Jeanette Winterson
Jeanette Winterson (Mánchester, Erresuma Batua, 1959ko abuztuaren 27a) britainiar idazlea da, eta bere lanak esparru postmodernistan koka daitezke.[1][2]
Bizitza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Constancek eta John William Winterson bikote ebanjelikoak adoptatu zuten 1960ko urtarrilaren 21ean. Accringtonen hazi zen, Lancashiren. Elim Eliza Pentescostalean hezia, txikitan misiolari izan nahi zuen eta sei urterekin sermoiak idazten zituen.[3]
16 urterekin amari beste emakume batekin maiteminduta zegoela esan zionean, honek bi aukera eman zizkion: “Etxe honetatik joan eta ez zara inoiz gehiago bueltatuko edo neska hori ikusteari utzi”.[4] Jeannetek etxetik alde egin zuen, eta esperientzia hori geroago islatu zuen bere lehen lanean, Fruta debekatua izenburukoan, 24 urte zituela argitaratu zuen lana. Gero, 1990ean, BBCk eleberria egokitu zuen miniserie baterako, Winterson bera gidoilari lanetan jardun zuela.
Eleberri horren ostean, hogei bat lan baino gehiago argitaratu dira, eta lan horietan emakumeen homosexualitatearen edo lesbianismoaren gaia jorratu da askotan. Aro garaikideko idazle anglosaxoirik onenetakotzat jotzen da.
Wintersonek 12 urteko harremana izan zuen Peggy Reynolds BBCko aurkezlearekin —2002an amaitu zen—; gero, sei urte inguru egin zituen, 2007ra arte, Deborah Warner antzerki zuzendariarekin, eta, gero, 2009tik aurrera, Susie Orbach idazle feministarekin.[5][6][6] Aurretik, 80ko hamarkadan harreman sentimentala izan zuen Pat Kavanagh literatur agentearekin —senarra, Julian Barnes idazlea, uztera iritsi zen, nahiz eta gero bere ondora itzuli zen—, Escrito en el cuerpo (1992) eleberriaren inspirazioa izan zena.
Lanak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Eleberriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Oranges Are Not the Only Fruit (1985) — Fruta prohibida, itzulpena: Margarita Cavologi eta Horacio Gonzalez Trejo; Edhasa, 1990
- The Passion (1987) — La pasión, itzulpena: Elena Rius; Hegoamerikarra, 1989
- Sexing the Cherry (1990) — Espejismos, itzulpena: Margarita Cavologi eta Horacio Gonzalez Trejo; Edhasa, 2006
- Written On The Body (1992) — Gorputzean idatzia, itzulpena: Encarna Castejón; Anagrama, 1998
- Art & Lies (1994)
- Gut Symmetries (1997) — Simetrías viscerales, Ángels Gimeno; Edhasa, 2000
- The Powerbook (2000) — El Powerbook, Ángels Gimeno; Edhasa 2004
- Lighthousekeeping (2004) — La niña del faro, itzulpena.: Alejandro Palomas Pubill; Lumen, 2005
- Weight (2005), Canongate Myth Series — Karga, itzulpena: Iñigo Garcia Ureta; Salamandra, 2006
- Tanglewreck (2006) — El guardián del tiempo, itzulpena.: Estrella Borrego del Castillo; Montena, Bartzelona, 2007
- The Stone Gods (2007) — Planeta urdina, itzulpena: Alejandro Palomas Pubill; Lumen, 2008
- The Battle of the Sun (2009, haurrentzako eleberria)
- The Daylight Gate (2012) — La mujer de púrpura, itzulpena: Alejandro Palomas Pubill; Lumen, 2013
- The Gap of the Time (2016) — Denboraren hutsunea, itzulpena: Miguel Temprano Garcia; Lumen, 2016
- Frankissstein: A Love Story (2019)
Beste batzuk
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Boating for Beginners (1986, komikia)
