Karita Mattila

Karita Mattila
	; Karita Mattila, 1988 Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Karita Marjatta Mattila
Jaiotza	Somero (en) , 1960ko irailaren 5a (63 urte)
Herrialdea	Finlandia
Bizilekua	Asikkala (en)
Hezkuntza
Heziketa	Sibelius Academy (en)
Hizkuntzak	finlandiera
Jarduerak
Jarduerak	opera abeslaria
Jasotako sariak	ikusi Arte eta Letren zalduna (2003) ; Pro Finlandia Medal of the Order of the Lion of Finland (2001) ; [[]] ;
Genero artistikoa	opera
Ahots mota	sopranoa
Musika instrumentua	ahotsa
	harrisonparrott.com…

Karita Mattila (Somero, Finlandia, 1960ko irailaren 5a) finlandiar sopranoa da, bere belaunaldiko kantu lirikoaren adierazgarri handienetako bat. Soprano liriko dramatiko gisa, Verdi, Puccini, Mozart, Richard Strauss eta Wagnerren pertsonaiak nabarmentzen dira.

Cardiff Singer of The World lehen saria irabazi zuen 1983an, eta Helsinkiko Sibelius Akademian graduatu zen. Han Liisa Linko-Malmiorekin ikasi zuen. Ikasketekin jarraitu zuen Londresen, Vera Rozsa mitikoarekin, Kiri Te Kanawa, Anne Sofie von Otter eta beste kantari ospetsu batzuekin.^[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mattila Londresko Covent Garden Royal Opera Housen hasi zen, 1986an, Wolfgang Amadeus Mozarten Cosi fan Tutten Fiordiligiren paperean. 1990eko martxoaren 22an egin zuen debuta Housen, Donna Elvira gisa, Don Giovannin. Orkestrarik onenekin eta munduko opera-antzokirik onenetan agertzen da maiz, besteak beste, New Yorkeko Metropolitan, Londresko Royal Opera House, Parisko Théâtre du Châtelutset eta Opéra Bastille, Chicagoko Lyric Opera, San Franciscoko Opera, Houston Grand Opera, Vienako Estatu Opera/ Wiener Staatsoper, Salzburgoko Jaialdia eta Berlingo Deutsche Oper.

1995ean arrakasta handiz hasi zen Buenos Aireseko Colon Antzokian Simón Boccanegrarekin, José Van Dam, Lando Bartolini eta Ferruccio Furlanettorekin, Giancarlo del Monaco antzezlanarekin eta Miguel Ángel Veltriren zuzendaritzapean.

Nabarmentzekoa da Claudio Abbado, Sir Colin Davis, Simon Rattle eta Donald Runnicles orkestra-zuzendariekin izandako lankidetza.

Ez du urtean 60 emanaldi baino gehiago kantatzen. 2004an, Metropolitan Operan Salomé rola egin zuen lehen emanaldiak sentsazioa eragin zuen Richard Straussen operan. Bere "Káťa Kabanová" jarraitzaileak New York Pressean hauxe idatzi zuen:

"Milurtekoaren garaiko Metropolitan Operaren historia idazten denean, Karita Mattilak kapitulu oso bat mereziko du."^[1]

Nazioartean ezaguna da, aktore eta abeslari bikaina delako, eta rol bakoitzak intentsitate berezia duelako. Rol ezagunenak Jenufa, Katya Kabanova, Salome, Leonora, Arabella, Donna Anna, Donna Elvira, Fiordiligi eta Tatiana dira.

Chevalier des Arts et des Lettres (2003) izendatu zuten, Frantziako kulturaren omen handiena.^[1]

Errepertorio nagusia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Toska (Tosca).
Manon (Manon Lescaut).
Salome (Salome).
Arabella (Arabella).
Leonore (Fidelio).
Amelia (Un ballo in maschera).
Elisabeth (Don Carlos).
Amelia (Simon Boccanegra).
Desdemona (Otello).
Elsa (Lohengrin).
Eva (Die Meistersinger von Nürnberg).
Sieglinde (Die Walküre).
Chrysothemis (Elektra).
Jenufa (Jenufa).
Kabanová (Káta Kabanová).
Donna Elvira (Don Giovanni).
Lisa (The Queen of Spades).
Tatyana (Eugene Onegin).

Diskografia nagusia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Errezitaldiak

Arias & Scenes (Erato)
German Romantic Arias (Erato)
Strauss: Orchestral Songs; Four Last Songs (DG)
Strauss: Orchestral Songs (Sony)
Strauss: Hölderlin Lieder (Sony)
Excellence - The Artistry of Karita Mattila (Ondine)
Sibelius Songs (Ondine)
Grieg eta Sibelius Songs (Erato)
Karita Live! (Ondine)
From the Heart of Finland (Ondine)
Wild Rose (Ondine)
Modern Portrait (Warner/Finlandia)
Best of Evergreens (Ondine)
Karita's Christmas (Ondine)
Marriner: Lollipops (Philips)

Opera osoak CDan eta DVDan:

Beethoven, Fidelio (DG) (DVD, Metropolitan)
Verdi, Simon Boccanegra (TDK) (Florentziako DVDa)
Verdi, Don Carlos (EMI) (Paris DVDa)
Janacek, Jenufa (Erato)
Mozart, Le nozze di Figaro (Sony)
Mozart, Cosρfan tutte (Philips)
Mozart, Don Giovanni (Philips)
Puccini, Manon Lescaut (EMI)(Metropolitan DVDa)
Schubert, Fierrabras (DG)
Schumann: Scenes from Goethe's Faust (Sony)
Wagner, Die Meistersingers von Nürnberg (Decca, DG)(Metropolitan DVDa)
Weber,Der Freischütz (Philips)

Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1983an Cardiff Singer of The World lehen saria irabazi zuen.
2003an Chevalier des Arts et des Lettres izendatu zuten, Frantziako kulturaren omen handiena.