Kairoko Unibertsitatea
| Kairoko Unibertsitatea | |
|---|---|
 | |
| Datuak | |
| Mota | Unibertsitate publikoa eta unibertsitatea |
| Herrialdea | Egipto |
| Jarduera | |
| Kidetza | Association of African Universities (en)  eta Agence universitaire de la Francophonie (en) |
| Eskumendekoak | Faculty of Computers and Artificial Intelligence, Cairo University (en) , Faculty of Veterinary Medicine, Cairo University (en) , Faculty of Engineering, Cairo University (en) , Faculty of Science, Cairo University (en) , Faculty of Medicine Kasr Al-Ainy, Cairo University (en) eta Faculty of Dar Al-Uloom, Cairo University (en) |
| Enplegatuak | 12.158 |
| Ikasle-kopurua | 257.200 (2009) |
| Agintea | |
| Lehendakaria | Mohamed Osman Elkhosht (en) |
| Egoitza nagusi | |
| Historia | |
| Sorrera | 1908 |
webgune ofiziala     | |
Kairoko Unibertsitatea —arabieraz: جامعة القاهرة, Jāmiʿa al-Qāhira; 1908tik 1940ra bitartean Egiptoko Unibertsitatea izena zuen; 1940tik 1952ra Fuad I.a Erregearen Unibertsitatea— Egiptoko unibertsitate publiko nagusia da, Gizeh hirian dago, Kairotik gertu, Nilo ibaiaren beste aldean.[1][2] 1908an sortu zuten.[3] Ahmad Lutfi al-Sayyid izan zen lehen errektorea. 2021ean Shanghaiiko Rankingean Egiptoko lehena zen eta munduko 401 eta 500 artean zegoen sailkatuta, eta QS World University Rankings 2022an, berriz, 571 eta 580 onenen artean zegoen sailkatuta. Egiptoko goi-mailako hezkuntzako bigarren erakunde zaharrena da, A el-Azhar Unibertsitatearen ondoren, nahiz eta lehenago goi-mailako lanbide-eskolak zeuden, geroago unibertsitatea osatzen zuten ikastetxe bihurtu zirenak.[4][5] Egiptoko unibertsitate gisa sortu eta finantzatu zuen herritar pribatuen batzorde batek, 1908an.
Ikasle ohien artean, hauek nabarmentzen dira: Boutros Boutros-Ghali, Saddam Hussein, Yuriko Koike, Adli Mansur, Amr Moussa, Omar Sharif, Ayman al-Zawahiri, Mohammed Mursi, Naguib Mahfuz, Jassir Arafat eta Mohamed al-Baradei.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1908an sortu zuten unibertsitate pribatu gisa, Egiptoko Unibertsitatea. Lehen urteetan, unibertsitateak ez zuen campusik, prentsari hitzaldiak ematen zizkion eta jauregietan eta hitzaldi-aretoetan egiten zituen. 1908ko inaugurazio-ekitaldi handi baten ondoren, finantza-segurtasunik gabeko egoeran egon zen zenbait urtez, eta ia hondoratu egin zen Lehen Mundu Gerran. 1908an sortu zenean, Egiptoko Unibertsitateak emakume-sail bat zuen, baina 1912an itxi zen.
Kairoko hainbat espaziotan aritu ondoren, eragina izan zuten zenbait nazionalistak dirua bildu zuten Egiptoko gazteentzat campus berri bat ezartzeko,[6] eta haien ahalmenak, Letren Fakultatetik hasita, Gizako egungo campus nagusian ezarri ziren 1929ko urrian. Urte horretan onartu zuten lehen emakumea unibertsitate honetan, medikuntza fakultatean, eta irakasle egiptoarrek aurreko ingelesak eta frantsesak ordezkatu zituzten.[6]
Estatu mailako instituzio bihurtu zen 1925ean, Fuad I erregearen azpian, eta emakumeak berriz onartu ziren 1928an. 1940an, hil eta lau urtera, Fuad I Erregearen Unibertsitatea izendatu zuten bere omenez. 1952ko estatu-kolpetik bigarren aldiz bataiatu zuten. Gaur egun, Unibertsitateak 250.000 ikasle inguru matrikulatzen ditu 26 fakultate edo erakundetan.[7] Hiru Nobel sari ditu graduatuen artean, eta munduko goi-mailako hezkuntzako 50 erakunde handienetako bat da.
Ingeniaritza Fakultateari dagokionez, 2006an hasi zen ezartzen ordu-kredituaren sistema espezialitate hauetan: Eraikuntzaren Ingeniaritza, Ingeniaritza Informatikoa eta Telekomunikazioak. 2007an, programa gehiago garatu ziren: diseinu mekanikoko ingeniaritza, arkitektura, ingeniaritza, eraikuntza, teknologia eta ingeniaritza petrokimikoa. Ondoren, 2008an, Eraikuntzaren Ingeniaritzako programa sartu zen. 2009. urtean Uraren eta Ingurumenaren Ingeniaritzako Programa jarri zen martxan.
