Masusta

Masusta
	compound drupe (en) eta Basafruitu
Historia
Honen produktua	Masusta

Masusta^[1] edo martxuka basa fruitu baten izena da, bi genero desberdinetako landareek ematen dutena:

Morus (masustondoak)
Rubus (lahar edo sasiak).

Bi generootako fruituek itxura eta zapore oso antzekoa dute.

Sasiaren fruitua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sasietako masustak

Rubus generoko espezie gehienek^{[erreferentzia behar]} masustak ematen dituzte.

Ohikoena sasi edo laharretan hazten den masusta da. Fruitua heldu baino lehen, lore zuri edo arrosakarak dituzte, 2-3 cm zabal. Heldu baino lehen, masustak gorriak dira eta heltzean, beltz urdinkarak.

Rubus generoko espezie batek (Rubus idaeus) masusta-gorriak edo mugurdiak ematen ditu, sasietako masustaren antza handia duena baina, euskarazko izenak adierazten duen bezala, heltzean gorria dena.

Hitza euskalkietan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nahiz eta antzekoak izan, masusta adierazteko euskalkien arabera hitz ezberdinak erabiltzen diraː masusta, maxusta, maraxuxa, maazuza, masustra, masusa, masurta, ma(t)zusta, masosta, marzusta, marzuza, martutzak, marzuzi, marzoza, martzuza, matsutsa, matsuts, matxutx, matust, maxoxa, maxuxa, maxurta, mazurtza, mazuza, mazuzta, masurtak, matxutxe eta masuste.^[2]

Motak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Rubus fruticosus espezieko hainbat masusta.
Rubus caesius
Rubus chamaemorus
Rubus fruticosus (sasi edo laharra)
Rubus glaucus
Rubus idaeus (mugurdiondoa)
Rubus ulmifolius (sasi edo laharra), eta abar.

Masustondoaren fruitua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Masustondo beltzaren fruitua

Masustondoek edo masusta arbolek ere masustak ematen dituzte, hauek ere jateko onak. Zuhaitz hauek Morus generokoak dira. Ohikoenak masustondo beltza (Morus nigra) eta masustondo zuria (Morus alba) dira. Azken honen hostoak [zeta-har]]rak elikatzeko erabiltzen dira.

Masustondotakoak aberatsak dira zuntz, erriboflabina, magnesio eta potasioz. Gainera, C bitamina, K bitamina eta burdin iturri dira.