Miklós Rózsa

Miklós Rózsa
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Budapest, 1907ko apirilaren 18a
Herrialdea	Hungaria ; Ameriketako Estatu Batuak
Heriotza	Los Angeles, 1995eko uztailaren 27a (88 urte)
Hobiratze lekua	Forest Lawn Memorial Park (en)
Familia
Ama	Regina Berkovits
Hezkuntza
Heziketa	University of Music and Theatre Leipzig (en) 1929)
Hizkuntzak	hungariera; ingelesa; alemana
Jarduerak
Jarduerak	orkestra zuzendaria, musikologoa, piano-jotzailea eta soinu banda konpositorea
Lantokia(k)	Hungaria
Jasotako sariak	ikusi Jatorrizko soinu banda onenaren Oscar Saria (1944) : Spellbound; Jatorrizko soinu banda onenaren Oscar Saria (1947) : A Double Life; Jatorrizko soinu banda onenaren Oscar Saria (1959) : Ben-Hur; César Award for Best Music Written for a Film (1978) : Providence;
Genero artistikoa	musika klasikoa
Diskoetxea	MGM Records
	mrs.miklosrozsa.info

Miklós Rózsa (hungarieraz: Rózsa Miklós; Budapest, 1907ko apirilaren 18a - Los Angeles, Ameriketako Estatu Batuak, 1995eko uztailaren 27a) hungariar musikagilea izan zen, AEBetako hiritartasuna zuena.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Biolina ikasi zuen lehenbizi, eta kimikako ikasketak egiten ari zela, pianoa ikasten hasi zen. Ondoren, kimikako ikasketak utzi eta Leipzigeko kontserbatorioan hasi zen musikako ikasketak egiten. 1929an lortu zuen bere diploma, eta urte horretan bertan aurkeztu zuen garrantzizko bere lehenengo lana, Bariazioak hungariar nekazari-kantu batentzat. 1931n Parisen hartu zuen bizilekua, eta Europan zehar bidaiatu zuen, Konposizioa, bariazioak eta bukaera orkestrarako lanarekin. Nahiko harrera ona izan zuen, eta garai hartako orkestra-zuzendari nagusiak izan zituen zuzendari.

Arthur Honegger ezagutu zuen, eta hark zinema-musikarako zaletasuna sortu zion. Ondoren, Londresa joan zen 1935ean, eta Trinity College of Music-eko orkestra-zuzendari izan zen. 1938tik 1942ra bitartean, Alexander Kordaren zinema-konpainiako musika-zuzendari izan zen, Londresen lehenbizi eta Estatu Batuetan ondoren (Lau luma zuri, 1939; Bagdadeko lapurra, 1940). Three Hungarian Sketches orkestrarako lanak izugarrizko arrakasta izan zuen.

1937 eta 1938. urteetan François-Joseph saria irabazi zuen Budapesten. 1940an Ameriketako Estatu Batuetara joan zen bizitzera, eta Hollywooden hartu zuen bizilekua. Han, zazpigarren arteko musikagile nagusietako bat izatera iritsi zen. MGMen lan egin zuen (1948-1962) eta Los Angelesko Unibertsitatean irakasle izan zen (1945-1965). Garai horretan, Estatu Batuetako hiritartasuna hartu zuen. Kontzertua harizko tresnetarako lana (1943, 1957an zuzendua) Estatu Batuetako orkestra nagusiek jo zuten. 1956an Biolinerako kontzertua sortu zuen, 1966an Pianorako kontzertua, eta 1969an Biolontxelorako kontzertua.

Rózsarenak dira, halaber, Serenata (1932; 1946an berrikusi eta Hungariar serenata izenburuaz argitaratua), Txirula eta pianorako sonata (1938) eta Klarinete bakarrerako sonata (1987). Musikagileen hainbat erakundetako presidente izan zen.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Miklós Rózsa imdb.com

Datuak: Q319396
Multimedia: Miklós Rózsa / Q319396