Juliane Koepcke

Wikipedia, Entziklopedia askea

 

Juliane Koepcke

(2019)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakJuliane Margaret Beate Koepcke
JaiotzaLima, 1954ko urriaren 10a (69 urte)
Herrialdea Alemania
Familia
AitaHans-Wilhelm Koepcke
AmaMaria Koepcke
Ezkontidea(k)Erich Diller (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaMunicheko Unibertsitatea Doktoretza
Kielgo Unibertsitatea
Colegio Alexander von Humboldt (en) Itzuli
Hizkuntzakalemana
gaztelania
Jarduerak
Jarduerakzoologoa, liburuzaina, idazlea, biologoa eta mammalogist (en) Itzuli
Lantokia(k)Munich
Enplegatzailea(k)Bavarian State Collection of Zoology (en) Itzuli
Jasotako sariak
IMDB: nm0462885 Edit the value on Wikidata

Juliane Koepcke (Lima, Peru, 1954ko urriaren 10a) zoologo eta liburuzain perutar-alemaniarra da, LANSAko 508 hegaldian 1971ko abenduaren 24an gertatutako istriputik bizirik atera zen bakarra.[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Juliane Koepcke Liman jaio zen 1954ko urriaren 10ean, Hans-Wilhelm Koepcke biologoaren eta Maria Koepcke ornitolologo alemaniarraren alaba. 1971n, eskola ertaineko azken urtea egiten ari zen, eta zoologia edo biologia ikasteko asmoa zuen.[2][3]

LANSAren 508 hegaldiko istripua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hegaldiaren ibilbidea.

1971ko abenduaren 24an, Juliane eta bere ama Maria Limako (Peru) Jorge Chavez Nazioarteko Aireportura joan ziren, eta Mateo Pumacahua izenez bataiatutako Lockheed 188 Elektrara hurbildu ziren 92 pertsonetako bi izan ziren. Hegazkin hori LANSAk Pucallpa hirira zihoan 508 hegaldiari zegokion. Euren asmoa han lan egiten zuen aitarekin Gabonak ospatzea zen.[4] Amazoniako oihanaren gainetik hegan egiten zutenean, ekaitza sortu zen, haize eta euri bortitzekin. Azafata baten ahotsak salbatu zuen Juliane:[4]

Bidaiari jaun-andreok, jakinarazten dizuegu zeharkatzen ari garen turbulentzia-eremua Amazoniako oihanaren gaineko ekaitz handi baten ondorio dela. Lotu gerrikoak.

Astinduak bortitzagoak izan ziren unean, eskuko bagajeak atera egin ziren bere kokalekuetatik, hegazkina 4.000 metro jaitsi zen eta pilotua aire trinkoagoaren bila zebilen larrialdiko lurreratzea egin ahal izateko. Julianek honela deskribatu zuen:[4]

Eskuineko motorrari erreparatzen nion laguntza fisikorik ezaren baliabide birtual gisa. Amaren eskuaren hezetasun hotzak bere sufrimendua salatzen zuen. Une horretan, bidaia nire bizitzako abentura bihurtu zen, argi itzel eta itsugarri batek begiesten nuen helizea zeharkatu zuenean. Hegazkina azkar makurtu zen eta erortzen hasi zen, grabitatearen indarrak bakarrik gobernatuta.

12:36an tximista batek hegazkina jo zuen 3.000 metroko altueran zegoela, eta eztanda egin zuen.[1]

Biziraupena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Juliane kanporatua izan zen hegazkinetik, bere gerrikoak eserlekuari helduta, eta zuhaitzen adaburuen gainera erori zen, haien adarrek eta landaretza trinkoak lurrerainoko kolpea arindu zutelarik. Konorterik gabe egon zen 3 bat orduz, eta hurrengo goizean esnatu zenean, lehorrean zegoen, bere besaulkiaren azpian, oihanik trinkoenaz inguraturik. Bere besaulkiarekin erori eta landaretza lodiaren gainera erori izanak bizia salbatu zion.

Julianek ingurura begiratu zuen eta bere ondoan gorpuak eta hegazkinaren hondarrak baino ez zeuden.[4]

Jesarleku berean esnatu nintzen, beste bidaia bati hasiera emanez bezala, baina oraingoan infernura. Hiru gorputz zeuden nire inguruan zatituta, amesgaizto bat zela uste nuen eta loak hartu ninduen une batez. Nigana itzuli nintzela uste nuenean, errealitatez ito nintzen. Gorputz bizigabeak zintzilik zeuden zuhaitzetan, burdina, eserleku, arropa eta maletak sakabanatuta oihanean, kea, ke handia eta noizbehinkako txinparta hotsak oihanaren loditasunak bereizten uzten zuen arte.

