Kieveko gudua

Koordenatuak: 50°27′00″N 30°31′25″E / 50.45°N 30.5236°E / 50.45; 30.5236
Wikipedia, Entziklopedia askea
Kieveko gudua
Ukrainako inbasioa (2022)
Goialdean: Kieveko telebista-dorrearen bonbardaketa, 2022ko martxoaren 1ean.
Behealdean: Kiev-inguruko egoera, apirilaren 2rako.

Data2022ko otsailak 25martxoak 31
LekuaKiev (Ukraina)
Koordenatuak50°27′00″N 30°31′25″E / 50.45°N 30.5236°E / 50.45; 30.5236
EgoeraUkrainak irabazi[7]
Gudulariak
 Errusia

 Ukraina

Buruzagiak
Errusia Valeri Gerasimov
Errusia Ramzan Kadirov[10]
Volodymyr Zelensky
Ukraina Valeri Zaluzhny[11][oh 1]
Ukraina Denys Monastyrsky[12]
Ukraina Vitali Klitstxko
Ukraina Mykola Zhyrnov[13]
Ukraina Mamuka Mamulaxvili[14]
Ukraina Mykola Kravtxenko [15][16][oh 2]
Indarra
Errusiako Indar Armatuak
15,000–30,000 soldadu[21][22]
>700 ibilgailu militar[23]

Ukrainako Indar Armatuak

Ukrainako Estatuko Emergentzia Zerbitzua[33]
Ukrainako Segurtasun Zerbitzua[34]


>18,000 indar irregular[35]
Galerak
 Ukrainaren arabera:
  • 235 soldadu hil[41]
  • 748 soldadu zauritu[42]
  • Sukhoi Su-27 bat eraitsi[43]
  •  Ukrainaren arabera:
    89–>264 zibil hil;[44][45] 241 zibil zauritu[42]
     Ukrainaren arabera (mar. 9rako):
    ~2 milioi zibil ebakuatu[46]

    Kieveko gudua 2022ko otsailaren 25ean hasi zen gudu militar bat da, Kieveko erasoaldiaren parte den Ukrainako 2022ko inbasioaren zati gisa, Ukrainako hiriburua den Kiev hiriaren kontrola helburu zuena, Errusiako Indar Armatuek zein Ukrainakoek parte hartutakoa. Guduak 2022ko otsailaren 25etik apirilaren 2ra iraun zuen eta errusiar indarren erretiratzearekin amaitu zen.

    Hasiera batean, errusiar indarrek Kievetik iparraldera eta mendebaldera giltzarri ziren zonaldeak bereganatu zituzten, hiriaren berehalako erorketari buruzko nazioarteko espekulazioa eragin zuena. Hala ere, ukrainarren erresistentzia gogorrak errusiar momentuma murriztu zuen. Gainera, Errusiaren logistika txarrak zein erabaki taktiko okerrek setio-ahaleginak zapuzten lagundu zieten ukrainar defendatzaileei. Hilabeteko borroka luzeen ondoren, Ukrainako indarrek kontraeraso arrakastatsuak antolatu zituzten. Errusiarrak martxoaren 29an hasi ziren erretiratzen; hala, apirilaren 2rako, Ukrainako agintariek adierazi zuten Kiev eta bere inguruko oblasta berriro ere erabateko ukrainarren kontrolpean zeudela. Ondorioz, Errusiaren inbasio-zeharreko porrot handienatzat hartzen da, hiri-kontrola inbasioaren helburu nagusietako bat den heinean.[47]

    Lehenengo errusiar erasoa (2022ko otsailak 25–27)[aldatu | aldatu iturburu kodea]

    Sakontzeko, irakurri: «Antonov Aireportuko gudua» eta «Hostomelgo gudua»

    Errusiako indarrek Ukrainako tropei aurre egin zieten Hostomelgo Aireportuan, 2022ko otsailaren 24an. Aireportua Hostomel hirian dago kokaturik, hiriaren ipar-mendebaldean, eta Kievetik gertu dauden tropa errusiarrentzako hornidura gune garrantzitsua da. Hiria, hurrengo egunean harrapatu zuten errusiarrek.[48]

    Errusiar sartzea eta hasierako ukrainar mobilizazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

    Otsailaren 25eko goizean, ukrainar soldaduz jantzitako hiru saboteatzaile errusiar Obolon barrutian sartu ziren –barruti hau Rada Goreneko eraikinetik hamar bat kilometrora dago, Ukrainako Parlamentua biltzen den lekuan–,[49][50] Ukrainako indarrek hiru saboteatzaileak hil bazituzten ere.[51][52] Geroago, goizean, Errusiako indarrek Su-27 ukrainar bat eraitsi zuten hiri gainera, apartamentu-eraikin baten kontra talka egin zuena.[43]

    Egunean zehar tiro-hotsak entzun ziren hiriko hainbat auzotan. Ukrainako funtzionarioen arabera, tiroak "errusiar tropekin izandako liskarren ondorio" ziren.[53][54]

    Kieveko zibil armatuak, otsailaren 25ean.

    Otsailaren 25eko gauean tiroketa handia izan zen Kieven. Ukrainako Indar Armatuen iturriek adierazi zutenez, 60 bat saboteatzaile errusiar hil ziren gau hartan.[36]

    Guduaren gora egitea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

    Kieveko etxebizitza-eraikin baten aurkako misila, otsailaren 26an.
    Etxebizitza-eraikinaren irudia, misil-inpaktu ostean (otsailaren 26a).

    Otsailaren 26ko goizean, artilleria errusiarrak 30 minutu baino gehiagoz bonbardatu zuen hiria.[55] Aldi berean, Ukrainako indarrek Kieveko Troiextxina auzoko –hiriaren ipar-ekialdean kokaturikoa– zentral elektriko baten aurkako eraso bati aurre egin zioten; BBCk iradoki zuenez, erasoa "hiria elektrizitateaz gabetzeko saiakera" izan zitekeen.[56] Kieveko Zoologikotik gertu ere borroka gogorrak izan ziren, Kiev erdiguneko Shuliavka auzoan, non Ukrainako indarrek Armadaren base bat defendatu zuten Prospect Peremohy-n.[57] Kieveko beste kale batzuetan ere borrokak izan ziren; ondorioz, egoiliarrei leihoak eta balkoiak saihesteko ohartarazi zitzaien.[56] Zelenskyren arabera, Ukrainako indarrek errusiarren erasoaldiari aurre egitea eta hiriaren zein inguruko hiri nagusien kontrola izaten jarraitzea lortu zuten. Etxeratze-agindu bat ere zabaldu zen –arratsaldeko 5etatik goizeko 8etara luzatzen zena–, arau-hausleak "Errusiako saboteatzaile edo [errusiar] errekonozimendu-taldeetako" partetzat hartuko zirelarik.[58] Bestalde, Defentsa Ministerio britainiarraren arabera, Errusiako indar gehienak Kieveko erdigunetik 31 kilometrora zeuden.[59]

    Otsailaren 27ko goizaldean zenbait liskar izan ziren Kieven, Errusiako saboteatzaileen ondorioz. Tokiko funtzionarioek adierazi zutenez, Kievek Ukrainako indarren kontrolpean jarraitzen zuen goizean.[60] Goiz horretan bertan, suziri batek eztanda egin zuen Troiextxinako16 solairuko eraikin bateko patioan, 7 autok su hartuz.[61] Ukrainako agintarien arabera, Bielorrusiatik zetorren Errusiako bonbaketari estrategiko batek jaurti zuen misila.[62][63] Otsailaren 27ko gauean, Associated Pressek jakinarazi zuen Klitxkok hiria inguratuta zegoela adierazi zuela.[64] Hala ere, Klitxkoren bozeramaileak, geroago, The Kyiv Independentri adierazi zion alkatea oker zegoela eta Kiev hiriaren ustezko setioari buruzko informazioa faltsua zela.[65]

    Otsailaren 27ko gauean, konboi errusiar bat Sirets metro-estazioaren inguruan base bat ezartzen saiatu zen, eta, ondorioz, soldadu ukrainarrekin borroka hilgarria eman zen. Errusiako tropek Ukrainako autobus militar baten aurka ere tiro egin zuten, zehaztu gabeko biktima kopuru bat eraginez.[66]

    Erantzun zibila[aldatu | aldatu iturburu kodea]

    Testuinguru honetan, Vitali Klitxko-k, Kieveko alkateak, armak hartu eta borroka egingo zuela agindu zuen, herritarrei berdinera deituz.[67] Ukrainako Presidenteak, Volodymyr Zelensky-k, Kieveko herritarrei eskatu zien errusiarren erasoari Molotov koktelekin erantzuteko.[68][69] Era berean, 18,000 arma banatu ziren ere herritarren artean, Ukrainako Lurralde Defentsako Indarren aktibazioarekin batera, normalean erreserban mantentzen direnak.[35]

    Otsailaren 26an, Denis Monastirski-k, egungo Ukrainako Barne Ministroak adierazi zuen Ukrainako Lurralde Defentsako Indarrak boluntarioak mobilizatzeaz arduratzen ari zirela; hala, Kieveko boluntarioek 25,000 eraso-fusil baino gehiago, 10 milioi inguru bala, suziriz-higiarazitako granadak eta granada-jaurtigailuak jasorik zituzten egun hartarako.[12]


    Bigarren errusiar erasoa (2022ko otsailak 28–martxoak 4)[aldatu | aldatu iturburu kodea]

    Sakontzeko, irakurri: «Kieveko Errusiar Konboia»

    Errusiar konboia eta etengabeko bonbardaketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

    Otsailaren 28an errusiar tropen talde berri bat joan zen hirirantz, ia borroka zuzenik eman ez zen arren;[70] izan ere, hiru misil baino ez ziren jaurti Kieven aurka egun horretan.[71] Maxar Technologiesek grabatutako satelite-irudiek Kiev hirirantz zihoan ibilgailu errusiarren zutabe luze bat erregistratu zuten, hiri-erdigunetik 39 kilometrora, iparraldetik, Kiev helmuga duen 64 kilometroko autobide batean zehar.[72][73][74] Otsailaren 28an ere, soldadu ukrainarrek israeldar-ukrainar hiritar bat hil zuten kontrol-postu batean, Errusiako armadako kide txetxeniar batekin nahastuta.[75][76]

    Bonbardaketen ondorioak, Kieven (2022ko martxoaren 1a).
    Errusiar misilen jotzea, Kieveko Telebista Dorrearen aurka.

    Martxoaren 1eko goizean, Errusiako Defentsa Ministerioak herritar zibilei ohartarazi zien Kiev-inguruko ukrainar transmisio-instalazioei eraso egiteko asmoa zuela eta, ondorioz, inguruko egoiliar guztiek alde egin behar zutela.[77][78] Ordu batzuk geroago, misil errusiar batek Kieveko Telebista Dorrea jo zuen, telebista-emisio guztiak moztuz, bost pertsona hilez eta beste bost zaurituz.[79][80] Babi Yar Holokaustoaren Oroimenerako Zentroak baieztatu zuen dorrera zuzendutako bigarren misil batek, ustekabean, Babi Yarreko sarraskiaren monumentu bat jo zuela.[81][82][83] Aire-eraso errusiar batek amatasun-klinika bat ere harrapatu zuen –eraikina kaltetu baina zutik utzi zuen–.[84][85] Bestelako Errusiaren bonbardaketek Rusanivka eta Kurenivka auzoak, Boiarka eta Vixneve aldiriak eta Kieveko Nazioarteko Aireportuaren inguruak harrapatu zituzten ere.[86][87][oh 3]

    Egun horretan, Klitxkok Kieven edaru alkoholdunak saltzea debekatu zuen, bai eta denda eta farmazia-kateen jabeei dei egin zien "elikagaiak, funtsezko produktuak eta sendagaiak" ez garestitzeko eskatuz, egoeraz "ez aprobetxatzeko".[88]

    Kieveko setioa osatzea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

    Martxoaren 2ko goizeko lehen orduetan, Ukrainako Aire Indarrek baieztatu zuten bi Sukhoi Su-35 errusiar eraitsi zituztela Kiev gainean.[39][89] Geroago, goizean, Klitxkok adierazi zuen Errusiako Armada hiria inguratzen hasia zela, setio bat ezartzeko ahaleginean.[90] Klitxkok Channel 24 kanalari adierazi zionez, Bielorrusiatik bazetozen tankeak Kievera, eta, ondorioz, Ukrainako agintariak Ukrainako kontrol-postuak ikuskatzen ari zirela, konboiaren aurrean prest egoteko.[91] Estoniako Defentsa Indarretako inteligentzia-buruak, Margo Grosberg-ek, konboi errusiarra, gutxienez, bi egunetan Kieveko aldirietara iritsiko zela uste zuen, eta, ondoren, hiria setiatzen saiatuko zela.[92] Andrzej Duda-k, Poloniako Presidenteak, esan zuen Zelenskyk esan ziola Ukrainako indarrak ez zirela Kievetik erretiratuko.[93]

    Geldiarazitako kohete errusiar baten hondakinak Kyiv-Pasazhyrskyi tren-geltokira erori ziren, berokuntza-hodi garrantzitsu bat kaltetuz. Leherketak, halere, soilik kalte txikiak eragin zituen geltokian.[94][95]

    Martxoaren 3rako, The New York Timesen arabera, 15,000 pertsona baino gehiago zeuden babesturik hiriko metroan.[96] Egun hartan, Erresuma Batuko Defentsa Ministerioak komunikatu bat kaleratu zuen, esanez azken hiru egunetan Errusiako konboiak "aurrerapen nabarmen gutxi" egin zituela.[97]

    Martxoaren 4ean, bonbardaketa-uholde berri batek Kiev hiriko erdigunea kolpatu zuen, Borxtxahivka auzoa barne.[97] Misilekin egindako erasoen ondorioak erakusten zituzten sare sozialetako bideoei buruz CNNk egindako ikerketa baten arabera, aire-erasoek negozio-zentro bat eta hainbat solairuko eraikin asko jo zituzten hiriaren mendebaldeko eremuetan.[98]

    Martxoaren 7an, Ukrainako agintariek baieztatu zuten bi hegazkin errusiar suntsitu zituztela.[40] Volodymr Zelenskyk, egun hartan, Kieveko bere bulegoan agertzen zen bideo batekin hiritik ihes egin zuelaren salaketei erantzun zion ere.[99]

    Errusiako erasoaldiaren gelditzea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

    Martxoaren 8an, The Guardianek jakinarazi zuen indar errusiarrak arazo logistikoak gainditzen saiatzen ari zirela, beren erasoaldi geldituan aurrera jarraitu ahal izateko.[100]

    Hurrengo egunean, Martxoaren 9ko goizean, indar errusiarrek berriro bonbardatu zuten hiria, hainbat leherketa eraginez. Geroago, egun horretan bertan, Errusiako eta Ukrainako agintariek behin-behineko korridore humanitario bat sortzea adostu zuten, Kieveko aldirietan en masse ebakuazioak eragin zituena.[101]

    Vitali Klitxko-k, Kieveko alkateak, adierazi zuen, martxoaren 10erako, ia bi milioi pertsonek –hau da; hiriko biztanleriaren erdiak– hiria utzi zutela gerra hasi zenetik.[46]

    Martxoaren 12an, borrokek bi sute eragin zituzten; bata, Kieveko erdialdean eta, bestea, kanpoaldean.[102] Khoriva kalean (Podil) karga leherkorra zuen Cube-motako drone kamikaze bat eraitsi zuten, zeinaren leherketak sute bat eragin zuen Oschadbank-eko eraikinean.[103][104] Bigarren sutea hiriaren ipar-mendebaldean gertatu zen (Synoozerna kalean), objektu ezezagun baten kalearen kontrako talkaren ondorioz.[102]

    Obolongo eraikina, sutan.

