Baionako elizbarrutia
(«Baionako apezpiku» orritik birbideratua)
| Baionako elizbarrutia Dioecesis Baionensis (-Lascurrensis et Oloronensis) | |
|---|---|
 Baionako katedrala | |
| Kokapena | |
| Herrialdea | Euskal Herria, Frantzia |
| Elizako probintzia | Bordele |
| Apezpiku hiria | Baiona |
| Estatistikak | |
| Eremua | 7.644 |
| Biztanleria - Denera - Katolikoak | (2012) 669.300 570.000 (%85,2) |
| Parrokiak | 69 |
| Apaiz sekularrak | 279 (2012) |
| Erregelapeko apaizak | 123 (2012) |
| Bataiatuak apaizeko | 1.417 |
| Diakonoak | 8 |
| Lekaideak | 163 |
| Lekaimeak | 471 |
| Informazioa | |
| Erritua | erromatarra |
| Sorrera | VI. mendea |
| Katedrala | Baionako katedrala |
| Hierarkia | |
| Apezpikua | Marc Aillet |
| Metropoli-artzapezpikua | Jean-Pierre Ricard |
| Apezpiku emeritoa(k) | Pierre Molères |
| Mapa | |
 | |
| Webgunea | |
| http://www.diocese-bayonne.org/spip.phpquerubrique80.html http://diocese64.org/articles-en-langue-basque | |
Baionako elizbarrutia (latinez eta ofizialki Dioecesis Baionensis (-Lascurrensis-Oloronensis)) Eliza Katoliko Erromatarraren Euskal Herriko elizbarrutietako bat da, Ipar Euskal Herri osoa eta Pirinio Atlantikoetako gainerako lurraldea ere barne hartzen dituena. Apezpikuaren egoitza Baionan dago. 2008ko azaroaren 30etik Marc Aillet da apezpikua. Baionako elizbarrutia Bordeleko artxidiozesiko eliz probintziaren parte da.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kondairak lehendabiziko apezpikua San Leon martiria zela esaten badu ere, adituek uste dute VI. mendera arte Baionak ez zuen apezpikurik: 587an hiribildu bihurtu zenerako, apezpikua ere izan behar zuen eta. Besteek Akitaniako erreinua eratu zenerako uzten dute, hau da, 778an.
Antzin Baionako apezpikuak bere agindupean honako lurraldeak zituen:
- Lapurdi edo Baionako artxidiakonotza;
- Garaziko artxidiakonotza;
- Baztan,Leringo Doneztebe eta Lesakako (Bortziriak) haranak;
- Hernani, Donostia eta Luzaideko eskualdeak.
Baina, 1566ean, Pio V.a aita sainduaren erabakia lortu eta gero, Filipe II.a Espainiakoak Hegoaldeko lurraldeak Iruñeko artxidiozesiari lotu zizkion.
1802an, Baionako elizbarrutiari Akize eta Tarbesko elizbarrutia eta Oloroe-Donamaria eta Leskarreko elizbarrutia lotu zizkioten. Hala ere, 1822an Pirinio Atlantikoak baino ez zituen agindupean.
1909ko ekainaren 22tik, izen berria izan zuen: "Baiona-Leskarre-Oloroe-Donamariako elizbarrutiaren apezpikua.
Eliza nagusiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Apezpikuen zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 840 inguru: Sedulius
- 900 inguru: San Leon I.a
- 980 inguru: Arsivus Racha
- 1025–1057: Raimundo I.a Zaharra (baita Oloroe-Donamaria eta Leskarreko apezpikua ere)
- 1059–1063: Raimundo II.a Gaztea
- 1065 inguru: Gilen I.a
- 1090–1119: Astarakeko Bernard I.a
- 1120 inguru: Gartzia I.a
- 1122–1125: Raimundo Martreskoa
- 1126–1137: Benebateko Lope Arnaldo I.a
- 1137–1149: Formateleko Arnaldus II.a
- 1150–1170: Forto
- 1170–1178: Ezpeletako Piarres Bertrand I.a
- 1179–1184: Adhemarus
- 1185–1206: Lacarreko Bernard II.a
- 1207 inguru: Navailleseko Arsivus
- 1213–1224: Luceko Raimundo IV.a
- 1225–1229: Donzaceko Gilen II.a
- 1230–1233: Saulteko Piarres Bertrand II.a
- 1233–1257: Donzaceko Raimundo V.a
- 1259–1278: Uaïtzeko Antso
- 1279–1302: Manxeko Dominique
- 1303–1308: Monteko Arnaldus Raimundo III.a
- 1309–1314: Marenneko Piarres III.a
- 1315–1316: Brèleko Bernard III.a
- 1316–1318: Maslaceko Piarres IV.a
