Edukira joan

Schutzstaffel

Wikipedia, Entziklopedia askea
SS» orritik birbideratua)
Schutzstaffel
Meine Ehre heißt Treue
Datuak
MotaParamilitarra, squadron (en) Itzuli eta erakunde militarra
HerrialdeaWeimarko Errepublika eta Hirugarren Reicha
IdeologiaNazionalsozialismoa
Jarduera
Kide kopurua800.000 (1944)
Eskumendekoak
Agintea
LehendakariaReichsführer
ZuzendariaJulius Schreck (mul) Itzuli, Joseph Berchtold (mul) Itzuli, Erhard Heiden (mul) Itzuli, Heinrich Himmler eta Karl Hanke
Egoitza nagusi
Egoitza nagusi
Prentsa-organoaDas Schwarze Korps (en) Itzuli
Osatuta
Zeren jabe
Historia
Sorrera1925eko apirilaren 4a
Ordezkatzen duQ96680094 Itzuli eta Stoßtrupp Adolf Hitler (en) Itzuli
Desagerpena1945eko maiatzaren 8a
1945eko urriaren 10a

Schutzstaffel (alemanez babes saila esan nahi duena), laburturik SS edo , Alemaniako Alderdi Naziaren (NSDAP) talde paramilitarrik garrantzitsuena izan zen. 1946an, Aliatuek nazien kontra garaipena lortu eta Bigarren Mundu Gerra amaitu ondoren, Nurenbergeko auzitegiak erakunde kriminaltzat jo zuen.

Adolf Hitlerrek 1925. urtean sortu zuen Schutzstaffel erakundea, SAren adar gisa, bere defentsarako eta alderdiaren bilerak zaintzeko. 1929ko urtarrilaren 6ean hasi eta 1945ean desegin zen artean, Heinrich Himmler izan zen SS-en buru. Hasieran 280 kide baino ez zituen, baina 1933an, naziek aginpidea hartu zuten garaian, 50.000 bat gizonez osatua zen. Urtebete geroago 209.000 ziren. Himler, Hitlerren antzera, arrazista fanatikoa zen, eta haren ustez arraza garbikoak eta gorpuzkera sendoa zutenak besterik ez zituen hautatzen.

1932 baino lehen SSek uniforme marroia erabiltzen zuten, SArena bezalakoa, baina buruko eta gorbata beltzekin; burukoan burezur eta bi hezur gurutzatuen irudia (Totenkopf) zeramaten. Geroago, uniforme beltza hautatu zuten eta, Bigarren Mundu Gerra baino lehenxeago, grisa. Alemaniarrek SSen diziplina miresten zuten, SAekokin alderatuta, hauek zentzugabeko indarkeria ekintzak burutzen baitzituzten. Beren goiburua «Nire ohorea leialtasuna da» (Meine Ehre heißt Treue) zen.

1934 eta 1936 bitartean taldearen indarrak gorantz egin zuen, urte horietan zabaldu baitziren erakundearen ekintzak eta erantzunkizuna. 1939. urtean Alemaniak Polonia hartu eta Bigarren Mundu Gerra hasi zenean, SSetako kideak 250.000 inguru ziren eta erakundea bitan banatu zen: Allgemeine-SS, SS orokorra zena, eta Waffen-SS (SS armatua), 1940an sortua, Wehrmachtekin (alemaniar milizia erregularra) batera borrokatzeko. Bigarren Mundu Gerran zehar indar eraginkor eta hilgarria izan zen, milaka ijito, judu, poloniar, komunista zein partisano hil baitzituzten, sarritan era basatian zigortuz. Hitlerrek sarraski-esparruen ardura eta konkistatutako herrialdeak kontrolatzeko lana eman zien.

1944an, gerra galdurik zutela ikusi zutenean, SSetako ofizial batzuek ODESSA (Organisation der ehemaligen SS-Angehörigen) izeneko nazi iheslarien sarea eratu zuten[1], Adolf Eichmann, Josef Mengele, Erich Priebke eta beste gerra gaizkile askori babesa eman ziena.

SSren adar eta taldeak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Einsatzgruppen: unitate hiltzaile mugikorrei ematen zitzaien izena da.

Sonderkommandoak: hilketak egiteko talde txikiak.

Reicharen Segurtasuneko Bulego Nagusia: Haren eginbeharra Hirugarren Reicharen etsai guztien aurka gudukatzea zen, hala Alemania barnean nola kanpoan.

Hauptamt SS-Gericht edo SSko Epaitegiko Bulego Nagusia: SSren 12 Sailetako bat zen. Bertan beraien arauak eta ikerketak egiten zituzten.

SSko Zalditeria

SSko Sendagile Taldea SSrentzako sendagile bereziak ziren eta baita presoekin esperimentuak egin zituzten.

Waffen-SS indar armatuen elitezko borroka talde bat zen.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Odessa Jewishvirtuallibrary.org

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]