    Martxoaren 14ko goizean, artilleria-jaurtigai bat Obolongo 9 solairuko bizitegi-eraikin batera iritsi zen. Etxea partzialki suntsituta geratu zen lehenengo solairutik hirugarrenera, eta sute bat piztu zen. Gutxienez pertsona bat hil eta beste 12 zauritu ziren erasoan.[105][106] Beste misil bat ere jaurti zuten Kieven, zeinaren zatiek Kurenivkako 5 solairuko bizitegi-eraikin bat kaltetu eta pertsona bat hil zuten, trolebus bat suntsitzeaz gain.[107] Gainera, tropa errusiarrek 3 kohete jaurti zituzten Antonov hegazkin-fabrikara, zazpi lagun zaurituz.[108][109]

    Bitartean, hiriko agintariek adierazi zuten bi asterako elikagaiak biltzen ari zirela bertan geratutako egoiliarrentzat.[110]

    Lukianivskako metro-geltokiak kalteak jasan zituen goizean izandako leherketa baten ondorioz. Bien bitartean, Errusiako indarrek bizitegi-guneak ere bonbardatu zituzten goizean; hala nola, Sviatoshynski, Podilski eta Osokorky barrutiak, non hainbat eraikin erre zituzten.[111][112] Lau pertsona hil ziren Sviatoshynskin, Vitali Klitxko alkatearen arabera, goizaldeko 04:00etan eraikin batean jaurtigai batek jota.[113] Egun horretan, EBko ordezkaritza batek Kiev bisitatu zuen eta, ondoren, Zelenskyrekin bildu zen. Zelenskyk bere eredua jarraitzeko eskatu zien beste buruzagi batzuei.[114]

    Martxoaren 17an, Zelenskyk Kieveko ospitale bat bisitatu zuen Kiev zein Kiev-inguruko zaurituak ezagutzeko.[115]

    Sviatoshynskyi Barrutiko eraikin bat, martxoaren 20ko bonbardaketen ondorioz suntsiturikoa.

    Martxoaren 20an, Podilskyi Barrutiko merkataritza-gune bat suntsitu zuen errusiar bonbardaketa batek, gutxienez, 8 pertsona hiez. Bonbardaketek inguruko eraikinak ere kaltetu zituzten, bai eta inguruko autoak suntsitu ere. Errusiako Defentsa Ministerioak adierazi zuenez, Ukrainako indarrek merkataritza-gunearen inguruko eremuak erabiltzen zituzten misil-munizioa gordetzeko eta kohete anitzeko jaurtigailuak birkargatzeko.[116][117] Era berean, Ministerioak drone baten irudiak eman zituen, non, Ministerioaren aeabera, Jaurtiketa Anizkoitzeko Kohete-Sistema bat (MLRS) ikus zitekeen, tiro eginez merkataritza-gunera berriro sartu baino lehen, misil errusiar batek suntsitu aurretik.[118][119] Sviatoshynskyi Barrutian, misil baten zatiak bizitegi-gune batean erori ziren, hiriko agintarien arabera, 6 etxe –horietatik 3, jada ez dira bizitzarako egokiak– 2 eskola eta 2 haurtzaindegi kaltetuz. Misil-jotze horren ondorioz, 200 pertsona inguru ebakuatu zituzten.[117]

    Martxoaren 21ean, etxeratze-agindua iragarri zen martxoaren 21eko gaueko 21:00etatik martxoaren 23ko goizeko 07:00etara, Vitali Klitxko alkateak igorritako Telegramen bidezko mezu baten bidez.[120]

    Ukrainaren kontraerasoa eta Errusiaren atzera-egitea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

    Ikus, gainera: «Kieveko erasoaldia»

    Martxoaren 22an, Ukrainako indarrek kontraeraso bat egin zuten, errusiarrak ekialderantz kanporatzeko.[121] Halaber, Ukrainako indarrek milaka pertsona ebakuatu zituzten inguruko aldirietatik eta herrietatik; esaterako, 20,000 pertsona soilik Boryspil-etik.[122]

    Martxoaren 23an, Arvydas Anušauskas ministro lituaniarra Kieven izan zen, non bere homologo ukrainarra den Oleksi Reznikov-rekin bildu eta laguntza militarra eman zion.[123]

    Errusiako indarrek bonbardaketa-uholde berri bat eragin zuten martxoaren 24an.[124] Bonbardaketek aparkaleku bat harrapatu zuten hiriaren iparraldean,[125] Oksana Baulina kazetari errusiarra hilez eta bi pertsona zaurituz.[126] Egun horretan, Herrialde Baltikoetako Parlamentuetako bozeramaileen ordezkaritza batek Kiev bisitatu zuen.[127]

    Martxoaren 25ean, Erresuma Batuko inteligentzia-zerbitzuen txosten baten arabera, Ukrainak Kiev hiritik 35 kilometrora zeuden herriak berreskuratu zituen, indar errusiarrak hornidurarik gabe geratzen hasi ziren bitartean.[128] Errusiako militarrek adierazi zuten arrakastaz suntsitu zutela herrialdeko petrolio-terminalik handiena, Kievetik gertu zegoena.[129]

    Martxoaren amaieran Ukrainako kontraerasoek izandako arrakastaren ondoren,[130][131][132] Errusiak iragarri zuen martxoaren 29an erretiratuko zituela indarrak Kieveko Ardatzetik.[133] Kiev hartzea funtsezko helburutzat jotzen zen, eta haren porrota, beraz, aldrebeskeriatzat jo zen kanpainarako, oro har.[132][134]

    Apirilaren 1ean, Europako Parlamentuko buru den Roberta Metsola Kieven izan zen, Errusiaren inbasioaz geroztik Ukrainara bidaiatzen zuen EBko lehen funtzionarioa bihurtuz.[135]

    Apirilaren 2an, Ukrainako agintariek baieztatu zuten Kieveko eskualde osoa berreskuratua izan zela.[136] Egun horretan, Klitxkok dendetan edari akoloholdunak saltzeko debekua lasaitu zuen.[137]

    Oharra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

    1. Ukrainako Komandanteburu bezala.
    2. Azov Batailoiaren parte.
    3. Ezjakina da, egun, Kieveko Nazioarteko Aireportuari (Zhuliani) edo Borispileko Nazioarteko Aireportuari egiten dion erreferentzia.

    Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

    1. https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/russia-in-retreat-putin-appears-to-admit-defeat-in-the-battle-for-kyiv/
    2. https://www.telegraph.co.uk/world-news/2022/03/31/russia-forced-humiliating-retreat-ukraine-airport-key-battle/
    3. https://web.archive.org/web/20220403112407/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/russia-ukraine-kyiv-zelensky-pentagon-b2046773.html
    4. https://www.aljazeera.com/opinions/2022/3/30/russia-has-effectively-admitted-defeat-in-ukraine
    5. https://www.nytimes.com/2022/04/02/world/europe/ukraine-russia-kyiv.html
    6. https://www.reuters.com/world/europe/villages-near-kyiv-how-ukraine-has-kept-russias-army-bay-2022-03-29/
    7. [1][2][3][4][5][6]
    8. https://www.reuters.com/world/europe/russia-withdrawing-some-troops-kyiv-region-governor-2022-04-01/
    9. https://www.theguardian.com/world/2022/apr/17/kyiv-citizens-warned-not-to-return-due-to-revenge-airstrikes
    10. a b c d e f g h https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-march-8
    11. https://www.politico.com/news/2022/04/08/ukraines-iron-general-zaluzhnyy-00023901
    12. a b «Ukrainian civilian militias take up arms in stand against Russia - The Washington Post» web.archive.org 2022-02-26 (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    13. https://www.politico.eu/article/volodymyr-zelenskyy-army-general-nikolai-zhernov-defense-kyiv-ukraine/
    14. https://www.politico.com/news/2022/03/24/ukraine-legion-foreign-soldiers-00020233
    15. https://www.novosti.rs/c/planeta/svet/1096850/smrt-stigla-glavnog-ideologa-ukrajinskih-nacista-nikolaj-kravcenko-poginuo-mariupolju-redovima-zloglasnog-azova
    16. https://nv.ua/ukr/kharkiv/zaginuv-nacionalist-shcho-stoyav-bilya-vitokiv-pravogo-sektora-novini-harkova-50225521.html
    17. https://mil.in.ua/en/news/the-paratroopers-defeated-a-detachment-of-the-37th-separate-guards-motor-rifle-brigade-of-russia/
    18. https://www.criticalthreats.org/analysis/russian-offensive-campaign-assessment-february-28-2022
    19. https://www.criticalthreats.org/analysis/russian-offensive-campaign-assessment-february-26
    20. https://www.walesonline.co.uk/news/world-news/russian-commanders-killed-ukraine-invasion-23360033
    21. https://www.9news.com.au/world/what-we-know-about-64-kilometre-long-russian-convoy-headed-for-kyiv-ukraine-explained/53b58921-dc8c-4833-b7e1-6654bd2c0267
    22. https://www.theguardian.com/world/2022/feb/06/russian-troops-ready-to-seize-ukrainian-capital-says-former-defence-chief
    23. https://www.ft.com/content/9e3f0736-d60d-4627-95fa-ced2aa422a82
    24. https://www.france24.com/en/europe/20220318-with-state-of-the-art-arms-ukrainian-troops-stall-russian-offensive-on-kyiv
    25. https://web.archive.org/web/20220226172132/https://time.com/6151769/ukraine-kyiv-russia/
    26. https://twitter.com/DrAlakbarov/status/1497314369595658249
    27. https://www.japantimes.co.jp/multimedia/2022/03/31/news/the-fighters-who-took-over-a-retail-store-to-defend-kyiv/
    28. https://www.militarytimes.com/flashpoints/ukraine/2022/03/07/foreign-fighters-now-on-battlefield-helping-battle-russia-ukraine/
    29. https://www.thetimes.co.uk/article/azov-battalion-we-are-patriots-were-fighting-the-real-nazis-of-the-21st-century-sdccf0w9t
    30. https://www.nbcnews.com/news/world/live-blog/russia-ukraine-live-updates-n1289976/ncrd1289999#liveBlogCards
    31. https://nv.ua/ukr/ukraine/politics/batalyon-sheyha-mansura-voyuye-proti-rosiji-interv-yu-nv-iz-komandirom-novini-ukrajini-50231689.html
    32. https://news.sky.com/story/ukraine-invasion-sirens-and-explosions-add-to-kyiv-tension-as-civilians-prepare-to-fight-12551456
    33. https://www.opb.org/article/2022/03/14/russia-keeps-up-attacks-in-ukraine-as-two-sides-hold-talks/
    34. https://www.nytimes.com/2022/03/19/world/europe/kyiv-ukraine-russia-war.html
    35. a b (Ingelesez) «As it happened: Kyiv warned of toxic fumes after strike on oil depot» BBC News (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    36. a b (Ukraineraz) «У Києві вбили близько 60 диверсантів – радник глави МВС» Українська правда (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    37. https://www.rferl.org/a/ukraine-russia-invasion-kharkiv-kyiv-fighting-zelenskiy/31725938.html#:~:text=Klitschko%20confirmed%20to%20the%20AP,been%20casualties%20among%20Russia's%20forces.
    38. https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-60946340
    39. a b (Ingelesez) «Ukraine invasion: Russian troops move 'closer and closer' to Kyiv as at least 2,000 civilians dead, emergency service says» Sky News (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    40. a b (Ingelesez) «Kyiv’s suburbs now look like the hellscape of Stalingrad – but we still have hope | Illia Ponomarenko» the Guardian 2022-03-09 (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    41. https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3436144-sixtyfive-civilians-already-killed-in-russian-attacks-on-kyiv.html
    42. a b https://en.interfax.com.ua/news/general/815425.html
    43. a b (Ingelesez) Dress, Bradley. (2022-02-25). «Video shows Ukrainian fighter jet shot down over Kyiv, officials say» TheHill (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    44. https://en.interfax.com.ua/news/general/821664.html
    45. https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/kyiv-mayor-says-264-civilians-killed-in-capital