Harrigarria bada ere, Juliane Köpcke-k gutxieneko zauriak besterik ez zituen: besoak ebakidura bat zuen, sorbaldan zauri bat, begi morea eta klabikula hautsi bat.[4]

Julianek laguntza bila eman zituen hurrengo bi egunak, baina aparatuaren hondar kiskaliak eta beste bidaiari batzuen gorpuak baino ez zituen aurkitu.

Julianek bizitzari eustea eta kosta ahala kosta bizirik irautea erabaki zuen. Bere aitaren aholkuak gogoratuz, zeinak leku ezezagun batean nola orientatu irakatsi zion, Juliane errekasto baten bidea jarraitzen hasi zen, honek ibai emaritsuagoetara eramango zuelakoan, bertan jendea bizi zitekeelarik. Ibaia ur epelekoa zenez, edangarria izateaz gain, berotu egin ahal izan zuen eta ez zen hotzez hil. Tarte batzuetan igeri egin behar izan zuen, nolabaiteko sakonera zuelako. Inguruko krokodiloek ez zioten eraso egin. Zuhaitzetan fruta batzuk ikusi bazituen ere, ez zituen jan, bazekielako pozoitsuak zirela.

Egun garratzak izan ziren, eta bero jasanezinari, eltxoen ziztadei eta animalia basati bat agertzeko arriskuari aurre egin behar izan zien. Julianek ez zekien jendea bizi zen edozein ingurutik 600 km baino urrunago zegoela, Peruko Amazonian.

Oihanean hamar egunez ibili ondoren, azkenean ibai nabigagarri batera iritsi zen, eta mangletatik eta ertzetik ibili zen, kanoa motordun bat eta ehiztarien babesleku zen etxola bat aurkitu arte. Ez zuen kanoa lapurtu nahi izan, eta ordu batzuk itxaron zituen jabeak itzuli arte. Bitartean, eta bere gorputza euli-larbekin parasitatu zenez, erregaiz busti zen zauria garbitzen saiatzeko.

Hurrengo goizean, ehiztariek, noizean behin leku horretara joaten zirenak, aterpean aurkitu zuten. Bere herrixkara eraman zuten, eta han janaria eman eta zauri larrienak sendatu zizkioten. Hurrengo egunean, Juliane kanoan eraman zuten hamar orduko bidaian Tournavistaraino, eta han Pucalparaino eraman zuten hegazkinez, ospitalean sar zezaten. Han, aitarekin elkartu zen, berrelkartze hunkigarri batean.

Juliane Köpckeren argibideek hegazkinaren hondarrak aurkitzen lagundu zuten. Aurrealdea ia osorik aurkitu zuten, eta 13 bidaiari bizirik atera zirela egiaztatu zuten. Horien artean hegazkineko pilotua zegoen, zeina oso gaizki zaurituta geratu baitzen erorikoaren ondoren. Dena den, 13 horiek ez zuten oihana gainditu eta hainbat egoeratan hil ziren.[5]

Ondorengo bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Amesgaiztoak izan nituen urte askotan, asko noski amaren eta beste pertsona batzuen heriotzari buruz behin eta berriz. "Ni izan al nintzen bizirik atera zen bakarra?" galdera entzuten da oraindik nire buruan. Eta beti egongo da hor. Juliane Koepcke, 2010

Juliane Alemaniara joan zen, eta han zauriak sendatu eta ikasten jarraitu zuen. Zoologian eta biologian titulua lortu zuen 1987an, eta mamalogian espezializatu zen, saguzarren azterketan batez ere.[6] Ondoren, Municheko Bavaria Estatuko Bilduma Zoologikoan liburuzain hasi zen lanean, eta Amazonia ikertzeko Panguana Fundazioa sortu zuen.[7][8]

1989an, Koepcke Erich Dillerrekin ezkondu zen, liztor parasitoetan aditua den entomologo alemaniarrarekin.[9] 2000. urtean, bere aita hil ostean, Panguanako zuzendari kargua hartu zuen.[9]

Koepckeren autobiografia, Als ich vom Himmel fiel: Wie mir der Dschungel mein Leben zurückgab (Zerutik erori nintzenean: nola oihanak nire bizitza itzuli zidan), 2011n kaleratu zuen Piper Verlag-ek.[10] Liburuak urte horretako Corine Literatura Saria irabazi zuen.[11] 2019an, Peruko gobernuak Zerbitzu Nabarmenduetarako Merezimendu Ordenako Ofizial Handi izendatu zuen.[12]

Juliane Koepcke doktoreari domina ematea

Hedabideetan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Werner Herzog zine zuzendariak hegazkin horretan bidaiatu behar zuen, baina hegaldia galdu zuen. Hogeita hamar urte geroago, 2000. urtean, Wings of Hope izeneko filma egin zuen.[1]

1974an Miracles Still Happen izeneko beste film bat izan zen, Giuseppe Maria Scotesek zuzendua. Susan Penhaligon aktoreak interpretatu zuen Julianen papera.[13]

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Koepcke, Juliane (1987). Ökologische Studien an einer Fledermaus-Artengemeinschaft im tropischen Regenwald von Peru. (Peruko oihan tropikaleko saguzar-komunitate bati buruzko ikerketa ekologikoak). Tesia alemanez. Ludwig Maximilian University of Munich
  • Koepcke, Juliane (2011). Als ich vom Himmel fiel: Wie mir der Dschungel mein Leben zurückgab. (Zerutik erori nintzenean: nola oihanak nire bizitza itzuli zidan) Alemanez. Munich: Piper Malik. ISBN 978-3-89029-389-9.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2019-10-22). «Juliane Koepcke, la zoóloga nacida dos veces» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2024-05-17).
  2. ↑ «Las aves de Höpcke». StateMaster..
  3. ↑ (Ingelesez) «Sole survivor: the woman who fell to earth» The Telegraph 2012-03-22 (Noiz kontsultatua: 2024-05-17).
  4. ↑ a b c d e Pérez Íñiguez, Víctor Hugo.. «Vuelo 508 de LANSA». Citas Curiosas.
  5. ↑ «17-Year-Old Only Survivor in Peruvian Accident» web.archive.org 2017-05-08 (Noiz kontsultatua: 2024-05-17).
  6. ↑ «Hans-Wilhelm Koepcke. | Searchable Ornithological Research Archive» sora.unm.edu (Noiz kontsultatua: 2024-05-17).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) «Juliane Koepcke, la única sobreviviente de un accidente aéreo que estuvo perdida en la selva peruana por 11 días» infobae 2022-05-15 (Noiz kontsultatua: 2024-05-17).
  8. ↑ Txantiloi:Es-PE «Juliane Koepcke: “Nunca había sentido ese temor de que todo desaparezca”» El Comercio 2013-05-11 ISSN 1605-3052. (Noiz kontsultatua: 2024-05-17).
  9. ↑ a b (Ingelesez) Lidz, Franz. (2021-06-18). «She Fell Nearly 2 Miles, and Walked Away» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2024-05-17).
  10. ↑ (Alemanez) Diller, Juliane. (2011). Als ich vom Himmel fiel: wie mir der Dschungel mein Leben zurückgab. Malik ISBN 978-3-89029-389-9. (Noiz kontsultatua: 2024-05-17).
  11. ↑ «CORINE | Chronik | Die Preisträger» web.archive.org 2013-10-29 (Noiz kontsultatua: 2024-05-19).
  12. ↑ «Condecoran a Juliane Koepcke por su labor científica y académica en la Amazonía peruana | Gobierno del Perú» web.archive.org 2019-08-19 (Noiz kontsultatua: 2024-05-17).
  13. ↑ Scotese, Giuseppe Maria. (1974-07-19). I miracoli accadono ancora. (Noiz kontsultatua: 2024-05-17).

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Puchta, Herbert; Stranks, Jeff (2010) [2004]. «Don't give up» [No abandones]. English in Mind (en inglés). Cambridge University Press. p. 63. ISBN 9788483237908.  |fechaacceso= requiere |url= (ayuda)
  • Koepcke, Juliane. «Cuando caí del cielo: La increíble historia de supervivencia que se convertirá en película». Ediciones B. p. 304. ISBN 9788466663663. 

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Juliane_Koepcke&oldid=9798274"(e)tik eskuratuta