea]

84 Charing Cross Road 1970ean argitaratu zen lehen aldiz. 20 urtean Frank Doelekin, Marks & Coko saltzaile nagusiarekin, izandako korrespondentzia kontatzen du. Londresko liburu-denda bat zen, eta haren mende egon zen klasiko ilunak eta autodidaktismoarekiko grina piztu zioten britainiar literaturako tituluak lortzeko. Harreman estua izan zuen dendako langileen bizitzarekin, gerraosteko eskasian janaria bidali zien, eta Manhattango bizitzaren xehetasunak ere eman zizkien.[1]

Finantza-arazoak eta bidaiatzeko beldurra zirela eta, Ingalaterrako lagunengana atzeratu zen bisita, beranduegi izan zen arte; Doel 1968ko abenduan hil zen, eta liburu-denda itxi egin zen. Hanff, azkenik, Charing Cross Road eta liburu-denda hutsa (baina artean zutik) bisitatu zituen 1971ko udan. Bidaia hori 1973ko The Duchess of Bloomsbury Street liburuan grabatuta gelditu zen.

Geroago, Arthur Quiller-Couch jakintsu britainiarrarekin obsesionatu zen, eta Q's Legacy (Q-ren legatua) izeneko liburuan islatuta geratu zen. Beste liburu batzuk idatzi zituen, hala nola Apple of My Eye (Nire begien sagarra), New Yorkeko gida idiosinkratikoa, eta A Letter from New York (1992) (New Yorketik gutuna). Haren negoziazioek tarte bat eman zioten BBCn, Emakumeen ordua saioan 1978 eta 1985 artean.

1987ko 84 Charing Cross Road filmean, Anne Bancroftek interpretatu zuen Hanff, eta Anthony Hopkinsek Frank Doel-en rola egin zuen. Anne Jacksonek 1975ean interpretatu zuen Hanff, liburua telebista britainiarrarentzat egokituta. Ellen Burstynek paper bera egin zuen Broadwayn New Yorkeko Nederlander antzokian.[3]

Heriotza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hanffek ez zuen inoiz zigarro eta martinien zaletasuna ezkutatu, eta diabetea garatu zuen, eta horrek eragin zuen haren heriotza.

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 72. kaleko 305 E-an bizi izan zen apartamentu-eraikinari "Charing Cross House" deitu zioten, bere omenez. Ate nagusiaren ondoko brontzezko plaka batek bere bizilekua eta liburuaren egilea ospatzen ditu.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b (Gaztelaniaz) Piñero, Laura. (2022-07-21). «La escritora precaria que triunfó gracias a sus cartas, la historia de Helene Hanff» cadena SER (Noiz kontsultatua: 2023-07-27).
  2. a b c (Gaztelaniaz) lecturalia.com. «Helene Hanff: libros y biografía autor» Lecturalia (Noiz kontsultatua: 2023-07-27).
  3. a b (Gaztelaniaz) «Helene Hanff - Edad | Biografía | Películas | Noticias | Filmografía | Premios» Decine21 2023-07-20 (Noiz kontsultatua: 2023-07-27).
  4. (Gaztelaniaz) «Helene Hanff - Biografía, mejores películas, series, imágenes y noticias» La Vanguardia 2022-04-15 (Noiz kontsultatua: 2023-07-27).
  5. (Gaztelaniaz) «Carta-grafías | La escritora precaria que triunfó gracias unas cartas, la historia de Helene Hanff - La Ventana - Podcast en iVoox» iVoox (Noiz kontsultatua: 2023-07-27).
  6. (Gaztelaniaz) «Cartagrafías | La escritora precaria que triunfó gracias sus cartas, la historia de Helene Hanff | Podcast de La Ventana» Scribd (Noiz kontsultatua: 2023-07-27).
  7. (Gaztelaniaz) «Libros de HELENE HANFF | Casa del Libro» casadellibro (Noiz kontsultatua: 2023-07-27).

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Helene Hanff (2002) 84, Charing Cross Road. Anagrama argitaletxea.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]