Iparraldeko goi nafarrera: berrikuspenen arteko aldeak

Gehitu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
No edit summary
zerrenda laburtzea, erreferentzia egokiarekin (izan ere, «belarriya», «lañua»... Beterriko gipuzkeratik sartu berriak dira)
21. lerroa: 21. lerroa:
Iparraldeko goi-nafarrera mintzatzen den eremuak eskualde eta udalerri hauek barne hartzen ditu:
Iparraldeko goi-nafarrera mintzatzen den eremuak eskualde eta udalerri hauek barne hartzen ditu:


* [[Nafarroa Garaia]]n [[Sakana]], [[Leitzaldea]], [[Malerreka]], [[Bortziriak|Bortziri]], [[Ultzamaldea]] eta [[Anue]]n mintzatzen da.<ref>[http://www.euskarabidea.es/euskara/euskara-nafarroan/nafarroako-euskalkiak/iparraldeko-goi-nafarrera «Iparraldeko goi nafarrera»], Euskarabidea (Nafarroako Gobernuaren euskara institutua).</ref> [[Baztan]] ere sartu ohi da, nahiz eta sailkapen batzuetan [[Nafar-lapurtera]]k harengan duen eraginarengatik berezko azpieuskalki gisa sailkatu zen.
* [[Nafarroa Garaia]]n [[Sakana]], [[Leitzaldea]], [[Malerreka]], [[Bortziriak|Bortziri]], [[Ultzamaldea]] eta [[Anue]]n mintzatzen da.<ref name=Euskarabidea>[http://www.euskarabidea.es/euskara/euskara-nafarroan/nafarroako-euskalkiak/iparraldeko-goi-nafarrera «Iparraldeko goi nafarrera»], Euskarabidea (Nafarroako Gobernuaren euskara institutua).</ref> [[Baztan]] ere sartu ohi da, nahiz eta sailkapen batzuetan [[Nafar-lapurtera]]k harengan duen eraginarengatik berezko azpieuskalki gisa sailkatu zen.
* [[Gipuzkoa]]n, berriz, [[Lezo]], [[Oiartzun]], [[Irun]] eta [[Hondarribia]] aldeko hizkera [[gipuzkera]]ren eta iparraldeko goi-nafarreraren arteko trantsizio-aldaeratzat sailkatu ohi zen XX. mendearen azken hamarkadetaraino; baina XX. mendearen bukaeraldetik hasita eginiko ikerketek erakutsi dutenez, Gipuzkoako eremu horretako euskaldun zaharrenen artean iparraldeko goi-nafarreraren ezaugarri garbiak agerikoak diren arren, galduz doaz edo galdu egin dira gazteenen artean (gutxi batzuk ezaugarri horiek erabiltzen jarraitzen duten arren).<ref>Josep del Rio Rodríguez: [http://www.errenteria.net/es/ficheros/40_8185es.pdf «Errenteriako euskararen kokapen dialektala»], Errenteriako Udal Artxibo Zerbitzuko aldizkaria, 22. zenbakia, 7-115. orrialdeak. ISSN 0214-624X.</ref><ref>Koldo Zuazo (1997): «Oiartzungo hizkeraren kokagunea», in ''Fontes linguae vasconum: Studia et documenta'', 76. zenbakia, 397-426. orrialdeak.</ref>
* [[Gipuzkoa]]n, berriz, [[Lezo]], [[Oiartzun]], [[Irun]] eta [[Hondarribia]] aldeko hizkera [[gipuzkera]]ren eta iparraldeko goi-nafarreraren arteko trantsizio-aldaeratzat sailkatu ohi zen XX. mendearen azken hamarkadetaraino; baina XX. mendearen bukaeraldetik hasita eginiko ikerketek erakutsi dutenez, Gipuzkoako eremu horretako euskaldun zaharrenen artean iparraldeko goi-nafarreraren ezaugarri garbiak agerikoak diren arren, galduz doaz edo galdu egin dira gazteenen artean (gutxi batzuk ezaugarri horiek erabiltzen jarraitzen duten arren).<ref>Josep del Rio Rodríguez: [http://www.errenteria.net/es/ficheros/40_8185es.pdf «Errenteriako euskararen kokapen dialektala»], Errenteriako Udal Artxibo Zerbitzuko aldizkaria, 22. zenbakia, 7-115. orrialdeak. ISSN 0214-624X.</ref><ref>Koldo Zuazo (1997): «Oiartzungo hizkeraren kokagunea», in ''Fontes linguae vasconum: Studia et documenta'', 76. zenbakia, 397-426. orrialdeak.</ref>


28. lerroa: 28. lerroa:


