Elizaldea
- Artikulu hau Luzaideko auzoari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Elizalde».
| Elizaldea | |
|---|---|
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria | |
 | |
 | |
| Kokapena | |
| Herrialdea | Nafarroa Garaia |
| Eskualdea | Pirinioak |
| Udalerria | Luzaide |
| Administrazioa | |
| Mota | auzo |
| Izen ofiziala | Elizaldea |
| Posta kodea | 31660 |
| Herritarra | luzaidar |
| Geografia | |
| Koordenatuak | 43°05′31″N 1°18′10″W / 43.09189684°N 1.30269762°W |
| Garaiera | 364 metro |
| Distantzia | 63,1 km (Iruñetik) |
| Demografia | |
Elizaldea[1][a] Luzaide udalerriko auzo bat da, Euskal Herriko Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta, Pirinioak eskualdean.
Luzaideko udalburua da. Bertako biztanleak luzaidarrak dira.
Izena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Elizaldea toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:[2]
- Elizaldea (1892)
- Eliza (1985)
- Eliz aldea (1991)
- Elizalde (1991)
- Elizaldea (1996)
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Elizaldea Luzaideko ibarran dago.
Ingurune naturala eta klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Luzaide Pirinioen iparraldeko isurialdean dago. Egoera horrek, orografia gorabeheratsu baten erdian, Ibañetaren oinean eta altuera handiko mendiz inguraturik, Iruñarekin komunikatzea zailtzen du, errepide bihurgunetsu eta korapilatsu batean barrena egiten baitira. Klima epela eta hotza da. Luzaiden prezipitazio nabarmenak daude, Nafarroako gainerako zonalde piriniar ozeanikoan bezala. Hilabeterik lehorrenean ere euri asko egiten du. Hemengo klima Cfb gisa sailkatzen da Köppen-Geiger sistemaren bidez. Urteko batez besteko tenperatura 10,7°C da. Urtebetean, prezipitazioa 1 577 milimetrokoa da.
Luzaiden dagoen itsasoaren mailatik 320 metrora Nafarroako Gobernuak 1974an jarritako estazio meteorologikoa dago.[3]
 Datu klimatikoak (Luzaide, 1974-2020) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 24.0 | 26.0 | 29.0 | 32.0 | 35.0 | 39.0 | 39.0 | 40.0 | 36.0 | 33.0 | 25.0 | 24.0 | 40.0 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 11.1 | 12.0 | 14.5 | 16.1 | 19.8 | 22.7 | 24.7 | 25.0 | 23.0 | 19.3 | 14.2 | 11.7 | 17.8 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 7.2 | 7.8 | 9.9 | 11.3 | 14.8 | 17.6 | 19.6 | 19.8 | 17.6 | 14.7 | 10.2 | 8.0 | 13.2 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 3.4 | 3.6 | 5.2 | 6.5 | 9.8 | 12.6 | 14.6 | 14.7 | 12.1 | 10.0 | 6.2 | 4.3 | 8.6 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -13.0 | -9.0 | -8.0 | -2.0 | 1.0 | 4.0 | 7.0 | 5.0 | 3.0 | -2.0 | -7.0 | -8.0 | -13.0 |
| Batez besteko prezipitazioa (mm) | 159.8 | 146.5 | 145.5 | 171.0 | 123.9 | 85.6 | 72.5 | 93.9 | 103.2 | 136.7 | 188.6 | 160.2 | 1577.4 |
| Prezipitazio maximoa 24 ordutan (mm) | 78.6 | 83.5 | 93.1 | 65.4 | 63.7 | 68.0 | 62.0 | 56.5 | 87.9 | 98.7 | 92.3 | 75.0 | 98.7 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 14.6 | 13.9 | 14.7 | 17.7 | 17.5 | 15.3 | 13.6 | 14.4 | 12.8 | 15.2 | 15.4 | 15.3 | 180.2 |
| Elur egunak (≥ 1 mm) | 1.4 | 2.1 | 1.0 | 0.5 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.3 | 0.9 | 6.2 |
| Iturria: Frantziako klimatologia zerbitzua[4] | |||||||||||||
Aukeratu beheko zatian urte-tarte bat, urte horiek goian xehetasun handiagoz ikusteko.
Ikusi edo aldatu datu gordinak.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskara[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Luis Luziano Bonapartek, 1869an, Luzaide sailkatu zituen, behe-nafarrera euskalkian, Baigorri, Arberoa eta Ortzaize ibarretan hitz egiten zena.[5]
Koldo Zuazok, 2010ean, Luzaidek nafar-lapurtera euskalkian sailkatu zituen.[6]
Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Done Jakue Apostoluaren eliza, XVIII. mendeko kristiau eliza.
- Erromesaren monumentua, Jorge Oteizak eraikitako eskultura.
Oharrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Euskaltzaindia: Euskal Onomastikaren Datutegia.
- ↑ «Elizaldea - Lekuak - EODA» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-08-30).
- ↑ .
- ↑ Bankako estazioko balio klimatologikoak. Frantziako Gobernua (Noiz kontsultatua: 2020-08-24).
- ↑ Luis Luziano Bonaparte. Carte des Sept Provinces Basques, montrant la delimitation actuelle de l´euscara, et ses divisions en dialectes, sous-dialectes et varietés, 1863.
- ↑ Koldo Zuazo. El euskera y sus dialectos. Alberdania, 2010.
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q109587986
