Richelieu kardinala
- Artikulu hau frantziar kardinalari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Richelieu».
Armand-Jean du Plessis, Richelieuko kardinal kondea (Paris, Frantzia, 1585eko irailaren 9a – 1642ko abenduaren 4a) elizgizona eta ministroburua izan zen.
Bizitza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Apezpiku 1607an izendaturik, 1616an estatuko idazkari bihurtu zen. Laster botere handia bereganatu zuen Frantzian, bai eliza katolikoaren barruan, bai estatuaren egituraren barruan. Izan ere, 1622an kardinal izendatu zuten, eta Luis XIII.aren ministroburu 1624an. Kargu horretan hil arte iraun zuen, 1642an, Jules Mazarinek bere lekua hartuta.
Frantziako ministroburua zela, monarkia sendotu zuen, oposizio taldeen aurka eginda. Nobleziaren boterea apaldu nahian, Frantzia zentralizatu zuen. Kanpo harremanetan, Habsburgotarren botereari kontrapisua jartzeko helburua zeukan, Espainiako eta Germaniako Erromatar Inperio Santuko tronuak bere izanik, Frantzia inguratzen baitzuten. Horretarako, katolikoa izanda ere, protestanteen alde egin zuen Hogeita Hamar Urteko Gerran.
Richelieu arteak babesteagatik ere nabarmendu zen, baita Frantses Akademia sortzeagatik ere.
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Jean-Baptiste Colbert (1619-1683)
- Frantses nazionalismo
- Galikanismo
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Artikulu hau Frantziako biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |