Antzinako euskaldunen erlijioa

Antzinaroko euskaldunen erlijioa Antzinaroan euskara hizkuntzaren forma zahar bat erabiltzen zutenen praktika erlijiosoen multzoa da.

Informazio handia ez badugu ere, eusko-akitanieraz idatzita gorde diren antzinako testigantzetan, hainbat jainko eta jainkosa izen agertzen dira. Horrelako idazkunak gaur egungo Euskal Herrian eta gertuko beste lurraldeetan agertu izan dira, Gaskonian batez ere. Aldareetan idatzita agertu dira batez ere, erromatarren konkistaren ondoren, jainko-jainkosei aldareak eskaintzea eta horietako askotan eskaintza norentzat zen eta zeinek egiten zuen idazteko ohitu hedatu baitzen. Esaldiak latinez idatzita daude, baina izen pertsona izen asko eta dibinitatearen izena antzinako euskaraz edo eusko-akitanierazkotzat identifikatu dira.

Topografia sakratuari dagokionez, erromatar garaiko santutegi bakan batzuk aurkitu dira.

Panteoia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Izen horien artean ez dira asko ulertzen ditugunak, baina horien artean, ohikoak dira zuhaitza edo zuhaixkak, abereak (etxekotutako abereak), eta oro har mediak. Proposatu diren itzulpen batzuk, erabat baieztatu ezin daitezkeenak edonola ere, hauek dira:

Astoilun: asto iluna
Errensa: arantza
Arixo: haritza
Aherbeltse: aker beltza
Sexarbor: sei zuhatiz edo "Setz/Sets" zuhaitza
Leheren: pinua
Herauscoritsehe: Herautsa
Idiatte: idia
Lassaso, Larrae: larrea
Selatse: zelaia
Garre: mendia