Katalina I.a Errusiakoa

Katalina I.a Errusiakoa
	; Irudi gehiago
Errusia Guztien enperadorea
empress consort (en)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Марта Скавронская
Jaiotza	Krustpils (en) , 1684ko apirilaren 5a (juliotar egutegia)
Herrialdea	Errusiar Tsarerria ; Errusiar Inperioa
Heriotza	San Petersburgo, 1727ko maiatzaren 6a (juliotar egutegia) (43 urte)
Hobiratze lekua	San Petersburgoko katedrala
Heriotza modua	berezko heriotza: tuberkulosia
Familia
Aita	Samuel Skowroński
Ama	Dorothea Skowrońska
Ezkontidea(k)	Johann Kruse (en) ; Petri I.a Errusiakoa (1707ko azaroaren 8a -
Seme-alabak	ikusi Anna Petrovna of Russia (en) ; Elisabet I.a Errusiakoa; Pyotr Petrovich (en) ; Natalia Petrovna (en) ; Katherine Petrovna Romanov (en) ; Natalia Maria Petrovna (en) ; Margaret Petrovna Romanov (en) ; Paul Petrovich Romanov (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Count Karl Skavronsky (en) ; Christina Dorothea Skawronskaya (en) ;
Leinua	House of Skavronsky (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	errusiera; poloniera; lituaniera
Jarduerak
Jarduerak	monarka eta tsarra
Jasotako sariak	ikusi Knight of the Order of St. Alexander Nevsky ; Order of the White Eagle (1726ko maiatzaren 1a) ; Order of St. Andrew ; Order of Saint Catherine ; Order of Saint Alexander Nevsky ;
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Luteranismoa; Eliza ortodoxoa; Eliza ortodoxoa; kristautasun ortodoxoa

Katalina I.a Errusiakoa (errusieraz: Екатерина I Алексеевна, translit.: Jekaterina I Alekseyevna), jaiotze izena Marta Helena Skavronska (polonieraz: Marta Helena Skowrońska, letonieraz: Marta Elena Skavronska), Errusiako enperatriza izan zen 1725etik 1727ra. Petri I.a Errusiakoaren enperadorearen bigarren emaztea zen eta, haren heriotzaren ondoren enperatriz bilakatu zen^[1].

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Marta Skavronska zen bere benetako izena eta 1684an Letonian jaiotako Poloniako baserritarra zela uste da. Samuel Skavrosnky eta Elisabeth Moritzen alaba zen. Gurasoak izurriteak hil zituen, eta iheslariak zirela esan izan da, horregatik hurrengo gobernuek ezkutuan gorde nahi izan dute historia hau.

Gaztaroa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Umezurtz gelditu ostean Ernest Glück, Marienburgeko artzain luteranoaren etxean hasi zen zerbitzari lanetan. Glücken etxean zegoela, Johan Raabe izeneko suediar ofizial batekin ezkondu zen oso gazte. Errusiarrek Marienburg hartu zutenean, Marta Moskura eraman zuten^[2]. Ondoren Alexandro Menxikov printzearen zerbitzaria (eta maitalea, agian) izan zen. Menxikov Petri Handiaren lagun mina eta kortesanoa zen, eta San Petersburgoko lehen gobernadorea.

Petri Handia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1703an, Petri Handiak gortea San Petersburgora eraman zuenean, Marta ezagutu zuen. Maitaleak bilakatu ziren eta, Marta fede ortodoxora bihurtu ostean, Katalina Alekseievna izena hartuz, 1707an ezkondu ziren ezkutuan. Hamaika ume izan zituzten, baina bakarrik Anak (1707) eta Isabelek (1709) iraun zuten bizirik. Hiria eraikitzen zuten bitartean etxola batean bizi izan ziren. Jauregira bizitzera joan zirenean, etxola hesi batez inguratuz zaindu zuten.

Enperatriza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1711n Turkiaren aurkako kanpainan lagundu zion tsarrari, eta enperadorearen bizitza salbatu zuela esaten da, indartsuagoa zen armada batek inguratua zuenean amore emateko iradoki ziolako. 1712an jendaurreko ezkontza ospatu zuten, Petri Eudoxia emaztearengandik banandu ondoren. 1724an enperatriz ezkontide koroatu zuten Moskuko Uspensky katedralean^[2]. Titulu hori hartu zuen lehendabiziko emakumea izan zen. William Mons izeneko ganberazainarekin senarra engainatzen zueneko hotsa zabaldu zenean, Petrik Monsi burua ebakitzeko agindu zuen^[2].

Petri 1725ean hil zenean, Katalina izan zen haren ondorengoa. Bere agintaldian Menxikov izan zen gobernuburua.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Lur entziklopedietatik hartua.
↑ ^a ^b ^c Catherine I. 1911 Encyclopædia Britannica. En.wikisource.org

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Katalina I.a Errusiakoa

Datuak: Q15208
Multimedia: Catherine I of Russia / Q15208

[1] Lur entziklopedietatik hartua.

[brit-2] Catherine I. 1911 Encyclopædia Britannica. En.wikisource.org

[1]

[2]

i e a Vladimir-Suzdalgo Printzerriko, Moskuko Printzerri Handiko, Errusiar Tsarerriko eta Errusiar Inperioko subiranoak
Printze Handiak	Juri Dolgoruki • Andrei I.a Bogoljubski • Mikel Vladimirkoa • Vsevolod Habi Handia • Juri II.a Vladimirkoa • Konstantino Rostovekoa • Juri II.a Vladimirkoa • Jaroslav II.a Vladimirkoa • Sviatoslav III.a Vladimirkoa • Andrei II.a Vladimirkoa • Alexandro Nevski • Jaroslav Tverkoa • Vasili Kostromakoa • Dmitri Pereslavlgoa • Andrei Gorodetskoa • Mikel Tverkoa • Juri Moskukoa • Dmitri Tverkoa • Alexandro Tverkoa • Ivan I.a • Simeon Harroa • Ivan II.a • Dimitri Donskoi • Vasili I.a • Vasili II.a • Ivan III.a Handia • Vasili III.a
Tsarrak	Ivan IV.a Izugarria • Simeon Bekbulatovitx • Ivan IV.a Izugarria • Teodoro I.a • Boris Godunov • Teodoro II.a • Dmitri I.a Errusiakoa Faltsua • Vasili IV.a • Ladislao (de iure) • Mikel I.a • Alexis • Teodoro III.a • Ivan V.a eta Petri I.a Handia (erregekideak) • Petri I.a Handia
Enperadore eta enperatrizak	Petri I.a Handia • Katalina I.a • Petri II.a • Ana • Ivan VI.a • Elisabet • Petri III.a • Katalina II.a Handia • Paulo • Alexandro I.a • Konstantino I.a (abdikatu egin zuen) • Nikolas I.a • Alexandro II.a • Alexandro III.a • Nikolas II.a • Mikel II.a (abdikatu egin zuen; inoiz ez zuten tsar aldarrikatu)