- Art Objects (1995, saiakera)
- The World and Other Places (1998, ipuinak)
- The Lion, the Unicorn and Me (2007, ipuinak)
- Why Be Happy When You Could Be Normal? (2011, autobiografia) — Zergatik zoriontsu izan, normala izan zaitezkeenean?, itzulpena: Alvaro Abella, Lumen, 2012
Sariak eta aintzatespenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1985: Whitbread Prize (Ogi zuria) saria Oranges Are Not the Only Fruit (Laranjak ez dira fruta bakarrak) lehen eleberriarekin
- 1987: John Llewellyn Rhys saria, pasioarengatik
- 1989: E. M. Forster saria, Sexing the Cherry lanarekin
- 1992: BAFTA saria Oranges Are Not the Only Fruit (Laranjak ez dira fruta bakarrak) drama onenarengatik[7]
- 1994: Fikzio lesbianorako Lambda Literatura Saria irabazi zuen, Written on the Body (Gorputzean idatzia) lanarengatik
- 2006: Britainiar Inperioaren Ordenako ofiziala (OBE) 2006ko Urte Berriko Ohoreetan, literaturaren zerbitzuengatik[8]
- 2013: Irabazlea, Lambda Literatura Saria Memoria edo Biografia lesbiana, Why Be Happy When You Could Be Normal? (Zergatik zoriontsu izan, zu normala izan zintezkeenean?) lanarekin
- 2014: St. Louis Literatura Saria[9][10]
- 2016: BBCko 100 emakumeetako bat izateko hautatua.[11]
- 2016: Royal Society of Literature-ko kide[12] hautatua
- 2018: Richard Dimbleby 42. Konferentzia aurkeztu zuen Erresuma Batuan emakumeen sufragioaren 100. urteurrenaren ospakizunean[13]
- 2018: Britainiar Inperioaren Ordenaren (CBE) komandantea 2018ko Urtebetetze Sarietan, literaturaren zerbitzuetarako[14]
- 2019: Frankisssteineko Booker sarirako zerrenda luzea: Maitasun istorio bat[15]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Gaztelaniaz) Ros, Cristina. (2024-06-30). «Jeanette Winterson, la gran autora que transgrede los límites del lenguaje y los géneros» elDiario.es (Noiz kontsultatua: 2024-10-08).
- ↑ (Gaztelaniaz) Sanz, Marta. (2023-11-18). «Jeanette Winterson deconstruye la posibilidad de vivir con un fantasma» El País (Noiz kontsultatua: 2024-10-08).
- ↑ Libby Brooks. Power surge, The Guardian, 02.09.2000, en inglés; acceso 23.02.3013
- ↑ Memorias de una familia disfuncional, revista Qué Pasa, 21.02.2013; acceso 23.02.2013
- ↑ Maya Jaggi. Redemption songs, The Guardian, 29.05.2004, en inglés; acceso 23.02.3013
- ↑ a b Stuart Jeffries. Jeanette Winterson: 'I thought of suicide', The Guardian, 22.02.2010, en inglés; acceso 23.02.3013
- ↑ «Television in 1991» awards.bafta.org.
- ↑ «Page 13 | Supplement 57855, 31 December 2005 | London Gazette | The Gazette» www.thegazette.co.uk (Noiz kontsultatua: 2024-10-08).
- ↑ «Saint Louis University Libraries» lib.slu.edu.
- ↑ Cooperman, Jeannette. (16 September 2014). «A Conversation With Jeanette Winterson» St. Louis Magazine.
- ↑ «BBC 100 Women 2016: Who is on the list?» BBC 21 November 2016.
- ↑ «Jeanette Winterson» The Royal Society of Literature.
- ↑ (Ingelesez) «BBC One - The Richard Dimbleby Lecture, Jeanette Winterson» BBC (Noiz kontsultatua: 2024-10-08).
- ↑ «The Queen's Birthday Honours List 2018» gov.uk.
- ↑ Jordan, Justine. (24 July 2019). «The Booker prize 2019 longlist's biggest surprise? There aren't many» The Guardian ISSN 0261-3077..