    46. a b https://www.aljazeera.com/news/2022/3/10/half-of-kyiv-population-has-fled-says-ukrainian-capitals-mayor
    47. (Ingelesez) News, A. B. C.. «Key lessons from the Ukraine conflict about conventional warfare» ABC News (Noiz kontsultatua: 2022-05-19).
    48. (Ingelesez) «Street fighting begins in Kyiv; people urged to seek shelter» AP NEWS 2022-02-25 (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    49. (Ingelesez) «BREAKING: Fighting has erupted in the Obolon district in Kyiv» Euro Weekly News 2022-02-25 (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    50. (Ingelesez) «Russia, Ukraine say open to talks as combat continues outside Kyiv» The Jerusalem Post | JPost.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    51. (Ingelesez) Santora, Marc. (2022-02-25). «Ukrainian Fighters Battle to Hold Kyiv» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    52. (Ingelesez) Rayner, Gordon. (2022-02-25). «Watch: Russian saboteur plot in Kyiv ends in deadly hail of bullets» The Telegraph ISSN 0307-1235. (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    53. (Ingelesez) Kyiv, Yaroslav Trofimov near Kyiv, Ukraine, and Brett Forrest in. (2022-02-26). «Russian Forces Close In on Ukraine’s Capital as Kyiv Prepares to Fight» Wall Street Journal ISSN 0099-9660. (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    54. (Ingelesez) Waddell, Nicholas Cecil, Rachael Burford, David Bond, Will Stewart, Matt Watts, Lily. (2022-02-25). «Vladimir Putin’s war: Casualties mount as Kyiv braces for more Russian attacks» www.standard.co.uk (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    55. «Latest news on Ukraine-Russia War: Russian forces close in on Kyiv as U.S. will sanction Putin - The Washington Post» web.archive.org 2022-02-26 (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    56. a b «Ukraine-Russia invasion: Ukraine says Russian forces are in the capital Kyiv - BBC News» web.archive.org 2022-02-25 (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    57. (Ingelesez) Reuters. (2022-02-26). «Ukraine military says it repels Russian troops' attack on Kyiv base» Reuters (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    58. (Ingelesez) Welle (www.dw.com), Deutsche. «Germany reverses ban on weapon sales to Ukraine — as it happened | DW | 26.02.2022» DW.COM (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    59. «Russians push toward Kyiv; ‘We will win,’ Zelenskyy says - New York Daily News» web.archive.org 2022-02-26 (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    60. (Ingelesez) desk, The Kyiv Independent news. (2022-02-27). «Kyiv is under control of Ukrainian military and territorial defense forces.» The Kyiv Independent (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    61. (Ukraineraz) «У Києві на Троєщині стався вибух» Вечірній Київ (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    62. «На житловому масиві Троєщина в Києві впав уламок російської ракети, збитої ППО – радник голови МВС» web.archive.org 2022-02-27 (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    63. (Ingelesez) Trofimov, Yaroslav. (2022-02-27). «Ukrainian Forces Hold Kyiv as Talks With Russia Are Planned» Wall Street Journal ISSN 0099-9660. (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    64. (Ingelesez) «Kyiv mayor proud of citizens' spirit, anxious about future» AP NEWS 2022-02-27 (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    65. (Ingelesez) Anguiano, Samantha Lock (now); Dani; Booth, Robert; Bartholomew (earlier), Jem; MacInnes, Paul. (2022-02-28). «Zelenskiy backing hits 90% among Ukrainians in poll since invasion – as it happened» The Guardian ISSN 0261-3077. (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    66. (Ingelesez) Aftermath Of A Battle In Kyiv. (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    67. (Ingelesez) Wilson, Jeremy; Davies, Gareth A.. (2022-02-25). «Wladimir and Vitali Klitschko to take up arms in Ukraine army and fight Russian invaders» The Telegraph ISSN 0307-1235. (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    68. «Ukraine-Russia war: Latest updates as Putin’s troops ‘reach Kyiv outskirts’ | The Independent» web.archive.org 2022-02-25 (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    69. (Ingelesez) «Ukraine-Russia live updates: 400,000 'held hostage' in city - as proposal shows Kyiv may accept Russia's NATO demand» Sky News (Noiz kontsultatua: 2022-03-09).
    70. (Ingelesez) «Russia-Ukraine War: What to know as Russians advance on Kyiv» AP NEWS 2022-02-28 (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    71. «Russian forces target major cities, take out important infrastructure | CBC News» web.archive.org 2022-03-01 (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    72. (Ingelesez) Reuters. (2022-02-28). «Russian ground forces move closer to Kyiv, convoy stretches for miles -Maxar» Reuters (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    73. (Ingelesez) Services, National Post Wire. (2022-03-01). «Ukraine updates, Day 5: Ukrainian ambassador says Russia used prohibited vacuum bomb» National Post (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    74. (Ingelesez) Reuters. (2022-03-02). «Russian military convoy north of Kyiv stretches for 40 miles -Maxar» Reuters (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    75. (Ingelesez) Gross, Judah Ari. «Israeli man shot dead as convoy escaping Kyiv comes under mistaken Ukrainian fire» www.timesofisrael.