Gesalatz

Gesalatz
	Nafarroa Garaia, Euskal Herria
; Bandera	; Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Garaia
Merindadea	Lizarra
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Nafarroa
Izen ofiziala	Guesálaz <> Gesalatz
Alkatea	María Vicenta Goñi Azantza; (AIG, indep.)
Posta kodea	31xxx
INE kodea	31120
Herritarra	gesalaztar
Geografia
Koordenatuak	42°45′00″N 1°55′00″W / 42.75°N 1.9166666666667°W42°45′00″N 1°55′00″W / 42.75°N 1.9166666666667°W
Azalera	76,82 km²
Garaiera	522 metro
Distantzia	35 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria	438 (2022: 0)
Dentsitatea	5,7 biztanle/km²
Zahartzea	% 30,72
Ugalkortasuna	‰ 28,57
Ekonomia
Jarduera	% 70,18 (2011)
Desberdintasuna	% 0 (2011)
Langabezia	% 6,54 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 7,80 (2018: %-0,37)
Datu gehigarriak
Webgunea	http://www.guesalaz.es

Gesalatz^[4] ([ges̺alats̻]) Nafarroako udalerria da, Lizarrerrian ipar-ekialdean kokatua. Gesalazko ibarrak eta udalerriak ez dute erabat bat egiten, Jaitz herria ere ibarreko zatia delako, baina bere udalerria osatu du. Gesalatz udalerriak 78,1 kilometro koadro ditu, eta 456 biztanle zituzten 2014. urtean.

Muetz da herriburua eta Iturgoien populatuena.

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Inguru naturala eta kokapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gesalatz Lizarrako merindadearen iparraldean dago, Iruñetik 35 kilometrora eta Lizarratik 16ra. Allozko urtegia udalerri honetan dago kokatuta, Deierrirekin batera.

Iparraldean Goñerrirekin egiten du muga, ekialdean Jaitz eta Girgillaorekin, mendebaldean Lezaun eta Deierrirekin, eta hegoaldean Ziraukirekin.

Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gesalazko Iturgoien herritik gertu, itsasoaren mailatik 1.224 metrora, Nafarroako Gobernuak jarritako estazio meteorologikoa dago.^[5]

Herriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gesalatz udalerria ondoko herri hauek osatua dago: Argiñano, Arzotz, Bidaurre, Biguria, Estenotz, Garisoain, Genbe, Irurre, Iruxo, Iturgoien, Izurtzu, Lerate, Muetz (udaletxea), Muniain eta Muzki. Aipatu herri guztiek azkena izan ezik zenbait urtez berezko udalerri bana izan zutela jasotzen da 1842ko erroldan.

Herri hustuak ere baditu: Neusol (Irurren), Opako edo Opakua (Arzotzen), Oro (Jaitzen), Zurbano (Iturgoienen), eta Zurundain (Garisoainen).

Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bilakaera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gesalazko biztanleria

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko bederatzi etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %1,96 (Nafarroako batezbestekoaren azpitik).

Herrietan banaketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Herria	Populazioa (2014)
Argiñano	36
Arzotz	17
Bidaurre	39
Biguria	6
Estenotz	22
Garisoain	27
Genbe	32
Iruxo	10
Irurre	42
Iturgoien	97
Izurtzu	25
Lerate	25
Muetz	49
Muniain	20
Muzki	9

Politika[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udal hauteskundeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gesalazko alkatea Agrupación Independiente de Guesálaz (AIG) taldeko María Vicenta Goñi Azantza da 2007ko udal hauteskundeez geroztik. Udaletxeko zazpi zinegotzietatik lau lortu zituen, gehiengo osoa. Baliogabeko botoak lau izan ziren (emandako guztien %1,31) eta boto zuriak bederatzi (botoen %2,99). Abstentzioa %33,41ekoa izan zen.

**Gesalazko Udala 2007**
Alderdia	Botoak	Zinegotziak
Agrupación Independiente de Guesálaz	173	4
Auzolan Guesálaz (AUGU)	119	3

2011n bi zerrenda berberak aurkeztu ziren; zinegotzi banaketa bera eta oso antzeko boto kopurua jaso izan zituzten. Goñik segitu zuen alkate.

**Gesalazko Udala 2011**
Alderdia	Botoak	Zinegotziak
Agrupación Independiente de Guesálaz	177	4
Auzolan Guesálaz (AUGU)	113	3

Udaletxea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

HELBIDEA: Errepide Nagusia z/g (Muetz kontzejua)

Alkateak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2007-2011	María Vicenta Goñi Azantza	AIG
2011-	María Vicenta Goñi Azantza	AIG

Azpiegitura eta garraioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

La Estellesa autobus konpainiaren Iruñea eta Lizarra arteko lineak geltokia dauka Gesalazko hainbat kontzejutan. Lineak honako ibilbidea egiten du:

Iruñea - Orkoien - Etxauri - Izurtzu - Muez - Abartzuza - Bearin eta Lizarra

Kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euskara[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nafarroako Gobernuak onartutako Euskararen Foru Legearen arabera Gesalatz eremu mistoko udalerria da, eta hori dela eta, hizkuntza ofizialak euskara eta gaztelania dira. 2001eko erroldaren arabera, herritarren %8,10ek zekien euskaraz hitz egiten.

2009ko urtarriletik Gesalazko udalerriaren izen ofiziala Guesálaz <> Gesalatz da^[1].