- 1318–1356: Saint-Johaneko Piarres V.a
- 1356–1361: Pineko Gilen III.a
- 1362–1369: Saint-Johaneko Gilen IV.a
- 1371–1381: Oricheko Piarres VI.a
- 1382–1392: Bartolome Arribairekoa
- 1393–1405: Gartzia Eugi
- 1407–1415: Berneteko Piarres VII.a
- 1416–1417: Mauloceko Piarres VIII.a
- 1417–1444: Labordeko Gilen Arnaldo V.a
- 1444–1454: Lasegeko Gartzia Arnaldo III.a
- 1454–1466: Joan I.a de Mareuil
- 1466–1483: Joan II.a de Laur
- 1484–1504: Joan III.a de La Barrière
- 1504–1519: Bertrand I.a de Lahet
- 1520–1524: Hector d'Ailly de Rochefort
- 1524-1532: Jean du Bellay
- 1532–1551: Étienne de Poncher
- 1551–1565: Joan V.a Dufresne de Moustiers
- 1566–1579: Joan VI.a Sossiondo
- 1579–1593: Jacques Maury
- 1598–1621: Bertrand II.a Etxautz
- 1621–1629: Claude des Marets de Rueil
- 1629: Henri de Béthune
- 1629–1637: Raymond VI.a de Montaigne
- 1637–1642: François I.a Fouquet
- 1643–1681: Joan VII.a Oltze
- 1681–1688: Gaspard de Priêle
- 1688–1700: Léon II.a de Lalanne
- 1700–1707: René-François de Beauvau du Rivau (baita Tolosako artzapezpikua ere)
- 1707–1727: André Dreuillet
- 1728–1734: Pierre Guillaume de La Vieuxville
- 1735–1741: Jacques-Bonne Gigault de Bellefonds (baita Arlesko artzapezpikua)
- 1741–1745: Christophe de Beaumont du Repaire (baita Vienneko artzapezpikua ere)
- 1745–1774: Guillaume VI.a d'Arche
- 1774–1783: Jules Ferron de La Ferronays
- 1783–1793: Étienne-Joseph de Pavée de Villevieille
- 1802–1820: Joseph-Jacques Loison
- 1820–1830: Paul-Thérèse-David d'Astros (baita Tolosako artzapezpikua ere)
- 1830–1837: Étienne-Bruno-Marie d'Arbou
- 1837–1878: François II. Lacroix
- 1878–1887: Arthur-Xavier Ducellier (baita Besançongo artzapezpikua ere)
- 1887–1889: Alfred-François Fleury-Hottot
- 1889–1902: François-Antoine Jauffret
- 1906–1933: François-Xavier-Marie-Jules Gieure
- 1934–1939: Henri-Jean Houbaut
- 1939–1943: Edmund Vansteenberghe
- 1944–1957: Léon-Albert Terrier
- 1957–1963: Paul-Joseph-Marie Gouyon
- 1963–1986: Jean-Paul-Marie Vincent
- 1986–2008: Pierre Jean Marie Marcel Molères
- 2008-egun: Marc Aillet
Estatistikak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| urtea | biztanleria | apaizak | diakonoak | erlijiotarrak | parrokiak | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| bataiatutak | guztira | % | zenbakia | sekularrak | erregularrak | apaizeko bataiatuak |
gizonak | emakumeak | |||
| 1950 | 407.338 | 415.797 | 98,0 | 1.019 | 853 | 166 | 399 | 308 | 1.983 | 512 | |
| 1959 | 416.060 | 420.019 | 99,1 | 1.046 | 855 | 191 | 397 | 338 | 1.900 | 520 | |
| 1970 | 501.274 | 508.734 | 98,5 | 861 | 716 | 145 | 582 | 224 | 1.816 | 527 | |
| 1980 | 532.600 | 536.700 | 99,2 | 798 | 644 | 154 | 667 | 237 | 1.610 | 527 | |
| 1990 | 554.000 | 575.000 | 96,3 | 642 | 501 | 141 | 862 | 3 | 226 | 1.330 | 526 |
| 1995 | 550.000 | 581.000 | 94,7 | 539 | 408 | 131 | 1.020 | 6 | 211 | 1.153 | 523 |
| 2000 | 550.000 | 581.000 | 94,7 | 533 | 402 | 131 | 1.031 | 6 | 211 | 1.153 | 523 |
| 2001 | 550.000 | 581.000 | 94,7 | 533 | 402 | 131 | 1.031 | 6 | 211 | 1.153 | 523 |
| 2002 | 550.000 | 620.763 | 88,6 | 499 | 371 | 128 | 1.102 | 6 | 189 | 835 | 89 |
| 2003 | 550.000 | 620.763 | 88,6 | 466 | 336 | 130 | 1.180 | 5 | 197 | 812 | 69 |
| 2004 | 550.000 | 620.763 | 88,6 | 471 | 331 | 140 | 1.167 | 5 | 198 | 793 | 69 |
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Elizbarrutiaren webgunea, diocese-bayonne.org
- (Ingelesez) Catholic Hierarchy
Datuak: Q1769931
Multimedia: Roman Catholic Diocese of Bayonne / Q1769931