Joaquín Turina

Joaquín Turina
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Sevilla, 1882ko abenduaren 9a
Herrialdea	Espainia
Bizilekua	Sanlúcar de Barrameda
Heriotza	Madril, 1949ko urtarrilaren 14a (66 urte)
Hobiratze lekua	La Almudenaren hilerria
Familia
Aita	Joaquín Turina y Areal
Familia	ikusi José Luis Turina (en) (); José Luis Turina (en) (biloba);
Hezkuntza
Heziketa	Madrilgo Goi Mailako Errege-Musika Kontserbatorioa ; Parisko Schola Cantorum
Hizkuntzak	gaztelania
Irakaslea(k)	José Tragó (en) ; Vincent d'Indy; Evaristo García Torres (en)
Ikaslea(k)	ikusi Leopold Magenti i Chelvi (en) ;
Jarduerak
Jarduerak	classical composer (en) , orkestra zuzendaria, musikologoa, unibertsitateko irakaslea, piano-jotzailea eta musikagilea
Enplegatzailea(k)	Madrilgo Goi Mailako Errege-Musika Kontserbatorioa
Jasotako sariak	ikusi Alfontso X.a Jakitunaren Ordenako Gurutze Handia (1942) ;
Kidetza	San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia
Genero artistikoa	opera; sardana
Musika instrumentua	pianoa
	joaquinturina.com

Joaquín Turina Pérez (Sevilla, 1882ko abenduaren 9a - Madrid, 1949ko urtarrilaren 14a) espainiar piano-jotzaile eta musikagilea izan zen. Bere lanetan, Andaluziako hizkuntza harmonikoa eta erritmikoa eta orkestrazio inpresionista uztartu zituen.

Bizitza

Sevillan piano, Enrique Rodríguezekin, eta harmonia, Evaristo García Torresekin, ikasi zuen. 1897. urtean piano-jotzaile gisa aurkezpena egin zuen Sevillan, eta berebiziko arrakasta lortu zuen. Geroago, 1902tik aurrera, Falla ezagutu zuen Madrilen, eta piano-ikasketak egiten jarraitu zuen Madrilgo kontserbatorioan, José Tragó pianistarekin. 1905ean, Parisera joan zen. Bertako Schola Cantorumen Moritz Moszkowsky eta Vincent d'Indyren ikasle izan zen. Parisen Ravel eta Debussy ezagutu zituen eta Isaac Albeniz eta Manuel de Fallaren adiskide bihurtu zen. 1907tik goiti, Albenizen eraginez, bere musikari beste norabide bat eman zion, espainiar folklorean oinarria hartuz^[1]. Urte haietan piano-kontzertu ugari eman zituen Espainian eta beste herrialde batzuetan.

1913an Espainiara itzuli eta Madrilen kokatu zen. 1914an, piano-jotzaile gisa aritu zen Madrilgo Boskotean. Piano-jotzaile, orkestra-zuzendari eta musika-kritikari aritu zen. 1926. urtean, Musika Sari Nazionala irabazi zuen. 1931n Madrilgo kontserbatorioko konposizio-katedradun izendatu zuten. Madrilgo Goi Kontserbatorioko konposizio katedraduna izan zen eta, 1939tik, Musikako Komisario Nagusia. Espainiako Orkestra Nazionaleko sortzailea izan zen^[1]. Musika-molde gehienak landu zituen, espainiar nazionalismoan oinarritua.

Musika-lanak

Opera eta zarzuelak

Margot, opus 11 (1914)
Navidad, opus 16 (1916)
La adúltera penitente, opus 18a (1917)
Jardín de Oriente, opus 25 (1922-23)
La Anunciación, opus 27 (1923)

Orkestrarako lanak

Marcha militar (1911)
La procesión del Rocío, opus 9 (1912)
Evangelio, opus 12 (1914-15)
Navidad, opus 16 (1916)
Danzas fantásticas, opus 22 (1919)
Sinfonía sevillana, opus 23 (1920)
La oración del torero, opus 34 (1926)
Canto a Sevilla, opus 37, orkestra eta ahotserako (1926)
Ritmos, opus 43 (1927-28)
Cinco danzas gitanas, opus 55 (1930-31)
Rapsodia sinfónica, opus 66, hari orkestrarako (1931)
El castillo de Almodóvar, opus 65 (1933)
Sinfonía del mar (bukatugabea)

Ganbera-musika

Quinteto en sol menor, opus 1, piano eta hari laukoterako (1907)
Cuarteto nº 1 en re menor «De la Guitarra», opus 4, hari laukoterako (1910)
Escena andaluza, opus 7, biola, piano eta hari laukoterako (1911?)
El poema de una sanluqueña, opus 28, biolin eta pianorako (1923)
Sonata nº 1 en re, opus 51, biolin eta pianorako (1929)

Pianorako lanak

Oso ugariak. Besteak beste:

Sevilla, opus 2 (1908)
Danzas fantásticas, opus 22 (1919)
Sanlúcar de Barrameda, opus 24 (1921)
Cuentos de España (2. saila), opus 47 (1928-29?)
Cinco danzas gitanas (1. saila), opus 55 (1929-30)
Saeta, en forma de Salve, opus 60 piano eta ahotserako (1930)
Rincones de Sanlúcar, opus 78 (1933)
Concierto sin orquesta, opus 88 (1935)
Por las calles de Sevilla, opus 96 (1943)
Fantasía del reloj, opus 94 (1942-43)

Gitarrarako lanak

Sevillana, opus 29 (1923)
Fandanguillo, opus 36 (1925)
Ráfaga, opus 53 (1929)
Sonata en re menor, opus 61 (1930)
Homenaje a Tárrega, opus 69 (1932)

Zinemarako musika

Jesús García Leozekin elkarlanean:

El Abanderado (1943)
Eugenia de Montijo (1944)
Luis Candelas (1946-47)

Idazlanak

Enciclopedia abreviada de música, Madrid, 1917
Tratado de composición musical, Madrid, 1942-1948

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2012/1/9 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ ^a ^b Nota biográfica Joaquinturina.com

Kanpo-loturak

(Gaztelaniaz) Joaquinturina.com
(Gaztelaniaz) Joaquín Turina El Poder de la Palabra.
(Ingelesez) Joaquín Turina (1882 - 1949) Pianosociety.com

Datuak: Q318077
Multimedia: Joaquín Turina / Q318077

[jot-1] Nota biográfica Joaquinturina.com

[1]