== Hiztegi erkatua ==
== Hiztegi erkatua ==
Hona hemen hitz zerrenda labur bat
<ref name=Euskarabidea/>
<center>
<center>
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;"
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;"
39. lerroa: 41. lerroa:
| Alkea
| Alkea
|-
|-
| Illea/Illia
| Illea
| Ilea
| Ilea
| Biloa/illea
| Biloa/illea
|-
|-
| Belarrie/Bearrie/Belarriya
| Belarrie/Bearrie
| Belarria
| Belarria
| Biarrie
| Biarrie
|-
|-
| Lañoa/Lañua
| Lañoa
| Lainoa
| Lainoa
| Lañoa
| Lañoa
|-
|-
| Ordue/Ordua
| Ordue
| Ordua
| Ordua
| Ordua/ordue
| Ordua/ordue
|-
|-
| Burnie/Burniya
| Burnie
| Burdina
| Burdina
| Burdina
| Burdina
|-
|-
| Ostirela/ortzirela/Ostirala
| Ostirela/ortzirela
| Ostirala
| Ostirala
| Ortzilaria/ortzileria
| Ortzilaria/ortzileria
75. lerroa: 77. lerroa:
| Arratoia
| Arratoia
|-
|-
| Larogei/lautanogei/Laurogei
| Larogei/lautanogei
| Larogei
| Larogei
| Lauetanogei
| Lauetanogei
87. lerroa: 89. lerroa:
| Erran
| Erran
|-
|-
| Gara/Gea/Ga
| Gara
| Gara
| Gara
| Gara
| Gara
94. lerroa: 96. lerroa:
| Gizon hau
| Gizon hau
| Gizon gau/au
| Gizon gau/au
|-
| Beittu/Bittu/Bitu
| Begiratu
| Beitu
|}
|}
</center>
</center>
105. lerroa: 103. lerroa:


== Kanpo loturak ==
== Kanpo loturak ==
⚫
* [http://www.ahotsak.com/ Ahotsak.com: Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea].
* [http://www.euskarabidea.es/euskara/euskara-nafarroan/nafarroako-euskalkiak/iparraldeko-goi-nafarrera Iparraldeko goi nafarrerari buruzko orria], Euskarabidearen webgunean. {{eu}}
⚫
* [http://www.ahotsak.com/ Ahotsak.com: Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea]. {{eu}}


[[Kategoria:Iparraldeko goi nafarrera]]
[[Kategoria:Iparraldeko goi nafarrera]]

22:45, 21 azaroa 2017ko berrikusketa

Iparraldeko goi nafarrera
     Iparraldeko goi nafarrera mintzatzen duten udalerriak.

     Inguruko udalerriak.

Euskalkia: Goi-nafarrera
Hitz egiten den eremua: Nafarroa: Sakana, Leitzaldea, Malerreka, Bortziri, Ultzamaldea, Arakil eta Anue
Gipuzkoa: Lezo, Oiartzun, Irun eta Hondarribi
Web orria:  Iparraldeko goi nafarrera, Euskarabidearen webgunean

Iparraldeko goi nafarrera goi nafarreraren azpieuskalki bat da, Nafarroa Garaiko ipar-ekialdean egiten dena. Gipuzkoako ipar-mendebaldeko euskalkia ere bazen XX. menderaino, baina orduz geroztik inguru horretan euskal hiztun zaharrenen artean baizik ez da gordetzen: horko euskaldun gehienek —batez ere gazteek— gipuzkera egiten dute.

Eremua

Iparraldeko goi-nafarrera mintzatzen den eremuak eskualde eta udalerri hauek barne hartzen ditu:

  • Nafarroa Garaian Sakana, Leitzaldea, Malerreka, Bortziri, Ultzamaldea eta Anuen mintzatzen da.[1] Baztan ere sartu ohi da, nahiz eta sailkapen batzuetan Nafar-lapurterak harengan duen eraginarengatik berezko azpieuskalki gisa sailkatu zen.
  • Gipuzkoan, berriz, Lezo, Oiartzun, Irun eta Hondarribia aldeko hizkera gipuzkeraren eta iparraldeko goi-nafarreraren arteko trantsizio-aldaeratzat sailkatu ohi zen XX. mendearen azken hamarkadetaraino; baina XX. mendearen bukaeraldetik hasita eginiko ikerketek erakutsi dutenez, Gipuzkoako eremu horretako euskaldun zaharrenen artean iparraldeko goi-nafarreraren ezaugarri garbiak agerikoak diren arren, galduz doaz edo galdu egin dira gazteenen artean (gutxi batzuk ezaugarri horiek erabiltzen jarraitzen duten arren).[2][3]

Motak

Hiztegi erkatua

Hona hemen hitz zerrenda labur bat [1]

Iparraldeko goi nafarrera Euskara batua Hegoaldeko goi nafarrera
Lotsa Lotsa Alkea
Illea Ilea Biloa/illea
Belarrie/Bearrie Belarria Biarrie
Lañoa Lainoa Lañoa
Ordue Ordua Ordua/ordue
Burnie Burdina Burdina
Ostirela/ortzirela Ostirala Ortzilaria/ortzileria
Bost/bortz Bost Bortz
Iru Hiru Iru
Arratorea/arratoia Arratoia Arratoia
Larogei/lautanogei Larogei Lauetanogei
Ongi etorri Ongi etorri Ongi etorri
Esan/San/erran Esan Erran
Gara Gara Gara
Gizon au Gizon hau Gizon gau/au

Erreferentziak

  1. ↑ a b «Iparraldeko goi nafarrera», Euskarabidea (Nafarroako Gobernuaren euskara institutua).
  2. ↑ Josep del Rio Rodríguez: «Errenteriako euskararen kokapen dialektala», Errenteriako Udal Artxibo Zerbitzuko aldizkaria, 22. zenbakia, 7-115. orrialdeak. ISSN 0214-624X.
  3. ↑ Koldo Zuazo (1997): «Oiartzungo hizkeraren kokagunea», in Fontes linguae vasconum: Studia et documenta, 76. zenbakia, 397-426. orrialdeak.

Kanpo loturak

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Iparraldeko_goi_nafarrera&oldid=6060048"(e)tik eskuratuta