Pelé
Edison Arantes do Nascimento (Três Corações, 1940ko urriaren 23a), batez ere Pelé[1] ezizenez ezaguna, brasildar futbolari ohia da, zaletu eta aditu askoren iritziz inoiz izan den handiena. Mendeko Atleta titulua jaso zuen 1981ean, L'Équipe kirol-egunkari frantziarrak emanik.[2]
Kirol ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Futbolerako berezko bizkortasuna zuen: zelai gainean lasterra, bizia eta teknika trebekoa zen. Aurrelari aritzen zen maizenik, eta golak erraz sartzen zituen, bai urrundik eta bai gertutik. 1958ko Suediako Munduko Kopan (Jules Rimet lehiaketan) garaipena lortu zuen brasildar taldearekin aritu zen. 1962. eta 1970. urteetan jokatu ziren mundu lehiaketetan ere garaipena lortu zuen. Brasilen jokatu zuen Santos futbol taldean, harik eta 1974an futbola utzi zuen arte. 1975. urtean ordea, futbolera itzuli zen 1977. urtea arte, New Yorkeko Cosmos futbol taldearekin dirutza handiko kontratu bat sinatu baitzuen. Futbola utziz geroztik, kirol munduari gertutik loturik segitu du aditu lanetan; zenbait liburu ere idatzi ditu eta hainbat filmetan ere izan da partaide.[3]
Futbol profesionalaren goleatzailerik onena da, 1.284 gol sartu baitzituen bere ibilbide osoan. Partida bakar batean sartutako gol kopururik handiena 1964an lortu zuen, 8 gol erdietsiz (Santos 11-Botafogo 0). 1959ko denboraldian 127 gol sartu zituen, inoizko markarik handiena.
Brasilgo selekzioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Brasilgo selekzioarekin 92 partida ofizial jokatu zituen eta taldeko goleatzailerik onena da, 95 golekin, baita Munduko Txapelketetan Brasilekin inoizko onena ere (12 gol). 1958an, Munduko Txapelketa lortzen futbolaririk gazteena izan zen. Haren azken partida 1971ko uztailaren 18an izan zen, Brasil-Jugoslavia zehazki.
Futbol klubak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Brasilgo Santos FC taldean jokatu zuen 1956tik 1974 arte eta oOndoren, New York Cosmos talde estatubatuarrean, 1975etik 1977 arte.
Tituluak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Munduko Txapelketa: 1958/1962/1970.
- Kluben arteko Munduko Txapelketa: 1962/63.
- Ameriketako Askatzaileen Kopa (Taça Libertadores da América): 1962/63.
- Brasilgo Kopa: 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967, 1968, 1969, 1970 eta 1971.
- Rio-São Paulo: 1959, 1963, 1964, 1966 eta 1968.
- Campeonato Paulista: 1958, 1960, 1961, 1962, 1964, 1965, 1967, 1968, 1969, 1973.
- Ipar-Ameriketako Txapelketa: 1977 (NY Cosmos).
Zinema[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Escape to Victory ("Ihesa ala garaipena", 1981)
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2017-1-28 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ (Ingelesez) [http://news.bbc.co.uk/hi/spanish/misc/newsid_4584000/4584874.stm Cuando Pel� odia llamarse Pel�. ] 2006-01-05 (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
- ↑ «Pelé. Biografía de Pelé» web.archive.org 2010-08-08 (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
- ↑ «elmundo.es - Mundial 2006» www.elmundo.es (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Webgune ofiziala, pele10.com