Ikasle ospetsuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hauek dira unibertsitate honetan ikasi duten pertsona batzuk:[8]
- Mustafa el-Nahhas (1879-1965), abokatu, politikari, eta diplomazialaria
- Taha Hussein 1889 1973 idazle, politikari, historialari, itzultzaile, unibertsitateko irakasle, literatura-kritikari, hizkuntzalari, eta literaturan aditua
- Hassan Fathy 1900 1989 arkitekto, gidoilari, idazle, intelektual, antzerkigile, itzultzaile, artista, kazetari, eleberrigile, ipuingile, eta autobiografialari
- Aisha Abdelrahman 1913 1998 idazle eta poeta
- Sameera Moussa (1917-1952), fisikari medikoa, irakaslea, fisikari nuklearra
- Gamal Abdel Nasser (1918 1970) militar eta politikaria
- Boutros Boutros-Ghali 1922 2016 idazle, politikari, eta diplomazialaria
- Shenouda III.a 1923 2012 idazlea, apaiz eta teologoa
- Jassir Arafat 1929 2004 politikaria eta ingeniari zibila
- Nawal el Saadawi (1931 2021) mediku, politikari, psikiatra, mediku, idazlea, ginekologo, eleberrigile eta feminista
- Omar Sharif (1932-2015) aktore, idazle, telebista-aktore, zinema aktore, saiakeragile, eta bridge jokalaria
- Mohsin Ahmad al-Aini (1932-2021), politikari, eta diplomazialaria
- Ahmad Bahgat 1932 2011 idazle eta kazetaria
- Omar Karami 1934 2015 abokatu eta politikaria
- Saddam Hussein 1937 2006 militar eta politikaria
- Abu Nidal 1937 2002 politikaria
- Ali Mahdi Muhammad 1939 2021 enpresaburu eta politikaria
- Mohamed ElBaradei 1942 politikari, legelari, diplomazialari, eta giza eskubideen aldeko ekintzailea
- Adli Mansur (1945), epaile, abokatu, politikari eta magistratua
- Abdul Qadir Bajamal (1946 2020) politikari, eta diplomazialaria
- Zahi Hawass (1947), politikari, egiptologoa, akademikoa, arkeologo eta antropologoa
- Mohammed Mursi (1951-2019) ingeniaria, politikari, unibertsitateko irakasle, materialen zientzialaria
- Mahmoud Jibril (1952-2020) politikaria
- Djimrangar Dadnadji (1954-2019) politikaria
- Fatima al-Aqel (1957-2012) emakume itsuen eskubideen aldeko ekintzailea
- Raufa Hassan al-Sharki (1958-2011) kazetari, irakasle eta ekintzailea
- Gihan Ibrahim (1988) giza eskubideen aldeko ekintzaile eta kazetaria
- Giana Farouk (1994) karateka
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ (Ingelesez) Cairo University. 2023-03-30 (Noiz kontsultatua: 2023-04-14).
- ↑ Godswill, Chima. Afrikako 15 Ingeniaritza Unibertsitate Onenak. (Noiz kontsultatua: 2021-11-30).
- ↑ What does Cairo University mean?. .
- ↑ 2021 Academic Ranking of World Universities. .
- ↑ QS World University Rankings 2022. .
- ↑ a b (Ingelesez) Francy, Claire E.; Lababidi, Lesley. (2008-06). Cairo: The Practical Guide. American Univ in Cairo Press ISBN 978-977-416-203-9. (Noiz kontsultatua: 2021-11-29).
- ↑ Cairo University. .
- ↑ «Kairoko Unibertsitatean ikasitakoak.» query.wikidata.org (Wikidata kontsulta-zerbitzuan) (Noiz kontsultatua: 2021-11-30).
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Shann, Mary H., and Joseph M. Cronin. "Toward Reform of Egyptian Higher Education: Final Report on Cairo University/Boston University Collaboration in Counterpart Training for the Third Education Project." (1988) online.
- Reid, Donald Malcolm. Cairo University and the Making of Modern Egypt. (Cambridge: Cambridge UP, 1990).
- Reid, Donald Malcolm. "Cairo University and the Orientalists." International Journal of Middle East Studies 19.01 (1987): 51-75. online
- Cairo University (English) جامعة القاهرة (Arabic)
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Kairoko Unibertsitatea - Webgune ofiziala (Arabieraz)
- Human Rights Watch: The Repression of Academic Freedom in Egyptian Universities ((Ingelesez))
Datuak: Q194445
Multimedia: Cairo University / Q194445