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    76. (Ingelesez) «Russia-Ukraine war: One Israeli killed near Kyiv, one held captive» The Jerusalem Post | JPost.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    77. (Ingelesez) WRAL. (2022-03-01). «Russia takes aim at urban areas; Biden vows Putin will 'pay' :» WRAL.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    78. (Ingelesez) «Russia warns Kyiv residents ahead of attacks on intel sites» Al Arabiya English 2022-03-01 (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    79. (Ingelesez) «Ukraine says Russia targeting civilians as missiles hit Kyiv TV tower» the Guardian 2022-03-01 (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    80. (Ingelesez) Reuters. (2022-03-03). «Ukraine says five killed in attack on TV tower near Holocaust memorial site» Reuters (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    81. (Ingelesez) Gross, Judah Ari. «Russian bombing of Kyiv damages Babi Yar Holocaust memorial site» www.timesofisrael.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    82. (Ingelesez) Gavrielov, Nadav. (2022-03-01). «Jewish groups condemn a strike near the Babyn Yar Holocaust Memorial.» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    83. (Ingelesez) Brown, Matthew. «Babi Yar, Kyiv's Holocaust memorial to victims of Nazis, damaged in Russian bombing attack» USA TODAY (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    84. (Ingelesez) CNN. (2022-03-01). «A maternity clinic near Kyiv hit by a missile, clinic chief says» CNN (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    85. (Ingelesez) CNN. (2022-03-01). «US father watches as premature twin boys born in Kyiv: "Incredibly worried and incredibly hopeful"» CNN (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    86. (Italieraz) «Piovono bombe sui quartieri di Kiev. Biden: "Putin deve pagare"» ilGiornale.it 2022-03-01 (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    87. «Novas explosões são ouvidas em Kiev, capital da Ucrânia» www.romanews.com.br (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    88. (Ingelesez) «Sale of alcohol banned in Kiev – mayor» The Press United | International News Analysis, Viewpoint 2022-03-01 (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    89. (Ingelesez) «Ukrainian military shoot down two Russian fighter aircraft in Kyiv region» www.ukrinform.net (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    90. (Ingelesez) «Kyiv Mayor Klitschko Says Russian Troops Plan To Surround City, Vows To Fight» RadioFreeEurope/RadioLiberty (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    91. (Ingelesez) «Klitschko: Large number of tanks coming in from Belarus, Kyiv preparing for defense» www.ukrinform.net (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    92. (Ingelesez) ERR, ERR |. (2022-03-02). «Intelligence chief: Russian forces likely to reach Kyiv in next 2 days» ERR (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    93. (Ingelesez) «Polish, Ukrainian presidents talk about fight for Kyiv» www.thefirstnews.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    94. «Ukraine-Russia war: Explosion rocks Kyiv near train station where thousands are being evacuated | The Independent» web.archive.org 2022-03-03 (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    95. (Ingelesez) Marson, Yaroslav Trofimov and James. (2022-03-03). «Russia Batters Ukraine’s No. 2 City Kharkiv, as Kyiv Offensive Stalls» Wall Street Journal ISSN 0099-9660. (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    96. «15,000 are sheltering in Kyiv’s subway, sharing mattresses and scrolling on phones for war news - Orlando Sentinel» web.archive.org 2022-03-03 (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    97. a b (Ingelesez) «Ukraine: Why has Russia's 64km convoy near Kyiv stopped moving?» BBC News 2022-03-03 (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    98. (Ingelesez) CNN. (2022-03-04). «Videos show large explosion in western outskirts of Kyiv» CNN (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    99. «Zelensky posts video from Kyiv office, debunks rumours he's 'hiding' | CBC.ca» web.archive.org 2022-03-09 (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    100. (Ingelesez) «Russia ‘solving logistics problems’ and could attack Kyiv within days – experts» the Guardian 2022-03-08 (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    101. (Ingelesez) «Airstrike hits Ukraine maternity hospital, 17 reported hurt» AP NEWS 2022-03-09 (Noiz kontsultatua: 2022-03-10).
    102. a b (Errusieraz) «Враг обстрелял Киев: горелое админздание на Подоле, там сбили беспилотник» Украинская правда (Noiz kontsultatua: 2022-03-16).
    103. (Errusieraz) «На Подоле в Киеве сбили "дрон-камикадзе", начиненный взрывчаткой: опубликовано фото» ТСН.ua 2022-03-12 (Noiz kontsultatua: 2022-03-16).
    104. (Errusieraz) «В Киеве на Подоле сбили беспилотник: от взрыва загорелось здание Ощадбанка» РБК-Украина (Noiz kontsultatua: 2022-03-16).
    105. (Errusieraz) «В Киеве снаряд попал в 9-этажку и завод “Антонов”, погиб человек» Украинская правда (Noiz kontsultatua: 2022-03-16).
    106. (Ingelesez) Presse, AFP-Agence France. «One Dead In Strike On Residential Building In Kyiv» www.barrons.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-16).
