Klima aldaketa eta ekonomia

Klima aldaketa eta ekonomia, klima aldaketak ekonomian sortzen duen inpaktua adierazteko modu bat da.

Mundu globalizatu honetan, herrialdeetako ekonomiak ez dira independenteak. Klima-aldaketak beren lurraldeetan zuzenean dituen ondorioek ez ezik, merkatu globalean sartzen diren gainerako herrialdeek jasaten dituzten ondorioek ere eragiten diete inguruneei ^[1].

Klima-aldaketa klimaren aldaketa bat da, zuzenean edo zeharka munduko atmosferaren osaera aldatzen duen giza jarduerari egozten zaiona, eta planetan modu naturalean gertatzen diren aldaketa erregularrei gehitzen zaiena.^[2]

Klima-aldaketaren kausak eta ondorioak kezka kolektibo handiko gaia dira duela hamarkada batzuetatik hona.

Azken hamarkadetan, izaki bizidun guztiek parte hartu dute prozesu horren azelerazioan, eta modu naturalean gertatzen da. Gertaera horren larritasuna ikusita, komunitate zientifikoak ^[3] klima-aldaketaren kausa posible guztiak aztertu zituen. Haren ondorioek erakutsi zuten klimaren bat-bateko aldaketak erregai fosilak erretzea, baso-masa masiboki moztea eta ongarriak erabiltzea eskatzen duten hainbat industria-prozesurekin lotuta daudela, besteak beste.

Klima aldaketaren eragina ekonomian[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Klima-aldaketak ondorio ekonomikoak eragiten ditu bata bestearen atzetik; lanerako ahalmenari eta produktibitateari eragiten die, energiaren, garraioaren eta uraren azpiegiturei eragiten die, energia-eskaria areagotzen du eta sute-arriskua handitzen du. Horri gehitu beharko litzaioke inbertitzaileek aurreikusten duten zailtasuna zenbait ekoizpen-sektorek — turismoak edo eraikuntzak, esaterako — normaltasunez lan egiten jarraitu ahal izateko.

Herrialde batzuek isuriak murrizteko egiten duten ahalegina hautsi egiten da gehien kutsatzen dutenek ez badituzte eurenak mugatzen. Parisko Akordioan hartutako konpromisoa zaharkituta geratzen ari da herrialde batzuen laxotasunagatik eta beste batzuen utzikeriagatik. Denbora gutxitu egiten da eta kostua, planetaren tenperatura bi gradutan ez igotzearren, gero eta altuagoa da. Ez bakarrik orain irabazteari uzten diogunagatik, baizik eta etorkizuneko galera izurriengatik.

Tenperaturaren igoerak, suteek, prezipitazioen aldaketak eta muturreko fenomeno klimatikoek milioika pertsona pobrezia eta ahultasun egoeran uzten dituzte. Gainera, hazkunde ekonomikoa mugatzen dute eta garapen iraunkorra eragozten dute, ekonomiaren eta gizartearen maila eta sektore guztiei eragiten baitiete.

Munduko Bankuak ^[4] ohartarazi du neurriak premiaz hartzen ez badira klima aldaketaren eraginak ehun milioi pertsona pobreziara eraman ditzakeela 2030. urterako. Oztoporik ez bada jartzen, gero eta zailagoa izango da biztanleria gero eta handiagoa elikatzea, Nazio Batuen 2019ko Munduko Biztanleriaren Aurreikuspenen azterketaren arabera ^[4], 250. urtean hamar mila milioi pertsonara irits daitekeena.

Klima-aldaketak munduko ekonomian dituen ondorioak geldiaraztea egungo erronka handienetako bat da, hainbat ondorio baititu ^[5]. Jarraian, munduko biztanleengan dituen zortzi ondorio:

Uzten produktibitatea jaistea.
Oinarrizko elikagaien prezioen igoera.
Ahulenak diren herrialdeak muturreko fenomeno meteorologikoek gogor zigortzea.
Herri osoak beren jatorrizko lekutik mugitzera behartzea, kokaleku seguruagoen bila.
Gaixotasunak eta izurriteak areagotzea.
Ur-falta.
Segurtasunik ezak gatazkak sortzen ditu herrialdeen ondasun urrien ondorioz.
Itsaso eta ozeanoen mailen igoera.

Erantzukizun sozial korporatiboa funtsezko faktore gisa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Beren publikoekin konektatzeaz eta kontsumitzailearen buruan beren marken posizionamendua erraztuko duten balio batzuk partekatzeaz gain, enpresak ohartu dira Erantzukizun sozial korporatiboa funtsezko osagaia dela Europako Itun Berdean ezarritako iraunkortasun-helburuak lortzeko.

Eraldaketa industrial bat edo ekoizpen-sistemaren birdiseinu bat, ingurumena errespetatzen duen eta jasangarriagoa den eredu bat ezartzea lortzen duena, hasierako inbertsio handi gisa ikus daiteke, eta enpresa batzuek ezin dute onartu. Hala ere, aukera berriei ere atea irekitzen die, irabazi handiak sor ditzaketelako eta inbertitzaileak mundu iraunkorragoa eta ekonomikoki egonkorragoa eraikitzera animatzen dituelako. Jarraian, mundu iraunkorragoa eta ekonomikoki egonkorragoa eraikitzeko hainbat aukera azalduko ditugu ^[6]:

Ekonomia zirkularra: teknika jasangarrietan oinarritutako ekoizpen eta kontsumo eredua, produktuen bizitza luzatzen duena, hondakinak ezabatzen dituena, kostuak eta lehengaiak aurrezten dituena eta munduko jarduera ekonomikoa hobetu dezakeena.^[6]
Ekonomia Zirkularraren irudia, marrazki erara.
Energia berriztagarriak: energia garbiko sistema horiek, hala nola geotermikoa, eolikoa, hidraulikoa, hidrogenoa edo eguzki-energia, askoz ere onuragarriagoak dira ingurumenerako, doako baliabideen bidez autokontsumorako lagungarriak dira eta independentzia energetiko handiagoa eskaintzen diete beste baliabiderik ez duten herrialdeei, erregai fosilei adibidez.
Uraren kudeaketa: sistema hidraulikoei aplikatutako teknologia erabiliz, uraren kudeaketa eraginkorragoa izango da, berrikuntza-gune garrantzitsua izango da eta baliabide hori eskuratzeko zailtasunak dituzten eskualdeak hornituko dira.
I+G+B: produkzio-eredua birplanteatzeko, profesional espezializatuak eta, batez ere, ikerketa-profesionalak behar dira. Material berriak bilatzeak, sistema eraginkorragoak diseinatzeak eta egungo arazoak modu errespetagarriago eta jasangarriago batean konpontzeko irtenbide berritzaileak asmatzeak lan-aukeren mundu bat irekitzen du, eta oraindik existitzen ez diren titulazioak eta espezialitateak sortzera bultzatzen du.