Andreu Nin

Andreu Nin
	; Irudi gehiago
; Minister of Justice and Law (en)
Batasun Marxistaren Langile Alderdiako idazkari nagusi
Secretary General of the Confederación Nacional del Trabajo (en)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Andreu Nin i Pérez
Jaiotza	El Vendrell, 1892ko otsailaren 4a
Herrialdea	Katalunia
Heriotza	Madril, 1937ko ekainaren 20a (45 urte)
Heriotza modua	giza hilketa: ezezaguna
Familia
Seme-alabak	ikusi Maria Antònia Simó i Andreu (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	katalana; esperantoa; errusiera; gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, itzultzailea, idazlea, sindikalista eta esperantista
Lantokia(k)	Bartzelona
Kidetza	Lanaren Konfederazio Nazionala
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Batasun Marxistaren Langile Alderdia; Communist Left of Spain (en) ; Espainiako Alderdi Komunista; Espainiako Langile Alderdi Sozialista; Republican Nationalist Federal Union (en)

Andreu Nin i Pérez (El Vendrell, Katalunia, 1892ko otsailaren 4a - Madril, Espainia, 1937ko ekainaren 20a) Kataluniako politikaria izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Maisua, kazetaria eta politikari iraultzailea izan zen. Lehenik, Espainiako PSOEn integratu zen, baina berehala, 1919an CNTko kide bihurtu zen, eta erakunde anarkista horren barruan komunisten joerakoa. CNTkoek III. Herriarteko hirugarren biltzarrerako eta Sindikatuen Herriarte Gorriaren sorrera-biltzarrerako ordezkari izendatu zuten.

1922tik 1929ra Moskun bizi izan zen. Azkar integratu zen, errusiera eta literatura ikasi, eta Moskuko sobietetan karguak izan zituen. Halere, batez ere Sindikatuen Herriarteko idazkari nagusia izan zen. Baina trotskista izatea egotzi ziotela-eta, 1929an Sobietar Batasunetik alde egin behar izan zuen, eta Kataluniara itzuli zen. Bloc Obrer i Camperol erakundea sustatu zuen.

1931n Esquerra Comunista taldea sortu zuen. 1935ean bi erakunde horiek elkartu eta Partit obrer d´unificació marxista (POUM) sortu zenean, batzorde nagusiko kidea izan zen Nin.

1936ko otsailean Herri Fronteko diputatu hautatu zuten; Espainiako Gerra Zibila hasi zenean POUMeko zuzendari izendatu zuten; 1936ko irailetik abendura Generalitateko zuzentza-kontseilari izan zen. 1937ko udaberrian Bartzelonan komunisten eta anarkisten artean izandako istiluetan sobietar polizia politikoak atxilotu zuen. Izan ere, Gerra Zibilean, sobietar polizia politikoak errepublikaren eremuan lan egiten zuen ezkutuan, agintari komunistekin elkar hartuta. Madrila eraman torturatu eta hil egin zuten, Orlov jeneralaren aginduz. Orlovek Stalinen izenean lan egiten zuen.

Desagerpenaren berri eman zutenean, Francorengana joan zela, babes bila (Salamancara) esaten zuten edo Hitlerrengana (Berlina). Azkenik, KGBko agiritegietan, Orlovek Moskuko bere buruzagiei bidalitako gutun batean, non Francoren espioia zela "frogatzeko" frogak "sortuko" zituztela azaltzen zuen.

Andreu Ninen bi iritzi[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"Errusiako Iraultzaren mireslea naiz, errealitate bat delako. (...) hain zuzen ere, ekintza-printzipio bat adierazten du, komunismoa berehala ezartzeko askoa duten indar iraultzaile guztien bizikidetza-printzipioa."

CNTko biltzarrean egindako hitzaldia, 1919ko abendua.

"Denbora-tarte honetan, kontuan hartu beharreko gertaerak izan dira. (...) Oposizioa errepresio gupidagabea pairatzen ari da (...) Langile-klasearen bizitza-maila izugarri jaitsi da, kezkatzeko moduan. (...) Alderdiko barne-demokrazia erabat desagertu da, eta burokraziaren boterea, berriz, izugarri hazi da. (...) jakinaren gainean edo konturatu gabe, idazkari nagusiak diktadore bihurtzeko joera du."

1931ko urtarrilak 24

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Les anarchistes et le mouvement syndical (Anarkistak eta mugimendu sindikalista) (1924): Liburu honetan anarkismoaren garrantzia Europako sindikalismoaren barruan aztertu zuen, bereziki Kataluniako kasua aztertuz.
Les dictadures dels nostres dies (Gure garaiko diktadurak) 1930).
El proletariado español ante la revolución (Espainiako langileak iraultzaren aurrean) (1931).
Els moviments d'emancipació nacional (Nazioaren burujabetzarako higikundeak) (1935): herrien burujabetasunaren aldeko testua.

Bestetik, errusiar eleberri batzuk itzuli zituen katalanera.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Andreu Nin

Wikitekan badira testuak, gai hau dutenak:
[[:s:{{{1}}}|Andreu Nin]]

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

(Katalanez) Pelai Pagès: Andreu Nin. Una vida al servei de la classe obrera. Bartzelona: Laertes, 2009.
(Gaztelaniaz) Gutiérrez-Alvarez, Pepe, Un Ramo de rosas rojas y una foto. Variaciones sobre el proceso del POUM. Bartzelona: Laertes, 2009. ISBN 978-84-7584-655-2

Kanpo-loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

(Gaztelaniaz) Andreu Nin Iraskundea.
(Gaztelaniaz) Andreu Nin politikariaren biografia laburra (2006).
(Gaztelaniaz) Andreu Nin buruzagiaren jendaurreko onarpena.

Datuak: Q317923
Multimedia: Andreu Nin / Q317923