    107. (Errusieraz) «Над Киевом сбили ракету, ее обломки попали на дом, погиб человек» Украинская правда (Noiz kontsultatua: 2022-03-16).
    108. (Errusieraz) «В Киеве оккупанты обстреляли завод "Антонов"» РБК-Украина (Noiz kontsultatua: 2022-03-16).
    109. «Kyiv’s Antonov aircraft plant shelled by Russian forces, city says | The Independent» web.archive.org 2022-03-14 (Noiz kontsultatua: 2022-03-16).
    110. (Ingelesez) Polityuk, Pavel; Zinets, Natalia. (2022-03-14). «U.S. warns China not to help Russia as anti-war protest disrupts state TV» Reuters (Noiz kontsultatua: 2022-03-16).
    111. (Ingelesez) «Russia - Ukraine War: Kyiv burns as Russian bombardment damages metro station, residential areas» Free Press Journal (Noiz kontsultatua: 2022-03-16).
    112. (Ingelesez) «Photos: Residential areas hit in Kyiv leaving at least four dead» www.aljazeera.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-16).
    113. «Kyiv curfew announced after Russia strikes Kyiv’s Sviatoshynskyi, Obolon and Podilskyi districts - The Washington Post» web.archive.org 2022-03-15 (Noiz kontsultatua: 2022-03-16).
    114. (Ingelesez) Paybarah, Azi. (2022-03-16). «Zelensky urges more leaders to visit Kyiv after a visit by prime ministers of 3 NATO nations.» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    115. (Ingelesez) «Zelensky comes to hospital to visit people wounded when evacuating from Kyiv Region» www.ukrinform.net (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    116. (Ingelesez) Mackenzie, James. (2022-03-21). «At least eight killed as Kyiv shopping centre wrecked by shelling» Reuters (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
    117. a b (Errusieraz) «Война в Украине, день 26-й: ракетный удар по Киеву; утечка аммиака в Сумах; в Харькове погиб 96-летний узник Бухенвальда» BBC News Русская служба (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
    118. (Ingelesez) «Ukraine war: Russia claims it attacked Kyiv shopping centre because it was being used to store rockets» Sky News (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    119. BBC News : BBCNEWS : March 22, 2022 4:00am-4:31am GMT. 2022-03-22 (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    120. (Nederlanderaz) «Zelensky: eerst referendum over compromis met Rusland • EU eens over 'flitsmacht'» nos.nl (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
    121. (Ingelesez) «Ukraine tells Russia 'die or surrender' as its Kyiv counterattack drives out invaders» NBC News (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    122. (Ingelesez) Garanich, Gleb; Zinets, Natalia. (2022-03-25). «Ukrainian troops push Russian forces back from Kyiv in momentum shift» National Post (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    123. (Ingelesez) «Lithuanian minister visits Kyiv, hands over military aid» lrt.lt 2022-03-23 (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    124. (Ingelesez) «AP PHOTOS: Day 28: As bombs fall over Kyiv, some seek solace» AP NEWS 2022-03-23 (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    125. (Ingelesez) «Kyiv mayor says one killed, two wounded in carpark shelling» National Post 2022-03-23 (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    126. (Ingelesez) «Russian reporter killed in Kyiv shelling is fifth journalist to die in conflict» the Guardian 2022-03-24 (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    127. (Ingelesez) ERR, ERR News |. (2022-03-24). «Baltic parliament speakers visit Kyiv, address Verkhovna Rada of Ukraine» ERR (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    128. (Ingelesez) REUTERS; BUCHA/LVIV; Ukraine. (2022-03-25). «Ukrainian troops recapturing towns east of Kyiv as Russians fall back» The Daily Star (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    129. (Ingelesez) «Ukraine war in maps: Tracking the Russian invasion» BBC News 2022-04-06 (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    130. (Ingelesez) Gall, Carlotta; Prickett, Ivor. (2022-03-26). «At the Edge of Kyiv, Ukrainians Show Off Their Counteroffensive» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    131. (Ingelesez) Allen, Nick; Vasilyeva, Nataliya; Rothwell, James; MacDiarmid, Campbell. (2022-03-31). «Russia forced into humiliating retreat from Ukraine airport key to their battle plans» The Telegraph ISSN 0307-1235. (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    132. a b (Ingelesez) Mackenzie, James. (2022-03-30). «In villages near Kyiv, how Ukraine has kept Russia's army at bay» Reuters (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    133. (Ingelesez) Qena, Nebi; Karmanau, Yuras. «Moscow says it will curb assault on Kyiv, Chernihiv; Russian troops seen withdrawing» www.timesofisrael.com (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    134. «Russia ‘failed to take Kyiv’, Ukraine’s capital was ‘key objective’, Pentagon says | The Independent» web.archive.org 2022-04-03 (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    135. (Ingelesez) Welle (www.dw.com), Deutsche. «Ukraine: EU parliament president visits Kyiv | DW | 01.04.2022» DW.COM (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    136. (Ingelesez) «Kyiv region liberated from Russian invaders - Defense Ministry» www.ukrinform.net (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).
    137. (Ingelesez) «Alcohol back on sale in Kyiv after month-long ban» news.yahoo.com (Noiz kontsultatua: 2022-04-06).